دونالد ترامپ كه تنها حدود ۱۳۰ روز است رياست‌جمهوري آمريكا را بر عهده گرفته اما در يك چشم بر هم زدن به همه اين تلاش‌ها پشت پا زد و خروج يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي آلاينده محيط‌زيست جهان از اين توافق را اعلام كرد.پس از ماه‌ها نشست كارشناسان و دو هفته مذاكرات پاريس در سال۲۰۱۵ تمام ۱۹۵ كشور شركت‌كننده درخصوص تغييرات اقليمي به توافق رسيده بودند كه انتشار گازهاي گلخانهاي و مصرف سوخت‌هاي فسيلي را براي آينده بهتر جهان كاهش دهند.
براي نخستين‌بار در تاريخ جهان بود كه در اين توافق همه كشورها موظف به كاهش توليد گازهاي كربني مي‌شدند. ترامپ روز پنجشنبه در يك سخنراني كوتاه در محوطه كاخ سفيد تصميم ترك اين توافق را به سادگي به بهانه اينكه اين توافق محدوديت‌هاي اقتصادي شديدي براي شهروندان آمريكا ايجاد مي‌كند اعلام كرد و مدعي شد كه اصلا اين توافق تأثيري در بهبود وضع محيط‌زيست ندارد.
رئيس‌جمهور جنجالي آمريكا با اعلام اينكه «اين معاهده باعث توزيع عظيم ثروت آمريكا به كشورهاي ديگر مي‌شود» گفت: معاهده پاريس به زندگي و كسب كار مردم آمريكا ضربه سنگيني وارد مي‌كند. چين و هند همچنان مي‌توانند تا چند سال آينده صنايع زغال‌سنگ خود را توسعه بدهند اما آمريكا چنين اجازه‌اي ندارد.
باراك اوباما و جان كري، رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه سابق آمريكا در زمان اجلاس پاريس تلاش گسترده‌اي براي رسيدن به اين توافق داشتند اما ترامپ از زمان تبليغات انتخاباتي خود به همه اين تلاش‌ها تاخت و حتي هشدارهاي هزاران دانشمند درباره گرمايش جهاني و اوضاع بد محيط‌زيست جهان را زير سؤال برد. تاجر سابق حالا تصميم گرفته است تا محيط‌زيست جهان و آينده دنيا را هم به‌خاطر سود استفاده از سوخت‌هاي فسيلي و پول بيشتر فدا كند. ترامپ مدعي شده كه براي ورود آمريكا به توافق بايد مذاكرات جديد براي شرايط بهتر صورت بگيرد؛ درخواستي كه كشورهاي مهم اروپايي آن را بلافاصله رد كردند.
- آمريكا در مقابل ترامپ
اقدام آمريكا و اعلام خروج از اين معاهده باعث شده تا واشنگتن در يك انزواي بين‌المللي قرار بگيرد و سران كشورها و مردم جهان به واشنگتن اعتراض كنند.در داخل آمريكا هم موجي عليه ترامپ به راه افتاده كه بي‌سابقه بوده و ايالت‌هاي مختلف در مقابل رئيس‌جمهور ايستاده‌اند. باراك اوباما، رئيس‌جمهور سابق آمريكا، ابراز اميدواري كرده كه ايالت‌ها، شهرها و شركت‌هاي آمريكايي به‌طور مستقل از دولت فدرال استانداردهاي توافق مذكور را رعايت كنند و در واقع مقابل اقدام ترامپ قرار بگيرند.
در نخستين اقدام از اين دست بيل دي بلازيو، شهردار نيويورك با غيرقابل‌قبول خواندن اقدام ترامپ تأكيد كرده كه اين شهر استانداردهاي توافق پاريس را رعايت خواهد كرد. علاوه بر بلازيو شهرداران شهرهاي مهم ديگر هم در شبكه‌هاي اجتماعي به مقابله با اين اقدام ترامپ پرداخته و از توافق پاريس حمايت كرده‌اند.
