حالا همه مي‌دانند كه اگر با علائمي مثل حمله ناگهاني تب، بي‌حالي، در خود فرورفتن، بي‌اشتهايي، سرفه و مشكل تنفسي روبه‌رو شدند، بايد سريع به نخستين مركز درماني مراجعه كنند؛ آنفلوآنزا با اين نشانه‌ها سرمي‌رسد و با شباهت زيادي كه به سرماخوردگي دارد بيمار را به اشتباه مي‌اندازد و گاهي در عرض چند روز، باعث مرگ مي‌شود. آنفلوآنزايي كه امسال شايع شده يكي‌از ويروس‌هاي جديد و سختي است كه تا به حال چند نفر را در ايران از بين برده است. اين ويروس اما بيش از همه افراد آسيب‌پذير را هدف قرار مي‌دهد؛ يعني كودكان، سالمندان، بيماران مبتلا به ديابت، بيماران قلبي- تنفسي، بيماران كليوي و افراد مبتلا به سرطان كه شيمي‌درماني مي‌شوند، بيماران مبتلا به نقص ايمني و زنان‌باردار. آسيب‌پذير بودن كودكان در مقابل اين بيماري باعث شده كه خيلي از والدين، دستپاچه دنبال راهي براي در امان ماندن فرزندانشان از آنفلوآنزا بگردند. دكتر سارا محبي، بيولوژيست، درباره اين بيماري و روش‌هاي مقابله با آن توصيه‌هايي دارد كه در ادامه مي‌خوانيد.
- 2راه ساده براي پيشگيري
به‌طور معمول، فصل گرما و شروع فصل سرد، زمان بيشترين فعاليت ويروس‌ها و شيوع بيماري‌هاست. در اين شرايط، بهترين و مؤثرترين كاري كه براي پيشگيري از ويروس‌هاي ناشناخته مي‌توانيم انجام دهيم، رعايت بهداشت فردي است. شايد باوركردني نباشد كه ساده‌ترين كار يعني شستن مرتب دست‌ها تا چه حد مي‌تواند در پيشگيري از يك بيماري جدي مؤثر باشد. درست شستن دست‌ها را به فرزندتان ياد بدهيد و خودتان هم به‌طور مرتب، دستانتان را بشوييد تا او اهميت اين كار را ياد بگيرد.
شستن درست دست بايد حدود يك‌دقيقه طول بكشد. البته در اين زمان نيازي نيست آب باز بماند و هدر برود. از صابون‌هاي ضدباكتري استفاده كرده و هم خودتان و هم فرزندتان به‌صورت دقيق و كامل، بين انگشت‌ها، روي دست‌ها، زير ناخن‌ها و مچ دست، تا خط ساعت را به خوبي بشوييد. به فرزندتان ياد بدهيد وقتي در منطقه آلوده‌اي قرار مي‌گيرد، وقتي ميان جمعيت است (مثلا در مدرسه يا سرويس و يا پارك) بايد پي در پي دستانش را بشويد. در اين شرايط حتي مي‌توان تا 7بار در روز دست‌ها را شست.
فرزندتان را به رعايت آداب عطسه و سرفه در فضاهاي عمومي عادت دهيد. به او ياد بدهيد كه اگر در خيابان، مهماني، كلاس يا وسايل نقليه عمومي است، سرعت عمل به خرج داده و با دستمال جلوي صورت خود را هنگام عطسه و سرفه بگيرد. در غيراين صورت، اگر دستمال دم دستش نيست، آرنجش را جلوي دهان گرفته و در آستينش عطسه و سرفه كند. همين 2كار ساده، تا 60درصد احتمال انتقال بيماري را كاهش مي‌دهد.
- اقدامات كودكانه
براي اطمينان بيشتر از سالم ماندن، مي‌توانيد از فرزندتان بخواهيد اقدامات زير را انجام دهد:
تا كنترل بيماري و كاهش شيوع آن، از دست دادن، بوسيدن و بازي كردن با افراد ديگر خودداري كنيد.
دستمالي را كه در آن عطسه كرده يا بيني‌تان را با آن تميز كرده‌ايد، در كيسه پلاستيكي گذاشته و در سطل زباله بيندازيد.
حداقل فاصله لازم تا فرد بيمار، يك متر است. در محيط‌هاي شلوغ مثل مترو و سرويس مدرسه حتما ماسك بزنيد.
يك اسپري ضدعفوني‌كننده (كه در داروخانه‌ها موجود است) تهيه كرده و همراه داشته باشيد تا در فضاهايي كه به آب دسترسي نداريد با آن دستانتان را ضدعفوني كنيد.
به‌هيچ‌عنوان خوددرماني نكنيد و دوره درمان و استراحت را به‌طور كامل طي كنيد. معمولا تا يك روز بعد از قطع تب استراحت لازم است.
فرزندتان را از رفتن به مدرسه منع نكنيد. اجازه دهيد فعاليت‌هاي روزمره‌اش را داشته باشد. فقط با رعايت نكات بهداشتي، استفاده از ماسك و تغذيه سالم با ميوه‌هاي تازه (به‌ويژه ميوه‌هاي سبزرنگ و نارنجي‌رنگ كه سرشار از آنتي‌اكسيدان هستند) سعي كنيد سيستم ايمني او را تقويت كنيد.
