مشكلاتي كه حالا پا را از پايتخت فراتر گذاشته و بسياري از شهرهاي بزرگ كشور و كلانشهرها را درگير كرده است. سوزش چشم، تپش قلب، سرفه‌هاي پي‌درپي، تنگي نفس و... همه و همه ارمغان هواي آلوده است. اما براي كاهش ضررهاي آلودگي هوا بايد چه كرد؟ چه اقداماتي را بايد براي پيشگيري در دستوركار قرار داد؟ نوع تغذيه مناسب در روزهاي آلوده چيست؟ و چه غذاهايي مي‌تواند از عوارض خطرناك آلاينده‌هاي موجود در هوا كم كند؟
دكتر محمدرضا مسجدي، فوق‌تخصص ريه و دبيركل جمعيت مبارزه با دخانيات به همشهري مي‌گويد: ساليان متمادي است كه در مورد آلودگي هوا بحث مي‌كنيم. در اين مدت چه اقداماتي انجام داديم و چه اقداماتي انجام نداديم؟ چه اقداماتي مي‌توانستيم انجام بدهيم و هنوز انجام نداديم؟ حرف‌هايي از اين دست همواره زياد بوده است اما راهكار‌ها چندان نتيجه‌بخش نبوده است به‌طوري كه در سال95 مرگ منتسب به آلودگي هوا در كشور30هزار مورد در سال بوده است كه 8درصد كل مرگ كشور محسوب مي‌شود. همچنين 150هزارنفر بستري داشته‌ايم كه 5هزار نفر از آنها متعلق به شهر تهران بوده اند.
اين آمار خود گواهي بر اين است كه بايد براي آلودگي هوا چاره‌اي اساسي انديشيده شود كه البته برعهده مسئولان است اما به‌عنوان پزشك توصيه مي‌كنم كه سالمندان و كودكان و گروه‌هاي حساس در اين روزها در خانه بمانند. منواكسيد كربن به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل آلودگي هوا بيشترين ضربه را به سلامتي انسان وارد مي‌كند. همچنين در هواي آلوده بيماران مبتلا به آسم نوع 1 و 2 با تنگي نفس، خس خس سينه و سرفه‌هاي شديد روبه‌رو مي‌شوند كه بلافاصله بايد زيرنظر پزشك، درمان دارويي و مراقبت‌هاي ويژه را آغاز كنند. هواي آلوده براي افراد داراي حساسيت‌هاي تنفسي و آسم مرگبار است و تا حد امكان بايد از حضور در فضاهاي باز و محيط‌هاي شلوغ شهري خودداري شود. بايد بدانيم كه نفس‌كشيدن در هواي آلوده به سادگي روزهاي عادي نيست و حجم بيشتري از هوا وارد ريه‌ها مي‌شود. از اين‌رو همه شهروندان بايد مراقب باشند تا بيمار نشوند. حتي برخلاف هميشه كه به ورزش توصيه مي‌شود، اين روزها بايد كمتر ورزش كنيد.
- زمان آلودگي هوا مراقب رژيم غذايي خود باشيد
دكتر مهدي فهيمي، متخصص طب سنتي هم در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: اگر نيم‌نگاهي به آمارهاي مرگ‌ومير بيندازيم، متوجه مي‌شويم كه سال به سال مرگ‌ومير ناشي از بيماري‌هاي تنفسي در تهران و ساير شهرهاي صنعتي ايران رو به افزايش است. آلودگي هوا مي‌تواند اثرات منفي روي فيزيولوژي بدن بگذارد. وقتي سخن از آلودگي هوا مي‌شود، منظور وجود ذرات معلق و منواكسيد كربن، اكسيد نيتروژن، اكسيد سولفور و هيدروكربن‌هاي ناشي از سوخت ناقص مواد سوختي است.
