در همین حال توجه به تجربیات جهانی در توسعه مسیرهای مورد نیاز پایتخت از اهدافی است که مدیریت شهری دنبال میکند. در کنار این موضوع باید به پروژه ساخت تونل نیایش بهعنوان یکی از عظیمترین پروژههای کشور و حتی خاورمیانه اشاره کرد؛ پروژهای که بهره برداری از آن نه تنها بار سنگین ترافیک را از دوش بسیاری از خیابانهای شمال شهر بر میدارد بلکه توانایی مهندسی ایرانی را در عرصه تونلسازی به نمایش خواهد گذاشت. از مهمترین نکات قابل توجه در ساخت تونل نیایش حضور مشاور خارجی در این طرح است. علت اصلی حضور این مشاور خارجی در کنار مهندسان ایرانی نیز استفاده از روش NATM در ساخت تونل است. این امر الان به یک سنت تبدیل شده که هر جای جهان اگر قرار باشد تونلی با استفاده از روش اتریشی حفر شود، مشاوری از شرکت مربوطه در کنار پروژه قرار میگیرد.
حفر تونل به روش اتریشی یا همان NATM ویژگیهای خاص خود را دارد که بهتر است این موارد را از زبان دکتر آلفرد شولتر، مدیرعامل شرکتD2 consult بخوانیم. این مهندس اروپایی درباره بهکارگیری روش اتریشی در حفر تونل نیایش میگوید: روش اتریشی یا همان NATM به صورت فعال از سال1960 در پروژههای تونلی مورد استفاده قرار گرفته و هدف آن اقتصادی شدن طرحهای تونلی است. ضمن اینکه روش فوق، ایمنی حداکثری پروژه در طول دوره ساخت را تامین میکند. روش اتریشی برای پیمانکاران ایرانی روشی جدید محسوب میشود و آشنایی کامل با جزئیات آن در طول پروژههای شهری حادث میشود. وی میافزاید: استفاده از شاتکریت و المانهای لتیس ازجمله ویژگیهای این روش است و البته اینکه المانهای مجزا را چطور در زمان و مکان مناسب استفاده کنیم، یکی از موارد مهم در این سبک حفر تونل است. یکی از ویژگیهای کلیدی روش اتریشی نسبت به روشهای دیگر، نقش حساس مونیتورینگ است که به مهندسان اجازه میدهد عکسالعمل زمین مقابل عملیات اجرایی و حفاریهای زیرزمینی را با رفتارنگاری پایش کنند.
دکتر شولتر درباره توانایی مهندسان ایرانی در ساخت تونل نیز تاکید میکند: بهنظر من مهندسان ایرانی شروع خوبی در اجرای روش اتریشی برای حفر تونلهای شهری داشتهاند اما لازم است در طول زمان و با احداث پروژههای بیشتر، تجربه حداکثری در این زمینه پیدا کنند. بهطور مثال در پروژه تونل نیایش که در زمینهای آبرفتی تهران انجام میشود، وقتی از خیابان ولیعصر به سمت شرق حرکت میکنیم با تعداد زیاد ساختمانها مواجه میشویم که حفاظت از این ابنیه، محدودیتهای جدی در طراحی و اجرا را باعث میشود. در واقع باید استفاده از حفاری و خاکبرداری چند مرحلهای مدنظر قرار گیرد و به مسئله انتخاب درست تکیهگاهها دقت شود. وی درباره اهمیت تونل نیایش و ویژگیهای آن بعد از ساخت نیز میگوید: بدون اغراق باید بگویم این تونل از جمله تونلهای پیشرفته دنیا است و طراحی سهراهی در داخل یک فضای زیرزمینی آن را منحصربه فرد کرده است. به لحاظ شرایط کاری و بستری که تونل در آن احداث میشود نیز میتوان تونل نیایش را یک تجربه خاص در امر تونلسازی تلقی کرد.
مدیرعامل شرکت D2consult درباره سطح کاری تونل نیایش در مقایسه با تونل توحید نیز میافزاید: روش ساخت تونل نیایش تفاوتهای آشکاری با آنچه در مورد تونل توحید انجام شد، دارد. ظاهرا هر دو تونل به روش اتریشی ساخته میشوند اما من معتقدم ظرایفی که در طراحیهای مربوط به احداث تونل نیایش لحاظ شده، آن را از تونل توحید متمایز میسازد. البته تونل توحید نیز در نوع خود یک تجربه استثنایی و ویژه بود که باب جدیدی از تکنولوژی شهرسازی را در ایران باز کرد.
شولتر تاکید میکند: به هر حال از نظر کارفرما، تونلی قابلقبول و استاندارد است که 3عامل تمیزی، خشکی و مناسب بودن خروجیها و ورودیها در آن لحاظ شده باشد و من بسیار امیدوارم تجربه ساخت تونل نیایش با توجه به دقتی که در ساخت و طراحی این معبر زیرزمینی اعمال میشود، درسهای زیادی برای مهندسان ایرانی به همراه داشته باشد.
وی درباره نقش شرکتD2 consult در پروژه تونل نیایش و نحوه همکاری آن با مشاور داخلی نیز میگوید: ما خود را تأمینکننده تکنولوژی NATM در جهان میشناسیم و این فقط به معنای طراحی سطح مقطع تونل یا مثلا روش اجرای خاکبرداری نیست بلکه انتقال تکنولوژی در طول عملیات اجرایی، بخش مهمی از فعالیت شرکتD2 consult را شامل میشود. در مورد همکاران ایرانی خود در شرکت مشاور عمران راهوار باید بگویم مشارکت ما در این پروژه بسیار جدی است و من مشاوران ایرانی پروژه تونل نیایش را بسیار جدی و با تجربه در کار دیدهام. تصور میکنم این همکاری در نهایت باعث شود روش اتریشی از این پس به شکلی بهتر و جامعتر در پروژههای مشابه تونلی ایران اجرا شود و روزی فرا رسد که ایرانیها سرآمد روش اتریشی در تونلسازی شهری قلمداد شوند.
