به گزارش ایسنا، به‌دنبال روند روبه رشد استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، یکی از بخش‌هایی که با استفاده از پتانسیل‌های این فن‌آوری به اشاعه و تکمیل فعالیت‌های حوزه‌ی خود می‌پردازد، بخش گردشگری است. امروزه، وب‌سایت‌های گردشگری متعددی فعالیت می‌کنند که هریک به‌نحوی داعیه‌ی ارائه‌ی اطلاعات و خدمات را به گردشگران دارند، ولی باید بررسی شود که این سایت‌ها چقدر در جذب و برطرف کردن نیازهای کاربران‌شان موفق هستند؟
در همین راستا، پژوهشی در دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران انجام شده که به مطالعه‌ی میزان رضایت کاربران از ارائه‌ی خدمات و اطلاعات وب‌سایت‌های گردشگری پرداخته است.
این پژوهش که در قالب یک پایان‌نامه‌ی دانشجویی است، با بررسی 100 گردشگر کاربر وب‌سایت‌های گردشگری و جست‌وجوی پنج متخصص این حوزه انجام شده است.
گرایش گردشگران به استفاده از خدمات اینترنتی
نتایج بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ارزان بودن هزینه‌ی استفاده از اینترنت و آمار بالای کاربران آن در ایران موجب شده است که استفاده از این فن‌آوری در بخش گردشگری نیز طرف‌دار بسیاری پیدا کند.
ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری نیز از این فرصت استفاده می‌کنند و با راه‌اندازی وب‌سایت‌های گردشگری تلاش دارند به نیاز کاربران پاسخ بگویند و از این طریق، ضمن کاربردی کردن استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه‌ی گردشگری، با شناسایی و هدف قرار دادن این بازار، کسب و کار خود را رونق بخشند.
بنگاه‌های کوچک، ذی‌نفعان وب‌سایت‌های گردشگری
نتایج بررسی‌های این پژوهش حاکی از آن است که اصلی‌ترین ذی‌نفعان وب‌سایت‌های گردشگری، بنگاه‌های کوچک هستند، زیرا این وب‌سایت‌ها از یک‌سو موجب حل شدن برخی مشکلات فنی بنگاه‌های کوچک و کاهش هزینه‌های آن‌ها از طریق اتصال‌شان به بنگاه‌های بزرگ می‌شوند و از سوی دیگر، این فرصت را می‌یابند تا به‌صورت مجزا از سازمان‌های بزرگ، فرصت حضور داشته باشند.
در نتیجه‌ی بحثی که مطرح شد، می‌توان گفت با توجه به این‌که منفعت اصلی اینترنتی شدن ارائه‌ی خدمات بخش گردشگری نصیب بنگاه‌های کوچک می‌شود، سازمان‌های بزرگ نیز چاره‌ای به‌جز پیوستن به این جریان ندارند، زیرا با وجود روند روبه رشد به‌کارگیری فن‌آوری اینترنتی در گردشگری، با خطر حذف روبه‌رو می‌شوند.
همچنین نتایج بررسی‌های این مطالعه نشان می‌دهد که گردشگران اینترنت را منبعی برای کسب اطلاعات مورد نیاز برای برنامه‌ریزی سفرشان می‌دانند و از وب‌سایت و وبلاگ‌های گردشگری انتظار دارند به ارائه‌ی خدمات مناسب و اطلاعات بی‌نقص همراه استفاده از روش‌های خاص و تازه بپردازند؛ ولی نتایج این پژوهش تأکید دارد که وب‌سایت‌های گردشگری غالبا نیازهای افراد را تأمین نمی‌کنند.
اعضای جامعه‌ی آماری این پژوهش معتقد بودند که فعالیت‌های وب‌سایت‌های گردشگری، غیرخلاقانه است و ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری به‌صورت اینترنتی نیز دقیقا مشابه آژانس‌های مسافرتی به ارائه‌ی خدمات می‌پردازند و همان ایده‌های کلیشه‌یی سفر که در دنیای واقعی قابل مشاهده است، در وب‌سایت‌های گردشگری نیز دیده می‌شود. بیشتر افراد نیز بر این باور بودند که به‌لحاظ کیفیت نیز خدمات ارائه‌شده در این وب‌سایت‌ها ضعیف است و بیشتر اطلاعات این وب‌سایت‌ها کپی و ناقص منتشر می‌شوند.
نظرات گردشگران مورد توجه قرار گیرد
نتایج بررسی‌های این پژوهش مشخص کرد، نبودن تحلیل و نشناختن بازار هدف یکی از دلایل اصلی ارائه‌ی اطلاعات و خدمات، بدون در نظر گرفتن نیاز مخاطبان است. بنابراین وب‌سایت‌هایی که با کاربران‌شان در ارتباط هستند، به نیازهای آن‌ها توجه می‌کنند و عملکرد بهتری دارند.
