اکرام بی‌منت درسی از کریم اهل بیت(ع)

البته در بررسی زندگانی امام حسن مجتبی(ع) ما باید به همه ابعاد فردی و اجتماعی، اخلاقی و عبادی و سیاسی و فرهنگی و غیره توجه کنیم، چراکه توجه به یک بُعد و غفلت از ابعاد دیگر برای شیعیان و محبانی که شیفته سبک زندگی حضرات معصومین(ع) و دغدغه‌مند نسبت به ترویج آن هستند شایسته نیست. با این حال، با توجه به این‌که روز ولادت امام حسن مجتبی(ع) در نیمه ماه مبارک رمضان تا بیستم و یکم این ماه، سالروز شهادت مظلومانه پدر بزرگوارشان امیرالمومنین(ع) به عنوان هفته اکرام ایتام و اطعام نیازمندان نامیده شده، بسیار خوب و ضروری است که در چنین ایامی به این مسأله توجهی بیش از پیش داشته باشیم. اساساً رسیدگی به وضع مسلمانان و به‌ویژه تأمین نیازهای فقرا، نیازمندان و اکرام ایتام جزو مهم‌ترین سفارش‌های ائمه اطهار(ع) از جمله امام مجتبی(ع) به عنوان کریم اهل بیت(ع) است.

نقل است که روزی یک نفر از حضرت سوالی پرسید به این مضمون که از نگاه شما چه کسی زندگی اش بهتر و خوش‌گذران‌تر است که ایشان فرمود: «آن کسی که دیگران را نیز در زندگی خود شریک سازد» که البته مراد از بیان حضرت در اینجا آن است که از داشته‌های مالی خود بقیه افراد را نیز نصیب و بهره‌مند کند و این طور نباشد که فقط به فکر خویش باشد و از اوضاع و احوال دیگر مردمان بی‌خبر و بی‌توجه باشد. ترغیب افراد به بحث بخشش اموال و انفاق در راه خدا یکی از مهم‌ترین توصیه‌های امام دوم شیعیان است، کما این‌که در قرآن کریم نیز از این مسأله به عنوان تجارت پایدار و پرسود یاد شده است. با دقت در احادیث بسیاری که در این خصوص از امام حسن(ع) به دست ما رسیده به خوبی متوجه می‌شویم که اگر روح انفاق و دستگیری و ایثار در بین همه افراد جامعه وجود داشته باشد، این مسأله هم موجب تطهیر و تزکیه نفس فرد بخشنده می‌شود و هم این‌که روح امیدواری به آینده و اصلاح امور در کالبد جامعه تقویت می‌شود، ضمن آن‌که اتفاقاً یکی از عوامل کاهش دهنده فاصله طبقاتی، ترویج همین روحیه ایثار و بذل مال در راه خداست.

امروزه که به علت تبلیغ سبک زندگی منفعت‌گرایانه و فردگرایانه غربی در رسانه‌ها و فضای مجازی، جامعه ما نیز تا حدودی متأثر از این اوضاع شده است، بی‌شک توجه به سبک زندگی اهل بیت(ع) به‌ویژه بحث دستگیری از فقرا و نیازمندان و نوع دوستی و احسان و اکرام باعث می‌شود که روح ایمان و برادری همچنان در بین اعضای جامعه زنده باشد و مروت و جوانمردی و از خودگذشتگی فقط یک شعار و آرزو تلقی نشود.

با دقت در زندگی امام حسن مجتبی(ع) متوجه می‌شویم که هیچ فقیر و فرد نیازمندی از در خانه ایشان مأیوس و نااُمید برنگشت و حتی فراتر از این مسأله، حضرت خودشان به سراغ فقرا می‌رفتند و پیش از آن‌که طرف مقابل ابراز نیازمندی کند یا حتی احساس کند که کسی به او می‌خواهد منتی بگذارد، حضرت لطف و کرامت والای خویش را نشان می‌دادند که این مسأله اوج بزرگواری و بخشش را می‌رساند. یکی دیگر از ویژگی‌های بارز ایشان که البته در زندگی همه اهل بیت(ع) وجود داشته، همدردی با فقرا و نیازمندان و دست کشیدن بر سر ایتام است و این در حالی است که حضرت علاوه بر اکرام فرد نیازمند و اطعام مستمندان، خود بر سر سفره ناچیز آنها حاضر می‌شد و با قشر ضعیف جامعه، حشر و نشر داشت و توجه به این مسأله از این رو مهم است که گاهی محبت به فقرا و دردمندان و همدردی با آنها مهم‌تر از رسیدگی مالی به وضعیت آنهاست، چراکه این رویه سبب تعمیق محبت و نیز درک فقر و محرومیت از نزدیک می‌شود و حضرات معصوم(ع) ما این گونه بودند.