جان كري، وزير امور خارجه سابق آمريكا كه براي نشان دادن اهميت توافق در زمان امضاي اين توافق نوه‌اش را همراه خود داشت گفته است كه ترامپ شعار «هميشه اول آمريكا» را مي‌داده است اما حالا قدمي ويرانگر برداشته كه آمريكا را «در آخر» قرار مي‌دهد. برني سندرز، سناتور دمكرات هم تصميم ترامپ را يك «آبروريزي بين‌المللي» خوانده است.
ديويد گرجن، مشاور 3 رئيس‌جمهور سابق آمريكا هم در گفت‌وگو با سي‌ان‌ان، اين تصميم ترامپ را يكي از شرم‌آورترين اقدام‌هاي آمريكا در تاريخ توصيف كرده است. شهرهاي آمريكا به‌دنبال اعلام اين تصميم ترامپ، شاهد تظاهرات گسترده ازجمله در واشنگتن و نيويورك بوده است و معترضان مخالفت خود را با اين تصميم اعلام كرده‌اند.
همچنين ساختمان‌هاي مهم آمريكا ازجمله ساختمان مركز تجارت جهاني در حمايت از توافق پاريس با نور سبز در شب‌ها روشن مي‌شود. تاكنون ايالت‌هاي كاليفرنيا، واشنگتن و نيويورك مخالفت خود را با ترامپ اعلام كرده و گفته‌اند كه به توافق پاريس پايبند مي‌مانند. اين سه ايالت به‌تنهايي يك‌پنجم توليد ناخالص ملي آمريكا را بر عهده دارند. فرمانداران اين ايالت‌ها اعلام كرده‌اند كه به تعهد آمريكا براي كاهش ۲۶ تا ۲۸درصدي توليد گازهاي گلخانهاي پايبند مي‌مانند.
- واشنگتن در انزوا؛ جهان بدون آمريكا ادامه مي‌دهد
كشورهاي جهان هم در مقابل اين تصميم ترامپ ايستاده‌اند و اعلام كرده‌اند كه با كنار گذاشتن آمريكا اجراي توافق پاريس را براي آينده زمين ادامه مي‌دهند.لي كه‌چيانگ نخست‌وزير چين كه كشورش يكي از پايه‌هاي اصلي توافق پاريس است اعلام كرده كه اين كشور به تعهدات خود در رابطه با تغييرات اقليمي پايبند خواهد ماند. او گفته است كه مقابله با تغييرات اقليمي براي خود چين نيز سودمند است و انتظار دارد كشورهاي ديگر هم اين تصميم را دنبال كنند.
نيويورك‌تايمز گزارش داده كه اين اقدام ترامپ با منزوي كردن آمريكا، فضا را براي چين باز كرده و اين كشور مي‌تواند نقش رهبري را در اين ماجرا بر عهده بگيرد. شايد به همين‌خاطر است كه نخست‌وزير چين تأكيد كرده كه اين كشور براي جلوگيري از تغييرات اقليمي «مسئوليت جهاني» دارد.
اريك سولهايم، مدير برنامه محيط‌زيست سازمان ملل هم گفته است كه پشت كردن آمريكا به توافق پاريس باعث نخواهد شد كه ائتلاف مقابله با تغييرات اقليمي شكست‌بخورد. كارشناسان عقيده دارند خروج آمريكا از آن لحاظ كه يكي از بزرگ‌ترين آلاينده‌هاي محيط‌زيست جهان است شايد به اجراي اين توافق لطمه وارد كند اما با تعهد و همگرايي كشورهاي جهان نخواهد توانست باعث شكست آن شود.
فرانسه و آلمان جبهه جديدي را در مقابل اين اقدام ترامپ تشكيل داده‌اند. پس از اعلام تصميم ترامپ آلمان، فرانسه و ايتاليا در بيانيه‌اي با اعلام نا‌اميدي از اين اقدام تأكيد كردند كه توافق پاريس قابل مذاكره مجدد نيست. آنگلا مركل، صدراعظم آلمان با اعلام تأسف از تصميم ترامپ تأكيد كرده كه اين اقدام او نمي‌تواند و نخواهد توانست همه كساني كه خود را متعهد به نجات زمين مي‌دانند متوقف كند.
