محمدباقر قاليباف كه در راستاي توسعه همكاري‌هاي بين تهران و بوداپست پس از امضاي خواهرخواندگي بين اين دو شهر به مجارستان سفر كرد، در بازديد خود از شبكه حمل‌ونقل عمومي اين شهر اروپايي عنوان كرد كه اگر شوراي شهر طرح قطار سبك شهري يا همان تراموا را تصويب كند، شهرداري تهران تا پايان سال95 نخستين خط تراموا را در مناطق مركزي تهران چون مناطق 11 و 12 مي‌سازد.
توسعه حمل‌ونقل عمومي به‌خصوص از نوع پاك و مدرن آن در يك دهه اخير مورد توجه مديريت شهري تهران بوده است و از همين روست كه تلاش بسياري براي توسعه شبكه مترو يا اتوبوس‌هاي تندرو در پايتخت انجام شده است. اين در حالي است كه طبق مطالعات صورت گرفته در تهران استفاده از روش‌هاي ديگر حمل‌ونقل عمومي چون تراموا (قطار سبك شهري) حفظ محيط‌زيست شهري و نيز ايمني و تسهيل تردد مسافران را به‌دنبال دارد. محمدباقر قاليباف پس از بازديد از شبكه ترامواي بوداپست اظهار داشت كه سيستم حمل‌ونقل LRT براي شهرهاي بزرگ بسيار مناسب است و شهر بوداپست هم در اين ارتباط تجربه‌اي غني دارد. آنچه شهردار تهران به آن اشاره كرده مربوط به 30خط ترامواي بوداپست به طول 200كيلومتر است كه 300 ايستگاه را پوشش مي‌دهد.
- مزاياي سامانه قطار سبك شهري
مهم‌ترين بخش اياب و ذهاب شهروندان در شهرهاي بزرگ، برعهده سامانه‌هاي حمل و نقل عمومي درون‌شهري است و در ميان سامانه‌هاي حمل و نقل عمومي درون‌شهري، مترو بازيگري بي‌رقيب است. اما هزينه احداث بالا و برخي محدوديت‌هاي ديگر، همراه با ماهيت متراكم فضاهاي شهري كه با توسعه شهرنشيني، به طرزي روزافزون بر ميزان آن افزوده مي‌شود، موجب شده تا در تمامي شهرهاي جهان، جرياني در راستاي تلاش براي تلفيق شبكه‌هاي مترو با سامانه‌هاي حمل‌ونقل مكمل ديگر مانند BRT، تراموا، اتوبوس برقي و انواع قطارهاي سبك شهري، پديد بيايد. بايد توجه داشت در چنين تلفيق‌هايي، معمولا شبكه‌هاي مترو، به‌عنوان قلب ماجرا و ستون فقرات شبكه حمل و نقل شهري عمل مي‌كند و سامانه‌هاي مكمل هم در ميان خطوط مترو،گسترش يافته و با انتقال مسافران، به اتمام وظايف مترو مي‌پردازند.
قطاهاي سبك شهري مي‌تواند در قياس با اتوبوس و اتوبوس‌برقي، داراي مزاياي زير باشد:
- ظرفيت حمل مسافر بيشتر
- انعطاف‌پذيري عملياتي به دليل داشتن درهاي بيشتر از طريق تسريع در آمد و شد مسافران و تسهيل در استفاده كامل از فضاي درون واگن‌ها
- آسايش بيشتر مسافران به دليل حركت سريع‌تر، پاك‌تر، كم‌صداتر و ايمن‌تر
طراحي هندسي مسير و ساختار مكانيكي اينگونه سامانه‌ها به نحوي است كه قطار سبك شهري را قادر مي‌سازد تا از قوس‌هايي با شعاع چرخش بسيار كم و شيب و فرازهاي بسيار تند، به‌راحتي عبور كند. حداقل شعاع چرخش قطار سبك شهري 25 متر و حداكثر شيب و فراز آن 6درصد در نظر گرفته مي‌شود.
مطالعات توجيهي قطار سبك شهري نيز در سال 92 در سازمان مشاور فني و مهندسي شهر تهران انجام شده است و حالا بايد منتظر بود تا پس از تصويب شوراي شهر اين شكل حمل و نقل پاك هم در تهران اجرايي شود.
- كاركرد ويژه سامانه قطار سبك شهري در بافت تاريخي شهر تهران
«طرح توسعه و آمايش منطقه12 با رويكرد توسعه گردشگري» در برنامه پنج‌ساله دوم شهرداري تهران به‌عنوان يكي از پروژه‌هاي استراتژيك تعريف شده و مد نظر قرار گرفته است. ازجمله اهداف كليدي اين طرح به موارد زير مي‌توان اشاره نمود:
- بازگرداندن سكونت به بافت تاريخي و احياي زندگي شبانه
- مرمت و احياي بافت تاريخي
- ايجاد فضاهاي ارزشمند شهري با اجراي طرح‌هاي آرام‌سازي و پياده‌راه‌سازي در ميادين و معابر مهم و واجد ارزش
- توسعه گردشگري
يكي از مهم‌ترين پيش‌نيازهاي لازم براي تحقق اهداف فوق، ساماندهي، نظم‌بخشي و آرام‌سازي ترافيكي در بافت و محدوده پيراموني آن و فراهم كردن سامانه‌هاي حمل‌ونقل عمومي مناسب براي ساكنان، كسبه و گردشگران است.
به نظر مي‌آيد توسعه حمل‌ونقل عمومي در اين محدوده (مناطق 11 و 12) برپايه قطار سبك شهري (LRT) پاسخي مناسب، شايسته و به‌روز براي اين نياز طرح توسعه و آمايش منطقه12 است.
نكته قابل‌ملاحظه در اين خصوص اين است كه ساماندهي ترافيك در اين محدوده مستلزم مداخلات حداكثري ترافيكي (تغيير جهات ترافيكي) است كه اجراي قطار سبك شهري به‌عنوان پيش‌نياز اين اقدامات مي‌تواند در كاهش تبعات اجتماعي اينگونه مداخلات و تأمين رضايت شهروندان نقش بسزايي داشته باشد.
نظر شما