اين آلاينده‌ها بدن انسان را در برابر عفونت‌هاي بيماري‌زا حساس‌تر مي‌كنند و مشكلات تنفسي، تحريك چشم و ناراحتي‌هاي قوه بويايي را افزايش مي‌دهند. ازجمله افرادي كه قرباني اين آلودگي هوا مي‌شوند، كودكان، افراد سالخورده و ورزشكاران هستند. حال، اين سؤال پيش مي‌آيد كه چگونه در برابر اين آلودگي مقابله كنيم و چطور به مبارزه با مواد سمي كه بر اثر تنفس ما وارد بدن مي‌شود، بپردازيم؟ توصيه مي‌كنيم در روزهاي آلوده غذاهاي متنوعي ميل كنيد. مصرف ميوه و سبزيجات بهترين روش براي دريافت مواد مغذي به‌ويژه ويتامين‌هاست. سبزيجاتي مثل اسفناج و گوجه‌فرنگي كه حاوي ويتامين E هستند، از ريه شما در مقابل آلودگي هوا محافظت مي‌كنند. افرادي كه با كمبود كلسيم مواجه هستند، بيشتر در معرض عناصر آلاينده قرار مي‌گيرند. توصيه مي‌كنيم مصرف كلسيم را تا حدودي افزايش دهيد.
زماني كه بدن به ميزان كافي آهن و كلسيم داشته باشد، مقاومت خود را در برابر هواي آلوده افزايش مي‌دهد. مصرف لبنيات به‌خصوص شير كم‌چرب، دوغ و ماست را فراموش نكنيد و آنها را در برنامه غذايي خود قرار دهيد. همچنين بعضي از ويتامين‌ها مي‌توانند مضرات آلودگي هوا را كم كنند. ويتامين E و ويتامين D از جمله ويتامين‌هايي هستند كه مي‌تواند مضرات آلودگي هوا را كاهش دهد. منابع مناسب ويتامين D شامل كره، زرده تخم‌مرغ و ماهي است. ويتامين E هم در روغن‌هاي گياهي، گردو، بادام زميني، زيتون، جوانه گندم و سبزيجات داراي برگ سبز به وفور وجود دارد. همچنين توصيه مي‌كنم غذاهايي را كه حاوي آنتي‌اكسيدان‌هايي مانند سلنيوم و بتاكاروتن هستند، بيشتر مصرف كنيد. فلفل، كدو تنبل، كلم و اسفناج، بتاكاروتن زيادي دارند.
سلنيوم هم در غذاهاي دريايي، نان و غلات سبوس‌دار وجود دارد. همچنين نوشيدن آب را فراموش نكنيد، لبنيات كم چرب ميل كنيد مانند شير و لبنيات به‌خصوص پنير و ماست هم به‌دليل كلسيمي كه دارند، مي‌توانند جذب عناصر سنگين مثل سرب را كم كنند. از خوردن غذاهاي چرب پرهيز كنيد. بهتر است در روزهايي كه آلودگي هوا زياد است، از مصرف فست‌فودها و غذاهاي خيلي چرب اجتناب كنيد. در نهايت، بهتر است از سبزي‌ها و ميوه‌ها و لبنيات بيشتر استفاده كنيد تا اثرات مخرب هواي آلوده را مخصوصا در روزهاي به‌شدت آلوده كاهش دهيد، البته به شرطي كه ميوه‌ها و سبزي‌ها خودشان آلوده به سموم نباتي و فاضلاب شهري نباشند همچنين مصرف غذاهاي چرب و غذاهايي كه حاوي مواد نگهدارنده هستند (مانند سوسيس و كالباس و غذاهاي كنسرو شده) را كمتر كنيد. كودكان، سالمندان، بيماران ريوي، بيماران قلبي-عروقي و بيماران سرطاني از آسيب‌پذيرترين گروه‌ها در مقابل آلودگي هوا هستند و بهتر است اين افراد بيشتر مراقب رژيم غذايي خود باشند.
نظر شما