مركل به‌تازگي اعلام كرده بود كه در نشست سران گروه هفت بحثي جنجالي با دونالد ترامپ انجام شد و ديگر اعضاي گروه هفت كشور بزرگ صنعتي جهان تلاش كردند كه ترامپ را قانع كنند به توافق پاريس پايبند بماند.امانوئل ماكرون، رئيس‌جمهور فرانسه هم كه پيش از اين بارها به ترامپ درباره خروج از اين توافق هشدار داده بود اعلام كرده كه هيچ راه‌حل جايگزيني به جز توافق پاريس وجود ندارد چون هيچ سياره جايگزيني به جاي زمين وجود ندارد.
روسيه هم اعلام كرد كه به تعهدات خود در رابطه با تغييرات اقليمي پايبند خواهد ماند.نخست‌وزير كانادا، همسايه و متحد نزديك آمريكا نا‌اميدي شديد خود از تصميم ترامپ را اعلام كرده است. رئيس‌جمهور مكزيك همسايه ديگر آمريكا هم تأكيد كرده كه كشورش به توافق پاريس پايبند باقي خواهد ماند. انگليس متحد ديگر آمريكا هم هر‌چند واكنش نرم‌تري داشته اما از اين اقدام ترامپ ابراز نگراني كرده است. دفتر نخست‌وزير انگليس اعلام كرده كه ترزا مي در گفت‌وگو با ترامپ ازا ين تصميم او ابراز نا‌اميدي كرده و گفته است كه انگليس به اين توافق پايبند خواهد ماند.
- فرار از تعهدات يكي از متهمان اصلي
5 كشور به تنهايي بيش از نيمي از گازهاي گلخانهاي جهان را توليد مي‌كنند كه آمريكا و چين و پس از آنها هند، روسيه و اندونزي قرار دارند.براساس گزارش‌هاي جهاني فقط 20كشور، كه يكي از مهم‌ترين آنها آمريكاست، بيشتر از 80درصد دي‌اكسيدكربن جو زمين را منتشر مي‌كنند. معاهده پاريس به همين‌خاطر يك اقدام تاريخي بوده است. اين معاهده كشورهاي عضو سازمان ملل متحد را به كاهش تصاعدي گازهاي گلخانهاي به ميزان ۳۲ درصد تا سال ۲۰۳۰ دعوت مي‌كند. به غيراز سوريه و نيكاراگوئه ۱۹۵ كشور ديگر جهان به توافق پاريس پيوستند كه يك اقدام جهاني به‌حساب مي‌آمد.
هدف اصلي اين معاهده گسترش استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير است زيرا ميزان انتشار گاز دي اكسيد كربن از عوامل مهم در پديده تغييرات اقليمي به شمار مي‌رود.ميانگين دماي هواي كره زمين از سال ۱۸۸۰ تا ۲۰۱۵ تقريبا 2درجه بيشتر شده است. اين دو درجه اما اگر فكري به حالش نشود مي‌تواند زمين را نابود كند و باعث آوارگي ميليون‌ها نفر از محل زندگي‌شان شود. اين بحران آنقدر جدي است كه چنان زندگي مردم را به هم مي‌ريزد كه به گفته دانشمندان چالشي مانند بحران پناهجويان جنگ در مقابل آن يك شوخي به‌حساب مي‌آيد. مسئله اصلي نبود ضمانت درست و سخت براي اجراي اين توافق بوده است.
براساس اين توافق هر گاه كشوري رسما قصد خروج از توافقنامه را داشته باشد بايد در اجلاس‌هاي سالانه كه براي پيگيري اجراي اين توافقنامه برگزار مي‌شود، اين درخواست رسمي را مطرح كند و درصورتي كه درخواست، مورد تطابق با قوانين قرار گيرد بايد حداقل 3سال سپري شود و بعد از آن يك دوره زماني يكساله نيز طي كند تا بتواند به‌طور رسمي از توافقنامه پاريس خارج شود بنابراين بازه خروج از توافقنامه براي هر كشوري 4سال طول مي‌كشد.
زودترين زماني كه درخواست آمريكا مي‌تواند در كنوانسيون تغييرات آب و هوا بررسي شود اواخر آبان‌ماه سال ۹۶ است و درصورت موافقت اعضا بررسي اين درخواست حداقل 4سال به طول مي‌انجامد تا آمريكا بتواند فرايند خروج خود از توافقنامه را طي كند.
نظر شما