روز دوشنبه بسياري از رسانه‌هاي مطرح جهان در اقدامي هماهنگ گزارش‌هايي در مورد درز بيش از 2هزار و 600 گيگابايت اطلاعات محرمانه مربوط به اين شركت منتشر كردند كه بزرگ‌ترين افشاگري تاريخ جهان نام گرفته است.
موساك فونسكا متهم است كه به چهره‌هاي سياسي و ثروتمندان جهان كمك مي‌كرده با فريب نظام بانكي و مالياتي در كشورهاي مختلف، به اقدامات غيرقانوني مالي دست بزنند. اين اطلاعات كه نخستين بار از حدود يك سال پيش در اختيار روزنامه زوددويچه سايتونگ آلمان قرار گرفته، مربوط به 214هزار و 500شركت و بيش از 14هزار نفر در جهان است كه از طريق شبكه گسترده موساك فونسكا در 21كشور، ثروت خود را مخفي مي‌كرده‌اند.
فاش شدن «اسناد پاناما» زلزله‌اي در جهان به راه انداخت، چرا كه نام 143نفر از سياستمداران جهان در ميان اسامي منتشر شده ديده مي‌شود. در اين ميان، نام 12نفر از سران كنوني يا پيشين كشورهاي جهان نيز وجود دارد كه به‌طور مستقيم درگير پولشويي و فرار مالياتي بوده‌اند. پترو پوروشنكو رئيس‌جمهور اوكراين، سيگموندور گونلاگسون نخست‌وزير ايسلند، سلمان پادشاه عربستان و مائوريسيو ماكري رئيس‌جمهور آرژانتين ازجمله مشتريان اين شركت بوده‌اند. نام برخي ديگر از چهره‌هاي سياسي سرشناس جهان ازجمله ديويد كامرون نخست‌وزير انگليس، ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه و نواز شريف نخست‌وزير پاكستان نيز به‌خاطر ارتباط نزديكان يا اعضاي خانواده‌شان با اين شركت مطرح شده است.
- موج جهاني پس از افشاي اسناد
افشاي اسناد پاناما كه براي نخستين بار در تاريخ روزنامه‌نگاري در پي همكاري بيش از 100مؤسسه رسانه‌اي از 78كشور و با محوريت «كنسرسيوم بين‌المللي روزنامه نگاران تحقيقي» ميسر شد، موج گسترده‌اي را در جهان به‌راه‌انداخته است. دادستاني مالي فرانسه اعلام كرد تحقيقات مقدماتي خود را براي بررسي اسناد و كشف تقلب‌هاي مالياتي انجام شده از سوي اتباع اين كشور آغاز كرده است. خبرگزاري رويترز به نقل از سخنگوي وزارت دارايي آلمان اعلام كرد برلين نيز بررسي‌هاي خود را آغاز كرده است.
استراليا، اتريش، سوئد، هلند و برزيل نيز در نخستين ساعت‌هاي پس از افشاي اسناد اعلام كردند تحقيقات خود را آغاز مي‌كنند. روزنامه‌هاي برزيل گزارش دادند كه نام سياستمداران از 7حزب اين كشور در ميان مشتريان موساك فونسكا ديده مي‌شود. براساس قانون اين كشور، متخلفان به پرداخت جريمه‌اي تا ۱۵۰ درصد ارزش دارايي‌هاي اعلام نشده خود محكوم خواهند شد.
در شيلي، گونزالو دلاوو رئيس دفتر نمايندگي سازمان شفافيت بين‌الملل كه وظيفه نظارت در زمينه فساد مالي جهاني را برعهده دارد، مجبور به استعفا شده است. نام دلاوو به‌صورت مستقيم در اسناد نيامده اما رويترز گزارش داده كه او دست‌كم با 5شركت متخلف در ارتباط بوده است. همزمان در كشور همسايه شيلي يعني آرژانتين، احزاب مخالف دولت خواستار توضيح رئيس‌جمهور شده‌اند. مائوريسيو ماكري پيش از اين، رياست يك شركت تاسيس‌شده در باهاماس را برعهده داشته كه مربوط به فعاليت‌هاي اقتصادي پدر او مي‌شده است. ديروز ماكري در يك مصاحبه تلويزيوني هرگونه اقدام غيرقانوني را رد كرد و گفت كه شركت پدرش كاملا قانوني بوده است.
