هر روز در نقاط مختلف شهر افرادی دیده می‌شوند که در حال جست‌وجو در مخازن زباله هستند و انواع پلاستیک، کارتن و زباله‌های حجیم خشک را جمع می‌کنند. زباله‌گردی محدود به منطقه خاصی از شهر نیست و در نقاط بالا و پایین شهر دیده می‌شود. برآورد دقیقی از تعداد زباله‌گردهای شهر وجود ندارد، اما حداقل صدها نفر مشغول تفکیک غیرقانونی زباله‌ها هستند در حالی که پسماندهای قابل بازیافت باید توسط بخش‌های مرتبط از جمله شرکت بازیافت جمع‌آوری و بازیابی شود. زباله‌گردی علاوه بر پیامدهای اجتماعی و آسیبی که به چهره شهر وارد می‌کند، پیامدهای اقتصادی هم دارد؛ از زباله به عنوان طلای کثیف یاد می‌کنند که حتما باید به چرخه بازیافت برگردد و برداشتن زباله به صورت غیرقانونی صدها میلیون تومان ضرر به چرخه بازیافت وارد می‌کند.
- گلایه شهروندان
«سمیه بابایی» یکی از شهروندان کرمانشاه با اشاره به فعالیت زباله‌گردها در شهر می‌گوید: این افراد هنگام تفکیک زباله‌ها و گشتن بین آنها بخش زیادی از پسماندها را روی زمین رها می‌کنند که موجب آلودگی هوا و تجمع حشره و حیوانات موذی می‌شود. وی با بیان اینکه شیرابه پسماندها روی زمین می‌ماند و بوی بد در نزدیکی مناطق مسکونی ایجاد می‌کند، می‌افزاید: مهم‌ترین نکته این است که دیدن این افراد دل هر کسی را به درد می‌آورد و منظره آزاردهنده‌ای به‌ویژه برای کودکان است.
«سیامک نجفی» یکی دیگر از شهروندان کرمانشاه با بیان اینکه اکثر زباله‌گردها افراد معتاد و کارتن‌خواب هستند، می‌گوید: تجمع این افراد بر سر مخازن زباله منشأ انواع بزه و جرایم دیگر هم می‌تواند باشد. وی با بیان اینکه زباله‌گردها پسماندهای قابل بازیافت را برمی‌دارند و چرخه بازیافت را از کار می‌اندازند، می‌افزاید: فعالیت زباله‌گردها موجب می‌شود نیروهای جوانی که در شرکت بازیافت به عنوان نیروی کار قانونی کار می‌کنند بعد از مدتی تعدیل و از کار بیکار شوند چون دیگر پسماند قابل بازیافت برای فعالیت شرکت بازیافت باقی نمی‌ماند.
این شهروند اضافه می‌کند: اکثر این زباله‌گردها ساماندهی شده و در قالب باند کار می‌کنند و چیز زیادی هم نصیب خودشان نمی‌شود. وی معتقد است باید راهکاری برای ساماندهی این افراد در نظر گرفته شود و بهترین کار همان تفکیک زباله از مبدأ و خانه‌هاست که باید با همکاری مردم انجام شود. متاسفانه بسیاری از مردم هنوز به‌خوبی در این طرح شرکت نمی‌کنند.
- دخالت در کار شرکت بازیافت
مدیرعامل شرکت بازیافت کرمانشاه هم فعالیت زباله‌گردها در نقاط مختلف شهر را یکی از عوامل اصلی ایجاد مشکل برای این شرکت می‌داند و به همشهری می‌گوید: بخش زیادی از زباله‌های خشک که باید در اختیار شرکت بازیافت قرار گیرد و بازیافت شود توسط زباله‌گردها برداشته می‌شود. «هایده شیرزادی» با بیان اینکه برخی از این زباله‌گردها حتی با خودرو به جمع‌آوری پسماندهای خشک اقدام می‌کنند، می‌افزاید: در روزهایی که ما از پیش اعلام کردیم و برای جمع‌آوری پسماندهای خشک به محله‌ها می‌رویم، زباله‌گردها قبل از ما به محله‌ها رفته و این پسماندها را از مردم جمع می‌کنند.
به علاوه آنها حتی گاهی صدای بوق مخصوص خودروهای بازیافت را تقلید می‌کنند تا مردم را به اشتباه بیندازند و مردم زباله‌های خشک خود را برای آنها بیرون بگذارند. به گفته این مسئول، این روند موجب می‌شود میزان پسماندهای خشکی که در اختیار شرکت بازیافت قرار می‌گیرد، بسیار کم باشد و نتواند هزینه‌های این شرکت را جواب بدهد.
مدیرعامل شرکت بازیافت کرمانشاه تنها راه مقابله با زباله‌گردها را اجرای تفکیک زباله در مبدأ می‌داند و می‌گوید: برای این منظور باید مخازن از داخل شهر جمع و به داخل ساختمان‌های مسکونی منتقل شود. شیرزادی از هزینه بسیار زیاد اجرای این کار هم یاد می‌کند که محلی برای تامین آن وجود ندارد.
- جمع آوری زباله نیازمند همکاری بخش های مختلف
یک فعال محیط زیست با بیان اینکه زباله گردها به معضلی برای محیط زیست کرمانشاه تبدیل شدند، می‌گوید: راهکار اصلی مقابله با زباله گردی جمع آوری مخازن زباله از شهر است که قطعا شهرداری به تنهایی از عهده آن برنمی آید و نیازمند همکاری بخش های مختلف است. «فرهاد یوسفی» ادامه می دهد: یا باید این مخازن به مناطقی منتقل شود که برای زباله گردها قابل دسترس نباشد یا اینکه مخازن در داخل منازل و واحدهای مسکونی تعبیه شود. وی برخورد قهری با زباله گردها را جایز نمی داند و می افزاید: اگر بتوان محلی برای اسکان زباله گردها تهیه و آنها را مشغول به کار کنیم و توانمند شوند دیگر نیازی به این کار نخواهند داشت و شاهد پدیده زباله گردی هم در شهر نیستیم. یوسفی معتقد است برای این منظور باید بخش های مختلف از جمله شورای مبارزه با مواد مخدر، فرمانداری، بهزیستی و ... پای کار بیایند.
- فعالیت هزار زباله‌گرد در کرمانشاه
مدیرعامل شرکت بازیافت زباله کرمانشاه تعداد زباله‌گردهای شهر کرمانشاه را در آخرین برآوردها، بیش از هزار نفر اعلام کرد و گفت: این افراد روزانه حدود ۵۰ تن زباله را از سطل‌های زباله برمی‌دارند که این ۵۰ تن زباله به غیر از زباله‌ها، جعبه‌ها و کارتن‌هایی است که دوره گردها مستقیم از مغازه‌ها دریافت می‌کنند. هایده شیرزادی این افراد زباله‌ها را به مغازه‌های حاشیه شهر می‌برند و می‌فروشند که یا توسط دلالان به خارج از استان می‌رود و یا در استان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدیرعامل شرکت بازیافت استان کرمانشاه از شناسایی حدود ۲۵۰ مغازه و گاراژ در مناطق حاشیه شهر خبر داد که زباله‌ها را تحویل می‌گیرند و تصریح کرد: البته مقداری از این زباله‌ها روی پشت بام خانه‌ها نیز دپو می‌شود.
نظر شما