حباب‌سنج بازار سکه

اعلام قیمت بالای 3میلیون تومان برای هر سکه بهار آزادی در حالی رقم خورد که اطلاعاتی از حجم معاملات انجام شده وجود ندارد ولی مهم این است که قیمت اثر خود را بر رفتار بازار و خریداران و فروشندگان با ارزش‌ترین فلز جهان می‌گذارد.

• سکه فردایی به جای دلار فردایی

به گزارش همشهری درحالی‌که سایت رسمی اتحادیه طلا و جواهر تهران به روز نیست و قیمت طلا و سکه در آن اعلام نمی‌شود، برخی سایت‌هایی که مرجع رسمی قیمت انواع سکه و طلا و ارز شناخته می‌شوند، از چند روز قبل از سکه فردایی رونمایی کرده‌اند و به این ترتیب حالا می‌توان بازار سکه را چندنرخی تلقی کرد.

رونمایی از سکه فردایی به جای دلار فردایی حالا مبنای تعیین قیمت روانی سکه شده است و اگر روزی بانک مرکزی به این نتیجه رسید که برای جلوگیری از سفته‌بازی قیمت ارز، به دادوستد ارز فردایی پایان دهد، حالا این پدیده بازار سکه را دچار سردرگمی کرده به‌نحوی که دیروز جمعه ارزش هر سکه فردایی برای معاملات امروز شنبه به 3میلیون و 10هزار تومان رسید درحالی‌که ارزش واقعی سکه بهار آزادی طرح جدید 2میلیون و 367هزار تومان برآورد شده است.

حباب 643هزار تومانی هر سکه بهار آزادی از کجا ایجاد شده است؟ فعالان بازار سکه و طلا در ارزیابی قیمت واقعی سکه بر این باور هستند که هرگاه بین قیمت حقیقی سکه و معاملاتی آن اختلاف محسوس رخ دهد، حباب قیمت سکه شکل‌می‌گیرد که این حباب هم می‌تواند مثبت و هم منفی باشد و براساس آن نسبت به دادوستد سکه اقدام می‌کنند.

به‌گونه‌ای که اگر قیمت هر سکه به‌طور مثال یک میلیون تومان باشد و در بازار به قیمت یک میلیون و 100هزار تومان دادوستد شود، قیمت سکه 10درصد حباب دارد زیرا هر سکه 100هزار تومان بالاتر از قیمت واقعی‌اش خرید و فروش می‌شود. از سوی دیگر اگر به‌دلیل افت تقاضا یا عوامل روانی، هر سکه یک میلیون تومانی 850هزار تومان خرید و فروش شود، در این صورت گفته می‌شود که بازار سکه دارای حباب منفی 15درصدی است.

برآورد همشهری از قیمت سکه فردایی نشان می‌دهد دلالان و سفته‌بازان ارزش هر سکه بهار آزادی را بر مبنای دلار 10هزار و 400تومانی، 3میلیون و 10هزار تومان محاسبه و براساس آن دادوستد می‌کنند و انتظار روانی آنها این است که قیمت واقعی هر دلار آمریکا بالای 10هزار تومان است. درحالی‌که فعالان بازار ارز می‌گویند قیمت واقعی هر دلار آمریکا در داد و ستدهای آزاد حوالی 8هزار تومان است و اگر مبنای دلار 8هزار تومانی باشد، قیمت واقعی هر سکه 2میلیون 367هزار تومان خواهد بود و نه 3میلیون و 10هزار تومان.

• حساسیت ارزی و بی‌تفاوتی طلایی

دولت و بانک مرکزی روی نرخ ارز حساسیت بیشتری نسبت به نوسان قیمت سکه طلا از خود نشان می‌دهند و حتی اجرای سیاست پیش‌فروش سکه هم نتوانسته حباب قیمت سکه را تخلیه کند. افزون بر این دولت اصرار دارد قیمت واقعی ارز در بازار ثانویه شفاف شود، اما به‌نظر می‌رسد مکانیسمی برای تعیین قیمت واقعی سکه و میزان معاملات انجام شده وجود ندارد.

بررسی‌های همشهری از قیمت هر اونس طلای جهانی، یورو و همچنین سکه بهار آزادی از 22فروردین‌ماه امسال همزمان با آغاز سیاست جدید ارزی برمبنای دلار 4200تومانی تا پایان معاملات هفته گذشته نشان می‌دهد در این مدت هر سکه بهار آزادی با 67درصد رشد بیش از یک میلیون و 200هزار تومان گران‌تر شده و هر یورو نیز با 55درصد افزایش نیز 3400تومان افزایش قیمت را تجربه کرده درحالی‌که هر اونس طلای جهانی در بازه زمانی یادشده 9درصد افت داشته و 124دلار کاهش یافته است.

رشد قیمت سکه حتی بیشتر از ارزش واقعی ارز در بازار داخلی و ارزش جهانی اونس طلا نشان از حباب شکننده قیمت سکه دارد. نمودار زیر مقایسه درصد رشد قیمت هر اونس طلای جهانی را با درصد رشد قیمت یورو و سکه طرح جدید در بازار آزاد ارز و سکه ایران و دلار 4200تومانی تا پایان هفته گذشته نشان می‌دهد.