بنابر این پژوهش، یکی از راه‌های ارتباطی بین کاربران و وب‌سایت‌های گردشگری، دریافت نقدها و نظرات گردشگران در بخش تبادل نظرات وب‌سایت‌ها است. مطالعه‌ی نظر کاربران در وب‌سایت‌های گردشگری موجب می‌شود که ارائه‌دهندگان خدمات، دانش بیشتری از تجارب و ادراک گردشگران به‌دست آورند و بتوانند بازار گردشگری را تحلیل کنند؛ ولی این بخش نیز در وب‌سایت‌های گردشگری ایرانی کمتر به‌چشم می‌خورد.
سفر، چرخه‌ای از خدمات مکمل است
نتایج بررسی‌های این پژوهش حاکی از آن است که سفر، چرخه‌ای از خدمات مکمل است و گردشگران برای به سفر رفتن، به اطلاعاتی درباره‌ی همه‌ی اجزای این چرخه نیاز دارند. از طرف دیگر، ارائه‌ی همه‌ی این اطلاعات، با کیفیت مناسب برای وب‌سایت‌های گردشگری کاری دشوار است. بنابراین همکاری بین ارائه‌دهندگان خدمات در همه‌ی بخش‌های ارائه‌ی خدمات به مسافران توصیه می‌شود.
بنابر آنچه گفته شد، وب‌سایت‌های گردشگری برای کاربران خود می‌توانند به معرفی شرکت‌های حمل و نقل و هتل‌های مناسب در مکان‌های مختلف بپردازند و این احساس مثبت را در کاربران ایجاد کنند که وب‌سایت مورد مطالعه‌شان به نیازهای‌شان توجه می‌کند.
به نیازهای گردشگران خاص رسیدگی نمی‌شود
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، یکی از بخش‌هایی که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، علایق مورد نظر آن دسته از گردشگرانی است که به‌دنبال موضوعات خاص در سفر هستند؛ مکان‌های ادبی، آثار باستانی، طبیعت‌گردی، تماشای صنایع دستی محلی و ... مواردی هستند که در صورت مطرح شدن و گسترش یافتن، مورد استقبال کاربران خاص قرار می‌گیرند. این نوع گردشگری در ابتدا ممکن است به کاربران خاصی محدود باشد، ولی با ارائه‌ی خدمات با کیفیت، این بخش نیز می‌تواند رشد و توسعه پیدا کند.
وب‌سایت‌های گردشگری ضعیف عمل می‌کنند
همچنین در جریان استفاده از بخش‌هایی مانند رزرو یا خرید بلیت در وب‌سایت‌ها، با مسائلی مانند بروز مشکلات تکنیکی و روشن و قابل اعتماد نبودن رویه‌ی کار مواجه می‌شویم که نشان‌دهنده‌ی ضعف بعضی از این وب‌سایت‌ها در ایفای نقش هستند.
بخش خصوصی موفق‌تر از بخش دولتی
نتایج این پژوهش تأکید می‌کند که سطح کیفیت وب‌سایت‌های دولتی نسبت به وب‌سایت‌های خصوصی پایین‌تر است؛ ورود به وب‌سایت‌های دولتی ما را به این نتیجه می‌رساند که گردانندگان این وب‌سایت‌ها هیچ هدفی از راه‌اندازی آن، به‌جز داشتن آدرس اینترنتی و فضایی به‌عنوان «وب‌سایت» مطابق با آنچه امروزه مرسوم است، ندارند؛ ولی وب‌سایت‌های بخش خصوصی با وجود داشتن برخی کاستی‌ها، اغلب هدفی تجاری یا غیرتجاری را دنبال می‌کنند.
مطالعه دیگران، راه بهبود سایت‌های گردشگری
گرچه کاربران فضای مجازی در حوزه‌ی گردشگری ایران از آگاهی قابل قبولی نسبت به فرصت‌های استفاده از اینترنت برای امور مربوط به سفر برخوردارند و به استفاده از این فن‌آوری علاقه‌مندند، ولی نیازهای آن‌ها در این وب‌سایت‌ها برطرف نمی‌شود و سطح کیفیت ارائه‌ی خدمات در این وب‌سایت‌ها بسیار پایین‌تر از آن است که کاربران طلب می‌کنند.
بنابر نظر سازمان جهانی جهانگردی (در سال 2008 میلادی) توصیه می‌شود که وب‌سایت‌های گردشگری از روش «ارزیابی عملکرد و ارتقای آن از طریق الگوبرداری» که یکی از 10 کلید موفقیت در بازاریابی الکترونیک است، به مطالعه و بررسی نحوه‌ی ارائه‌ی خدمات وب‌سایت‌های گردشگری موفق دنیا بپردازند تا از این طریق، راهکارهای جذب مخاطب و ارائه‌ی اطلاعات مناسب به مخاطبان را فراگیرند.
براساس این گزارش، این پژوهش حاصل پایان‌نامه‌ی نعیمه لشکری به راهنمایی دکتر پویا علاءالدینی و مشاوره‌ی دکتر حمید عبداللهیان است.