- اين ويروس‌هاي بدقلق و هوشمند
آنفلوآنزاي خوكي، آنفلوآنزاي مرغي، ابولا، سارس و... اينها كابوس‌هاي قرن 21هستند كه توانسته‌اند جان خيلي‌ها را بگيرند. اما اين بيماري‌ها از كجا مي‌آيند؟ چرا آنها را به اسم حيوانات مي‌شناسند و چطور يك بيماري حيواني، انسان را از پا در مي‌آورد؟ دكتر سارا محبي مي‌گويد: معمولا بيماري‌هايي در قرن حاضر كشنده هستند كه منشأ ويروسي دارند نه‌باكتريايي. در واقع ويروس‌ها تا امروز از بدقلق‌ترين ميكرواورگانيسم‌هايي بوده‌اند كه بشر با آنها مواجه شده چون به‌راحتي تغيير شكل يا ماهيت مي‌دهند و توانايي اين را دارند كه سال‌ها در بدن ميزبانشان مخفي بمانند و در يك فرصت مناسب فعال شوند. فرصت مناسب براي يك ويروس، زماني است كه بدن آمادگي كافي براي دفاع ندارد؛ به فرض خسته است يا با يك بيماري مزمن يا غيرمزمن دست و پنجه نرم مي‌كند. چنانچه در همين مورد اخير، ديده‌ايم كه آنفلوآنزا باعث فوت كساني شده كه درگير يك بيماري زمينه‌اي بوده‌اند و كسي صرفا با ابتلا به آنفلوآنزا فوت نكرده است.
از سوي ديگر، ويروس‌ها بسيار هوشمندند و خطرشان آنجاست كه گاهي مي‌توانند از سيستم ايمني تقليد كنند و خودشان را به جاي سلول‌هاي آشنا جا بزنند. بنابراين سيستم ايمني بدن به آنها واكنش نشان نمي‌دهد و در اين فرصت، ويروس تكثير شده و بدن را درگير مي‌كند. به‌طور طبيعي، در يك بدن سالم، وقتي ميكروبي وارد مي‌شود، بدن پادزهر مناسب آن را توليد كرده و در خود نگه مي‌دارد. اما برخي ويروس‌ها در بدن انسان نقطه هدف ندارند و هدفشان پرندگان و حيوانات هستند. درنتيجه بدن ما تجربه‌اي در مواجهه با آنها ندارد. اين ويروس‌ها گاهي تغييراتي مي‌كنند و جهش مي‌يابند و به اين ترتيب، مي‌توانند به بدن انسان وارد شده و جايي را براي ماندگاري و تكثير خود پيدا كنند؛ مثل ويروس آنفلوآنزاي خوكي يا آنفلوآنزاي پرندگان كه در سال‌هاي اخير جهش يافته و توانسته در بدن انسان تكثير شود. در اين شرايط، بدن فرد غافلگير شده و در برابر ويروس جديد ضعف نشان مي‌دهد. بنابراين مي‌بينيم كه گاهي خود ويروس باعث مرگ بيمار نمي‌شود بلكه وجود آن در بدن زمينه‌ساز ورود باكتري‌هاي ديگر يا فعال شدن ويروس‌هاي مخفي‌شده ديگري مي‌شود و آن عامل، بيمار را از پاي در مي‌آورد. گاهي هم ويروس، تكثير شده و به تنهايي باعث مرگ بيمار مي‌شود؛ مثل ابولا.
خوشبختانه دانشمندان در زمينه ايمونولوژي پيشرفت‌هاي چشمگيري داشته‌اند؛ وگرنه بيماري‌هايي مثل آنفلوآنزاي مرغي در 5 سال پيش يا ابولا در 3سال گذشته، مي‌توانستند بيش از نصف جمعيت كره زمين را در يك سال از بين ببرند. اما به هر حال متأسفانه نمي‌توان جلوي مرگ‌ومير اوليه اين ويروس‌ها را گرفت چون هيچ‌وقت نمي‌دانيم كه قرار است چه ويروسي سر برسد اما ايمونولوژيست‌ها به محض جداشدن ويروس از بافت يا خون، آن را آناليز كرده و شروع به ساخت پادزهرهاي آنها مي‌كنند.
- واكسن بزنيم يا نه؟
اگر مبتلا به بيماري زمينه‌اي خاصي مثل ديابت يا بيماري‌هاي قلبي و ريوي نيستيد، ضرورتي براي تزريق واكسن آنفلوآنزا وجود ندارد چون اين ويروس به تنهايي نمي‌تواند باعث مرگ شود، مگر اينكه يك بيماري زمينه‌اي ديگر، سيستم ايمني شما را ضعيف كرده باشد. اما درباره كودكان قضيه فرق مي‌كند. آنها به‌دليل همين ضعف سيستم ايمني جزو گروه‌هاي پرخطر هستند و بنابراين تزريق واكسن آنفلوآنزا براي كودكتان با تجويز پزشك، اقدام درستي است.
نظر شما