چهار چرخ آن را از یک ماشین اسباب‌بازی وام گرفته‌اند، تخته چوبی سطح زیرین ماشین را تشکیل داده و روی تخته چوب را چند بشر و پی‌پت (ظروف آزمایشگاهی) پر کرده است.
بچه‌ها روی زمین و کنار ماشین‌شان زانو می‌زنند و با سرنگ و بورت‌هایشان محلول‌های شیمیایی را داخل مخازن ماشین می‌ریزند. در یک لحظه ماشین در میان فریاد تشویق حضار حرکت می‌کند. یکی از مسئولان برگزاری مسابقه، متر در دست ماشین را دنبال می‌کند.
هیجان حضار به اوج رسیده اما این خودروی شیمیایی خیال به پایان رساندن مسیر را ندارد. ماشین در 3 متری خط پایان متوقف می‌شود و آه حسرت از نهاد سازنده‌هایش بلند می‌شود. حالا در سالن فقط یک صدا به گوش می‌رسد:
«...تیمت‌رو بردار و برو»اینجا سالن شماره یک تربیت بدنی دانشگاه تهران است. سالنی که روز دوم آبان، میزبانی سومین دوره مسابقات دانشجویی کمیکار را بر عهده دارد.
کمیکار یک مسابقه دانشجویی برای دانشجویان رشته مهندسی شیمی است که امسال سومین دوره آن به میزبانی دانشگاه تهران برگزار شد.
در مسابقات کمیکار شرکت‌کنندگان باید خودروهایی بسازند که از اندازه مشخصی بزرگ‌تر نبوده و بتواند مسافتی را با حمل میزانی از آب بپیماید. مهم‌ترین نکته این مسابقات نیروی پیش‌راننده این خودروهاست که باید ماده‌ای شیمیایی باشد که محیط زیست را آلوده نکند و هیچ گاز یا مایعی دیده‌شدنی را پدید نیاورد. در ضمن در ساخت این خودرو‌ها نباید هیچ باتری تجاری به کار رفته باشد.
17 سال با کمیکار
در اواخر دهه 1990 میلادی مسئولان انجمن مهندسی شیمی آمریکا (AICHE) سعی کردند راهی را برای سنجش خلاقیت‌ها و توانمندی های علمی دانشجویان مهندسی شیمی پیدا کنند برای این منظور طراحی یک رویداد سالانه رقابتی، علمی و جذاب در قالب مسابقات کمیکار (chem- e-car) پیشنهاد شد.
هدف این مسابقه فراهم آوردن زمینه‌ای برای مشارکت دانشجویان مهندسی شیمی برای طراحی و ساخت ماشین کوچکی است که با انجام یک واکنش شیمیایی نیروی محرکه آن تأمین می‌شود.
دکتر علی وطنی دبیر سومین دوره مسابقات کمیکار، در گفت‌وگو با همشهری با ارائه این توضیحات، می‌افزاید: ماشین باید مسافتی بین 50 الی 100 فوت را بدون استفاده از هر گونه ترمز مکانیکی یا تایمر الکتریکی طی کند. به‌علاوه ماشین باید توانایی حمل باری بین صفر الی 500 میلی‌لیتر آب را نیز داشته باشد.رسم بر این است که میزان آبی که خودرو باید حمل کند و همچنین مسافت مسابقه اندکی پیش از شروع مسابقه به شرکت‌کنندگان اعلام می‌شود.
نوروزی مسئول دبیرخانه برگزاری مسابقات در این زمینه به همشهری می‌گوید: هیات داوران برای این دوره از مسابقات مسافت 15 متر و میزان بار 300 میلی‌لیتر آب مقطر را مشخص کرده‌اند.
ماشین شما عمل می‌کند؟
کمیکار در 2 بخش عملکرد و پوستر برگزار می‌شود.
در بخش پوستر تمامی مشخصات ماشین ساخته شده از قبیل وزن دقیق ماشین، توضیحات کامل واکنش‌های شیمیایی به‌کار رفته به‌عنوان نیروی محرکه ماشین، هزینه‌های ساخت و مواد مصرفی در واکنش در غالب یک پوستر مناسب ارائه می‌شود.
