هوا آلوده است؛ توصیه‌هایی که عمل نمی‌کنیم

آلودگي هوا چيز جديدي نيست. از سه دهه پيش موضوع شكاف در لايه اوزون مطرح شد كه ما براي آن كلي جوك ساختيم. سال‌‌هاست كه از گرمايش زمين و آب شدن يخ‌‌هاي قطبي صحبت مي‌شود و اينكه در آينده‌اي نزديك تعدادي از شهرها و كشورهاي كوچك زير آب خواهند رفت. درباره اين موضوع كمتر جوك ساختيم.

اما حدود يك دهه است كه آلودگي هوا به صورت جدي به سراغ ما آمده است. آلودگي هوا يك مفهوم كلي است چرا كه عوامل مختلفي منجر به آن مي‌شود و از طرفي همه آلودگي‌ها شبيه به هم نيستند. مثلا گرد و غبار، هوا را آلوده مي‌كند. احتراق ناقص موتور‌ها نيز آلودگي توليد مي‌كند. حتي تشعشعات اتمي نيروگاه‌ها هم آلودگي توليد مي‌كنند و ما به همه آنها آلودگي هوا مي‌‌گوييم.

آنچه كه در كشور ما منجر به آلودگي هوا مي‌شود بيشتر عبارتند از؛ گرد و غبارو راديكال‌هاي آزاد شده ناشي از احتراق ناقص سوخت‌هاي فسيلي.

در مورد معضل آلودگي هوا با دو موضوع مواجه هستيم؛ اول اينكه، چه كار كنيم كه هوا آلوده نشود. دوم اينكه؛ وقتي هوا آلوده بود چه كنيم؟

سوخت ناقص خودروها و موتور سيكلت‌ها، حجم بالاي مصرف سوخت خودروها، استاندارد پائين سوخت‌ها، استفاده زياد از سوخت‌هاي فسيلي وگاز براي گرمايش خانه‌ها، استفاده از اين نوع سوخت‌ها در كارخانه‌ها و كارگاه‌ها، توليد گازهاي مختلف توسط كارخانه‌ها،، فقدان فيلترهاي هوا در كارخانه‌ها، وجود كارخانه‌ها يا كارگاه‌هاي آجرپزي، توليد شن و ماسه در اطراف شهرها، خشك شدن تالاب‌ها و زمين‌ها در مناطق مختلف و راه‌افتادن گرد و خاك از طرف آنها به سوي مناطق مسكوني، كم شدن پوشش‌هاي گياهي در مناطق كويري (مثل بوته‌ها) و حركت شن و ذرات سبك به سمت مناطق مسكوني، از جمله عوامل آلودگي هوا در كشور ما هستند. از طرف ديگر ناكافي بود سيستم حمل و نقل عمومي و ساختار شفاهي و چهره‌به چهره در بوروكراسي كشور كه براي هر كاري افراد بايد حتما در محل مورد نظر حاضر شوند(فقدان زيرساخت‌ها و فرهنگ ارتباط و انجام كار از طريق اينترنت) را نيز بايد به اين موضوع اضافه كرد.

وقتي دليل را مي‌دانيم به طبع راه مقابله با آن مشخص است. اما خيلي در اين زمينه موفق نبوده‌ايم. البته كارهايي شده است ولي به نظر مي‌رسد تا سال‌هاي زيادي بايد همچنان شاهد آلودگي هوا باشيم. چون مقابله با آلودگي هوا پول مي‌خواهد، تخصص و سواد مي‌خواهد، اراده مي‌خواهد، قانون‌هاي سفت‌وسخت مي‌خواهد، اخلاق مي‌خواهد، فرهنگ مي‌خواهد و...... در كشور‌ها همه اينها هست اما همه جا و نزد همه كس و همه سازمان‌هاي دولتي و خصوصي به يك اندازه نيست. و به ميزاني كه اين چيزها را داريم مي‌توانيم در خصوص مقابله با آلودگي هوا اقدام كنيم.

حالا مي‌‌ماند اين موضوع كه وقتي هوا آلوده است چه كنيم؟ تقريبا هيچ كار اساسي نمي‌توانيم انجام دهيم. يعني اتومبيل‌ها خوب كار نمي‌كنند اما معاينه فني نمي‌گيريم مگر اينكه پليس به ما گير بدهد. وقتي هم كه مي‌رويم براي معاينه فني سعي مي‌كنيم يك جوري به طريقي! برگه مورد نظر را بگيريم. موتورسيكلت‌ها چند برابر اتومبيل‌ها آلودگي توليد مي‌كنند اما موتور برقي در كشور نيست. البته يك تعدادي وارد شده اما گران است و موتور سواري كه با اين وسيله كار مي‌كند، توان خريد آن را ندارد. پول هم نيست كه وام بلند مدت به طرف بدهند كه موتور را عوض كند. اتومبيل‌هاي داخلي كيفيت مناسب ندارند اما تا اين را بگويي بايد منتظر پاسخ‌هاي تند باشي. همتي هم براي ارتقاء آن نيست. چون هزينه ساخت ماشين را بالا مي‌برد. درب اين كارخانه‌ها را هم نمي‌شود بست و از خارج ماشين وارد كرد. چون با مجموعه ميليوني كاركنان و كارگران اين كارخانه‌ها چه بايد كرد؟ مجموعه بزرگ قطعه‌سازان كه بيكار مي‌شوند را چه بايد كرد؟ لازم است در روزهاي آلوده ماشين بيرون نياوريم، اما مي‌آوريم. بايد ساختار توليد كشاورزي را عوض كرد اما هم خيلي پول مي‌خواهد و هم كلي مشكلات فرهنگي و اجتماعي در بعضي مناطق بوجود مي‌آورد.

فقط چند تا كار فردي مي‌شود كرد.مثلا؛ ويتامين C مصرف كنيد. ميوه بيشتر بخوريد. تا مي‌توانيد آب و نوشيدني مصرف كنيد. از خوردن شير دريغ نكنيد و با به خاطر وجود فلزات سنگين در اين آلودگي‌ها سعي كنيد موادي كه حاوي آهن هستند مصرف كنيد. بعضي‌ها هم مي‌گويند سعي كنيد محيط خانه را كمي مرطوب نگه‌داريد.