- انكار، رد، تكذيب
سخنگوي ولاديمير پوتين جزو نخستين كساني بود كه بلافاصله پس از افشاي اسناد پاناما موضعگيري كرد و هدف انتشار اين اسناد را «ضربه زدن به پوتين پيش از انتخابات» و توطئه غرب عنوان كرد. گفته مي‌شود 2نفر از دوستان و مشاوران بسيار نزديك پوتين از طريق موساك فونسكا مبلغي نزديك به 2ميليارد دلار پولشويي كرده‌اند. براساس گزارش رسانه‌هاي غربي، شركت‌هاي منتسب به اين افراد در واقع متعلق به شخص پوتين است. ديميتري پسكوف، ضمن رد اتهام‌هاي مطرح شده عليه پوتين گفت: «رسانه‌هاي غربي به‌دنبال بي‌اعتبار كردن پوتين هستند.»
پترو پروشنكو، رئيس‌جمهور اوكراين نيز ديروز پس از آنكه نمايندگان مجلس خواستار انجام تحقيقات در مورد ميزان دارايي‌هايش شدند هرگونه فرار مالياتي را رد كرد و گفت كه همچنان به شفافيت مالي متعهد است. در گزارش‌ها آمده كه پروشنكو دارايي‌ها و فعاليت‌هاي اقتصادي خود را از 2سال پيش يعني در اوج درگيري‌هاي دولت با جدايي‌طلبان، به جزاير ويرجين در بريتانيا منتقل كرده است. ديروز دولت پاكستان با صدور بيانيه‌اي انجام هرگونه فعاليت مالي غيرقانوني توسط خانواده نوازشريف، نخست‌وزير را رد كرد.
اسامي فرزندان نواز شريف در اسناد پاناما در ارتباط با اقدامات مالي غيرقانوني در انگليس به‌دست آمده است. اما در يكي از شديدترين عكس‌العمل‌ها به اسناد پاناما، هزاران نفر از مردم ايسلند شامگاه دوشنبه و ديروز به خيابان‌ها ريختند و خواستار استعفاي سيگموندور گونلاگسون، نخست‌وزير شدند. نام گونلاگسون و همسرش در اسناد پاناما آمده است كه به‌طور مستقيم اقدام به پولشويي و فرار مالياتي كرده‌اند. او با اين حال اعلام كرد كه «قطعا» استعفا نخواهد كرد.
- موساك فونسكا چگونه فعاليت مي‌كند؟
موساك فونسكا شركت‌هايي را در كشورهاي ديگر به نام خود ثبت مي‌كند اما اين كار تنها براي پنهان نگاه داشتن هويت مالكان اصلي اين شركت‌ها -كه به‌اصطلاح شركت‌هاي برون مرزي يا فراساحلي ناميده مي‌شوند- انجام مي‌شود. هويت اين مالكان به‌صورت محرمانه نگهداري مي‌شده است.
در ميان مشتريان موساك فونسكا علاوه بر سياستمداران، چهره‌هايي چون ليونل مسي بازيكن تيم فوتبال بارسلوناي اسپانيا و برخي قاچاقچيان بزرگ مواد‌مخدر و ديگر تبهكاران نيز ديده مي‌شود. موساك فونسكا در بيانيه‌اي كه ديروز در وب‌سايت خود منتشر كرد، نوشت: «رسانه‌ها ماهيت كار ما را تحريف كرده‌اند.» اين شركت گفته هيچ بهره‌اي از دارايي مشتريان نداشته و در فعاليت‌هاي آنها دخالتي نداشته است. اين شركت خود را قرباني «كارزاري بين‌المللي عليه حريم شخصي» دانسته است.
نظر شما