سايه آلودگي هوا طي سال‌هاي اخير دامنه فراگيري در شهرهاي بزرگ كشور به‌خود گرفته و هر روز بر وسعت آن افزوده مي‌شود.آنگونه كه مطالعات پژوهشكده محيط‌زيست دانشگاه علوم پزشكي تهران نشان مي‌دهد، از هر 10مرگ در كشور، يكي بر اثر آلودگي هوا صورت مي‌گيرد و غول آلودگي هوا به سرعت خود را به معضل نخست سلامت كشور تبديل كرده است.
از سويي آمار سازمان ثبت احوال نيز نشان مي‌دهد كه 4عامل اصلي مرگ ايراني‌ها در سال95، شامل بيماري‌هاي قلبي عروقي(39درصد)، انواع سرطان(10درصد)، بيماري‌هاي تنفسي(10درصد) و حوادث(7درصد) است. پژوهشكده محيط‌زيست دانشگاه علوم پزشكي تهران كه طي سال‌هاي اخير مطالعات اپيدميولوژي روي آلودگي هواي تهران انجام داده، تلاش مي‌كند حقايق بيشتري از آلودگي هوا را براي مسئولان و شهروندان بازگو كند.
اين تحقيقات البته دوشادوش بسياري از شهرهاي بزرگ دنيا صورت گرفته و مي‌گيرد. بر پايه اين تحقيقات است كه سازمان جهاني بهداشت (WHO) آمار سالانه خود از وضعيت مرگ در جهان را ارائه مي‌دهد. همچنين ششمين همايش ملي مديريت آلودگي هوا و صدا كه 3و 4بهمن امسال در مركز همايش‌هاي صدا و سيما برگزار مي‌شود، قرار است به نقش اثرگذار آلاينده‌هاي جوي در سلامت شهروندان بپردازد.
صادق حسنوند، عضو كميته علمي ششمين همايش ملي مديريت آلودگي هوا و صدا درخصوص تحقيقات انجام شده درباره ارتباط بين اپيدميولوژي و آلودگي هوا در دانشگاه علوم پزشكي تهران به همشهري مي‌گويد: براساس مطالعات ۱۰درصد از مرگ‌وميرهاي موجود در ايران بر اثر آلودگي هواست و با توجه به اينكه آلودگي هوا به‌عنوان چهارمين عامل مرگ‌ومير در جهان شناخته مي‌شود، از سال ۸۹ در پژوهشكده دانشگاه علوم پزشكي به بررسي ارتباط بين بيماري‌هاي قلبي و سرطان‌ها با آلودگي هواي تهران در مطالعات اپيدميولوژي پرداختيم. حسنوند تصريح مي‌كند: آلودگي هوا تهديدي براي جان هموطنان محسوب مي‌شود و در سال ميلادي گذشته 33هزار ايراني را به كام مرگ كشانده ؛ در حالي كه آمار سازمان جهاني بهداشت در اين ارتباط 62هزار نفر در سال 5102 بوده است.
- 2 راه خروج از وضع موجود
وقتي با آمار واضح از شرايط موجود در موضوع خطرات سلامت محور آلودگي هوا مواجه مي‌شويم، بايد دنبال راه‌حل برون‌رفت از شرايط موجود باشيم. بخشي از تحقيقات انجام شده در پژوهشكده محيط‌زيست نيز بر راه‌حل‌هاي كاهش آلاينده‌هاي جوي متمركز است. به گفته حسنوند، در اين‌باره افزايش استانداردهاي خودرويي و سوختي و فرهنگ عمومي مردم براي استفاده بيشتر از وسايل نقليه عمومي، راه‌حل‌هايي هستند كه اكثر قريب به اتفاق كلانشهرهاي دنيا در اروپا، آسيا و آمريكا روي آنها تمركز كرده‌اند و از دامنه فراگير آلودگي هوا رهايي يافته‌اند.
- مطالعات طولاني‌مدت
مطالعات اپيدميولوژي پژوهشكده محيط‌زيست دانشگاه علوم پزشكي تهران در واقع تلاشي عمومي، سازمان يافته و هدفمند براي پيشگيري از بيماري‌ها و عوامل ايجاد آنهاست. طي اين مطالعات كه در قالب رشته‌اي به نام اپيدميولوژي صورت مي‌گيرد، طي يك دوره طولاني‌مدت، 2گروه همسان در 2شهر كه شرايط متفاوت هوايي دارند، بررسي مي‌شوند. براي نمونه ۱۰۰ هزار نفر را در تهران كه آلوده است و در يكي از شهرهاي پاكيزه ايران همچون اردبيل، به‌مدت ۲۰سال مورد مطالعه قرار مي‌دهند و علل مرگ و تعداد مرگ اين افراد طي تحقيق باعث مي‌شود تا مهم‌ترين دلايل ناشي از آلودگي هوا مشخص شود.
- مرگ زنان بيشتر است
يكي از مسائلي كه در اخبار آلودگي هوا مطرح مي‌شود، شرايط ناسالم هوايي براي گروه‌هاي حساس است كه طبق آن شاخص هوا بين اعداد100تا 150، قرار مي‌گيرد. به گفته حسنوند، مطالعات اپيدميولوژي گواهي بر اين بوده كه حساس‌ترين گروه سني كه در معرض بيماري‌هاي خطرناك ناشي از آلودگي هوا قرار دارند، افراد بالاي ۶۵ سال و زير ۵ سال بوده‌اند.
همچنين بيماران قلبي عروقي، بانوان باردار و افراد چاق كه تنفس بيشتري نسبت به ساير شهروندان دارند، از اين دسته هستند. همچنين نتايج مطالعات اپيدميولوژيك مشخص كرده كه درخصوص جنسيت افراد در معرض خطر آلاينده‌ها، زنان داراي حساسيت بيشتري هستند و فوتي بيشتري را به‌خود اختصاص داده‌اند.
- كدام مناطق تهران هواي بهتري دارند؟
مقايسه غلظت ذرات معلق كمتر از 2.5ميكرون در ايستگاه‌هاي سنجش آلايندگي هواي تهران نشان مي‌دهد كه برخلاف باور عموم، مناطق شمالي تهران كيفيت هواي خيلي بهتري نسبت به مناطق ديگر شهر ندارند. در سال 94ميانگين سالانه غلظت ذرات معلق كمتر از 2.5ميكرون در تمام ايستگاه‌هاي اصلي سنجش هواي پايتخت بالاتر از حد استاندارد بود.
ذرات معلق كمتر از 2.5ميكرون ذراتي هستند كه به واسطه احتراق در موتور وسايل نقليه به‌وجود مي‌آيند و اصلي‌ترين و خطرناك‌ترين آلاينده هواي تهران هستند. همچنين براساس گزارش شركت كنترل كيفيت هواي تهران، در سال94حتي ايستگاه‌هاي مناطق شمال تهران نيز ميانگين آلودگي ذرات معلق احتراقي را در وضعيت ناسالم نشان دادند.
از اين‌رو برداشت مي‌شود كه فرمول قديمي مهاجرت به شمال شهر براي داشتن هواي پاك ديگر جواب نمي‌دهد. از ابتداي امسال تا 10آذرهم پايتخت 12روز را با هواي پاك و 196روز را با هواي سالم گذرانده است؛ همچنين تعداد روزهاي ناسالم براي گروه‌هاي حساس 47روز بوده و تهران تاكنون يك روز را با كيفيت هواي ناسالم براي تمام گروه‌ها گذرانده است.
نظر شما