براساس قانون «عدالت عليه حاميان تروريسم» مشهور به جاستا كه اكنون با رأي مثبت اكثريت سنا براي راي‌گيري به مجلس نمايندگان ارسال شده خانواده قربانيان 11سپتامبر مي‌توانند دولت عربستان را در دادگاه‌هاي آمريكا تحت پيگرد قرار داده و درخواست غرامت كنند.
از 19نفري كه در حملات 11سپتامبر دست داشتند 15نفر اتباع عربستان سعودي بودند. در متن اين طرح آمده است: آمريكا با هر ابزاري كه در اختيار داشته باشد با تروريسم مقابله خواهد كرد. بر اين اساس آمريكايي‌ها اجازه خواهند داشت از كشورها و دولت‌ها به‌دليل انجام حملات تروريستي در خاك آمريكا شكايت كنند.
گزارش‌هاي مختلفي از حمايت خاندان سعودي از گروه‌هاي افراطي ازجمله القاعده طي سال‌هاي گذشته وجود داشته و حتي بخشي از گزارش مفصل و جنجالي 28صفحه‌اي حملات 11سپتامبر است كه به نقش عربستان در اين رابطه مي‌پردازد اما محرمانه باقي مانده است.
مقام‌هاي عربستان دست داشتن در اين حملات را رد و تهديد كرده بودند كه تبديل شدن طرح جاستا به قانون مي‌تواند باعث شود دولت اين كشور سرمايه‌هايش را از آمريكا خارج كند و اوراق قرضه خود را بفروشد. اين اقدام باعث خروج ميلياردها دلار از اقتصاد آمريكا مي‌شود اما سناتورها اين تهديد را «توخالي» توصيف كرده‌اند. مدت كوتاهي بعد و با گوشزد خطرات اقتصادي اجرايي شدن اين تهديد به رياض، عادل‌الجبير، وزير امور خارجه عربستان اعلام كرد كه چنين تهديدي در ميان نيست و تنها اعتماد سرمايه‌گذاري عربستان در آمريكا درصورت تصويب اين طرح كاهش پيدا مي‌كند.
وزير امور خارجه عربستان اما گفت: كاري كه كنگره آمريكا دارد انجام مي‌دهد مصونيت حاكميت‌ها را زير سؤال مي‌برد و باعث مي‌شود قوانين بين‌المللي در جهان به قانون جنگل تبديل شود. دولت آمريكا با فشار عربستان اعلام كرده كه حتي درصورت تصويب اين طرح در كنگره رئيس‌جمهور آمريكا آن را براساس اختيارات خود وتو خواهد كرد. جاش ارنست، سخنگوي كاخ سفيد به تازگي اعلام كرد كه باراك اوباما به‌شدت مخالف اقدام كنگره است كه مصونيت حاكميت‌ها را نقض كرده و منافع آمريكا در ديگر كشورها را در خطر قرار مي‌دهد.
او تأكيد كرد: با توجه به اين نگراني‌ها بعيد است كه رئيس‌جمهور اين طرح را امضا و اجرايي كند. مصوبات كنگره آمريكا براي تبديل شدن به قانون نياز به امضاي رئيس‌جمهور دارند. مقام‌هاي آمريكا همچنين نگران هستند كه اقدام‌هاي مشابهي عليه اين كشور در دادگاه‌هاي خارجي صورت بگيرد.
- تلاش براي دور زدن وتو
چاك شومر، سناتور دمكرات نيويورك و جان‌كورنين، سناتور جمهوريخواه تگزاس كه تدوين‌كننده اصلي اين طرح در كنگره بوده‌اند اعلام كرده‌اند با وجود تهديد دولت اين طرح آنها آراي كافي را براي پشت‌سرگذاشتن وتوي رئيس‌جمهور در اختيار خواهد داشت. براساس قانون اساسي آمريكا درصورت تصويب شدن طرحي با رأي مثبت بيش از دو سوم نمايندگان رئيس‌جمهور آمريكا حق وتوي آن را نخواهد داشت. چاك شومر، سناتور دمكرات با اعلام اينكه اين طرح در مجلس نمايندگان هم با اكثريت بالا به تصويب مي‌رسد، گفت: سنا با صداي بلند و به اتفاق آرا اعلام كرده است كه خانواده‌هاي قربانيان حملات تروريستي بايد بتوانند عاملان حملات تروريستي را -حتي اگر يك كشور ديگر باشد- پاسخگو بدانند.
شومر با اشاره به اينكه خانواده قربانيان 11سپتامبر يك قدم ديگر به اجراي عدالت نزديك شده‌اند، تأكيد كرد: اين رأي اخطاري براي كشورهايي است كه به حملات تروريستي عليه آمريكايي‌ها كمك مي‌كنند و نقش بازدارندگي خواهد داشت. بسياري از سناتورهاي دمكرات با وجود لابي گسترده دولت آمريكا و مقام‌هاي عربستان از اين طرح حمايت كرده‌اند. شومر همچنين با اشاره به تهديدهاي عربستان گفت: اگر سعودي‌ها در تروريسم نقشي نداشته‌اند موردي وجود ندارد كه از دادگاهي‌شدن بترسند. اگر هم نقش دارند كه بايد برايش بازخواست شوند.
- 28صفحه جنجالي
پرسش‌ها درخصوص نقش احتمالي مقامات سعودي در حادثه تروريستي 11سپتامبر، حدود 15سال است كه در هاله‌اي از ابهام باقي مانده است. خانواده‌هاي قربانيان از پرونده‌هاي حقوقي متعددي استفاده كرده‌اند تا اعضاي خاندان سعودي را براي آنچه حمايت مالي از تروريسم مي‌خوانند مقصر بشناسند اما اين اقدامات به بن‌بست رسيده است. قسمتي از ماجرا مربوط به قانون سال 1976است كه به كشورهاي خارجي نوعي مصونيت در دادگاه‌هاي آمريكايي مي‌بخشد.
اما طرح جاستا استثنايي در اين قانون قائل شده است و براساس آن درصورتي كه كشورهاي خارجي در حملات تروريستي كه به كشته شدن شهروندان آمريكايي در خاك آمريكا مي‌انجامد دست داشته باشند، اين مصونيت از آنها سلب مي‌شود. گروه‌هايي از مقام‌هاي آمريكايي در تلاش هستند اسناد موسوم به «28صفحه» را كه از مجموع گزارش حملات 11سپتامبر خارج شده و به‌صورت محرمانه باقي‌مانده علني شود. علني‌شدن اين اسناد به خانواده قربانيان اجازه مي‌دهد تا در دستگاه‌هاي قضايي درباره نقش عربستان در حملات 11سپتامبر مورد استناد قرار بگيرند.
- بدهي 117ميليارد دلاري آمريكا به عربستان
تهديد عربستان بر سر پرونده طرح جاستا درباره فروش اوراق قرضه خود در آمريكا بار ديگر توجه‌ها به ميزان بدهكاري آمريكا را جلب كرده است. براساس نخستين گزارشي كه پس از 40سال منتشرشده عربستان سعودي 116.8ميليارد دلار از اوراق قرضه آمريكا را در اختيار دارد كه در واقع بدهي دولت آمريكا به خاندان سعودي به‌حساب مي‌آيد. چين مالك 1.3تريليون دلار و ژاپن 1.1تريليون دلار اوراق قرضه آمريكا هستند. مقام‌هاي سعودي بر سر طرح جاستا تهديد كرده بودند كه 750ميليارد دلار از اوراق قرضه خود در آمريكا را خواهند فروخت.
نظر شما