و با این که ایران از ابتدا وارد این دعوای بی‌دلیل نشد و نشان داد که علاقه‌ای به بحث بدیهی ملیت مولانا ندارد، ترکیه دست بردار نیست و هر روز بیش از پیش، پیشروی می‌کند.
جدیدترین شنیده‌ها حاکی است برگزاری کنگره بزرگداشت مولانا و شمس تبریز در تبریز و خوی، به شدت شاخک‌های حساس ترکیه را برانگیخته است و مقامات این کشور که هرچه در توان داشته‌اند به کار گرفته‌اند، با تنگ‌نظری فرهنگی اعجاب‌آوری، به تکاپو افتاده‌اند تا نکند تلاش‌های وسیع بین‌المللی‌شان تنها با همین یک کنگره از دست برود.
کنگره بین‌المللی شمس قرار است از امروز پنجم آبان با حضور مقامات بلندپایه کشوری و فرهیختگان فرهنگی در کنار برج شمس تبریزی در خوی آغاز شود.
این برج بر اساس باور ایرانیان، محل دفن عارف نامی ایران، شمس تبریزی است، اما مقامات فرهنگی ترکیه که ظاهرا تنها به تصاحب مولانا رضایت نمی‌دهند، کار را گسترش داده و مدعی شده‌اند مقبره شمس نیز در قونیه است؛ شهری از استان ارض‌روم که مولانا از دوران نوجوانی تا مرگ در آن زندگی می‌کرد و اکنون نیز آرامگاهش _متأسفانه_ همان‌جاست.
برگزاری کنگره خوی، آن‌چنان برای ترکیه جدی شده است که چند روز پیش، استاندار ارض روم به خوی آمده و تمام تلاش خود را به کار بسته است تا مقامات فرهنگی این شهرستان را مجاب کند که مقبره شمس را به وی نشان دهند.
اما مقامات فرهنگی خوی که موضوع دستگیرشان شده بود، محترمانه این بازدید را به فرصت دیگری موکول کرده و عذر او را خواسته‌اند.
ظاهرا استاندار ارض‌روم خود را تحصیل‌کرده رشته تاریخ و علاقه‌مند به مسائل فرهنگی معرفی کرده و اصرار داشته است که مقبره شمس در قونیه است و اسناد و مدارک تاریخی نیز این ادعا را ثابت می‌کند.
از سوی دیگر، چهارشنبه گذشته استانداران استان‌های آغری و ایغدیر ترکیه نیز به خوی آمده و در یک دیدار دوستانه با مسئولان شهرستان خوی، درخواست کرده‌اند که مقبره شمس را نشان دهند. اما این بار نیز مثل مورد قبل، اصرارشان نتیجه نداده و محترمانه به ترکیه بازگشته‌اند.
همزمان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران که بازسازی محوطه و مقبره شمس را از آبان‌ماه سال گذشته آغاز کرده بود، تلاش می‌کند تا کار توسعه و مرمت محوطه مربوط به حریم مناره شمس را تا 10 آبان یعنی پایان کنگره بزرگداشت مولانا و شمس، به پایان برساند.
ضمن آن که مسئولان میراث فرهنگی که کار برگزاری کنگره را برعهده دارند، عکس‌هایی را از قبل و بعد بازسازی تهیه کرده و در طول کنگره در معرض دید عموم خواهند گذاشت.
با این وصف به‌نظر می‌رسد که ترکیه با برنامه‌ریزی جدیدی، خود را برای یک مناقشه تازه آماده کرده و می‌توان انتظار داشت مسئولان فرهنگی2 کشور، این بار به‌طور جدی‌تری مجبور به پیگیری موضوع شوند، چرا که ادعای جدید ترکیه، از اساس مناقشه‌انگیز است و با مورد مولانا فرق دارد.
درواقع هیچ کدام از 2 کشور ایران و ترکیه درباره مولانا ادعایی که دیگری نپذیرد مطرح نکرده‌اند؛ تولد مولانا در ایران و مرگش در قونیه رخ داده است. اما ماجرای شمس، شکل دیگری دارد و بدون شک، در آینده نه چندان دور، این موضوع نیز به‌طور جدی‌تری در دستور کار مسئولان فرهنگی ترکیه قرار خواهد گرفت.
هرچند که به اعتقاد همه کارشناسان، تمام تلاش مولانا با اهداف اقتصادی صورت می‌گیرد و در ادامه فعالیت‌های گسترده این کشور برای افزایش درآمدهای فراوانش در عرصه گردشگری است، نه اقدامات فرهنگی.
بهروز نصیری، نویسنده تاریخ خوی در این باره می‌گوید: حساسیت ترک‌ها نسبت به این موضوع نه به خاطر مسائل فرهنگی، بلکه بیشتر به خاطر جنبه‌های اقتصادی موضوع است.
آن‌ها بیم دارند با مطرح شدن خوی به‌عنوان مقبره شمس، گردشگران و بازدیدکنندگان خود را از دست بدهند.
نصیری درباره این حساسیت اضافه می‌کند: علاوه بر مقامات رسمی، محافل فرهنگی و مردمی ترکیه نیز بحث مقبره شمس را پیگیری می‌کنند و 20 تا 30 سایت به زبان‌های مختلف در کشور ترکیه بر این موضوع متمرکز شده و برگزاری کنگره شمس را زیر سؤال می‌برند و حتی برخی از این سایت‌ها اسناد و مدارکی مربوط به وجود مقبره شمس در قونیه نیز انتشار داده‌اند.
به گفته نصیری، برج شمس تبریزی از مکان‌های گردشگری شهرستان خوی است که بر اساس سوابق به جا مانده تاریخی و نقل قول تعدادی از مورخان و تأیید دانشمندان ایرانی، مدفن شمس تبریز در این ناحیه قرار دارد.
اما مسلما این برای ترکیه کافی نیست و باید منتظر ماند و اقدامات مقامات ایران را تماشا کرد.
