نیجریه مرکب از 350نژاد، بیش از 250زبان، 150دین و مذهب و با جمعیتی بالغ بر 130میلیون نفر در غرب آفریقا و در همسایگی کشورهایی نظیر کامرون، چاد و نیجر واقع شده است. در این کشور سرشار از منابع نفتی، مسلمانان بیش از 60درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند و در 19 استان از 36استان کشور حضور دارند.
مسلمانان بیشتر در شمال کشور ساکنند و 95درصد جمعیت شمال را شکل می‌دهند. در سال 1995 و پس از استانی شدن اداره نیجریه، این امکان برای استان‌ها فراهم شد تا قوانین خود را خودشان وضع کنند و از این رو، حاکمان استان‌های اسلامی کوشیدند تا قوانین شریعت را اعمال کنند. نیجریه با وجود منابع سرشار نفتی که بخش کلان بودجه‌اش از آن تأمین می‌شود، با چالش‌های فراوانی نظیر، بیکاری، بیسوادی و فقر دست‌وپنجه نرم می‌کند و درصد باسوادان تنها 10درصد جمعیت کشور است.
بحران اقتصادی و تنش‌های قومی در کنار بیسوادی، باعث قدرت گرفتن گروه‌های تندرو در این کشور شده‌است. این گروه‌ها با الهام از القاعده و تفکرات سلفی و تکفیری، رفته رفته در شمال مسلح شدند و قدرت گرفتند. اصلی‌ترین آنها همین گروه بوکوحرام است که در زبان هوسایی به معنی «آموزه‌های غربی حرام» است. اما واقعیت این است که مخالفت آنها نه با آموزه‌های غربی که با هرگونه آموزش و دیگر مظاهر عادی زندگی دنیای امروز است. این گروه سیستم بانکی و مالیاتی را هم حرام می‌داند. آنها با کشور خودشان وارد جنگ شده‌اند نه با غرب.
این گروه نخستین‌بار در سال2002 به رهبری فردی به نام محمد یوسف رسما اعلام موجودیت کرد. وی شماری از جوانان و دانشجویان ترک تحصیلکرده را دورهم گردآورد و این گروه را در یوبه در مرز با نیجر پایه‌گذاری کرد.نخستین نقطه برخورد بوکوحرام و نظام حاکم در نیجریه به زمانی برمی‌گردد که محمد یوسف رهبر این جماعت در جریان اعتراضاتی در سال2009 بازداشت شد و در همان مقر پلیس کشته شد و در پی آن، صدها نفر از طرفدارانش قتل‌عام شدند.
دولت در آن زمان، مرگ وی را نقطه پایانی بر فعالیت‌های بوکوحرام تلقی کرد اما برعکس، این تحول زایشی جدید را برای این گروه، این بار در وجه مسلحانه شدید و خشونت‌بار رقم زد و از آن زمان تاکنون درگیری‌های مسلحانه میان دولت نیجریه و بوکوحرام ادامه دارد. با قتل محمد یوسف، معاونش ابوبکر شیخو رهبری بوکوحرام را به‌دست گرفت. وی گزینه تشدید اقدامات مسلحانه را در برخورد با حاکمیت برگزید و ترورها، انفجار خودروهای بمب‌گذاری شده و بمب‌های دست‌ساز سرعت گرفت.
در سال2010 شیخو عملا تبعیت از القاعده را اعلام کرد. بوکوحرام از سال2009، مأموریت ایدئولوژیک خود را تلاش برای سرنگونی نظام سکولار حاکم در نیجریه، برقراری حاکمیت اسلامی و اعمال قوانین شریعت در کل کشور می‌داند و براساس همین تفکر هم عملیات‌های خود را سامان می‌دهد. از این رو، از سال2009 فعالیت‌های مسلحانه خود را برای تحقق این هدف تشدید کرده است و براساس آمارها، بیش از 3هزار نفر در عملیات‌های مختلف این گروه کشته شده‌اند.
در این میان، رویکرد نظامی حاکمیت در تعامل با گروه‌های مخالف ازجمله بوکوحرام، بهره‌برداری بوکوحرام از یک‌سو و مقام‌های دولتی از سوی دیگر از مقوله تفاوت‌های دینی و نژادی برای تشدید خشونت‌ها، فقر و در نتیجه پایین بودن سطح آگاهی جامعه و ظاهر شدن در مقام مدافع اسلام در برابر حاکمیت سکولار عواملی بوده که باعث شده این گروه فلسفه وجودی خود را براساس آن تعریف کند. هدف گرفتن مقر سازمان ملل، نهادهای دولتی و اماکن عمومی نظیر مراکز تجاری و ایستگاه‌های اتوبوس بخشی از اقدامات و عملیات‌های بوکوحرام در سال‌های اخیر بوده است. در روزهای گذشته هم بوکوحرام با ربودن بیش از 200دانش‌آموز دختر، بحرانی جدید را رقم زده است. پیش‌بینی می‌شود تا زمان برقرار بودن این عوامل، بوکوحرام همچنان به حیات خود ادامه دهد و نیجریه نفتی را همچنان متزلزل نگه دارد.