محاسبات مهندسی و خصوصیات منحصر به فردی که در طراحی وجود دارد مانند سادگی طراحی ماشین، ارزان بودن قیمت ساخت، سازگاری بالا با محیط‌زیست، ایده‌های‌نو، خلاقیت در طراحی و ظاهر مناسب و همچنین خصوصیات ایمنی و برگه‌های نشان دهنده ایمنی مواد شیمیایی مورد استفاده از دیگر مواردی است که در بخش پوستر مورد ارزیابی و داوری قرار می‌گیرد.
اما از آنجایی که از حرف و ادعا تا عمل فاصله بسیار است، مسابقات عملکرد از ارزش و اعتبار ویژه‌ای برخوردار است و در این بخش است که شرکت‌کنندگان و ماشین‌هایشان فرصت هنر‌نمایی پیدا می‌کنند.دکتر وطنی با این مقدمه، ادامه می‌دهد: در بخش عملکرد امتیاز تیم‌ها براساس فاصله ماشین از خط پایان مسابقه محاسبه می‌شود و تیمی برنده است که کمترین فاصله را از خط پایان داشته باشد.
نتایج این بخش هیچ تأثیری در داوری نهایی ندارد اما تیم‌ها برای این بخش هم تب و تاب خاصی دارند. کافی است به محل آماده‌سازی آن‌ها سری بزنیم تا در میان بوی اسید و بازی که فضا را پر کرده، هیجان بچه‌ها را ببینیم.
از میان 48 تیم حاضر در این دوره از مسابقات، ماشین بعضی‌ها در همان بخش اول ( قلق‌گیری) حذف شد. این مسئله دلایل مختلفی داشت: یکی به خط شروع چسبید و دریغ از یک سانتی‌متر حرکت، دیگری بعد از کلی دود و سر و صدا فقط یک متر جلو رفت، ماشین دیگری هم آتش‌سوزی مختصری به راه انداخت ولی خودش راه نرفت.
اما در این میان بسیاری از خودرو‌ها علاوه بر عملکرد خوب و بدون نقص، از خلاقیت ویژه‌ای در سامانه حرکت و توقف برخوردار بودند. به‌عنوان نمونه می‌توان به ماشینی اشاره کرد که برای ترمز از خورده شدن مفتولی منیزیمی توسط اسید سولفوریک استفاده کرده بود.
خورده شدن منیزیم، باعث قطع مدار می‌شد و خودرو در فاصله مناسب توقف می‌کرد. میزان غلظت اسید و مقدار آن بر حسب فاصله قابل محاسبه بود، اما این تیم که در قسمت تست رکورد خوبی داشت، با وجود کسب مقام دوم پوستر، در بخش نهایی عملکرد، مقامی به دست نیاورد.
فیروزی یکی از اعضای این تیم در این زمینه به همشهری می‌گوید: ما بد‌شانسی آوردیم، لوازم لازم را با خودمان نیاورده بودیم و فقط یک بشر داشتیم که از دقت خوبی برخوردار نیست.
وی ادامه می‌دهد: این مسئله باعث شد تا در مرحله دوم میزان لازم اسید را اضافه نکنیم و منیزیم به موقع خورده نشد و ماشین پس از طی مسافت 15 متر توقف نکرد.
در نهایت تیم‌های Fuel Cell مازندران، Kaisa از دانشگاه امیرکبیر واحد ماهشهر و Auriga از امیرکبیر واحد ماهشهر و دانشکده نفت اهواز مقام‌های اول تا سوم عملکرد را به دست آوردند که در این میان فقط خودروی تیم اول دقیقا پس از طی مسافت 15 متر متوقف شد و بقیه بر حسب فاصله کمتر از خط پایان به این مقام‌ها رسیدند.در بخش پوستر هم تیم‌هایی از دانشگاه‌های اراک، صنعتی شریف و صنعتی اصفهان به مقام‌های اول تا سوم رسیدند.
به گفته دکتر وطنی تیم‌های برتر به مسابقات جهانی که امسال در چین برگزار می‌شود، اعزام می‌شوند.
