برخی معتقدند آیین جوانمردی و فتوت نوعی تصوف عامیانه و کوچه بازاری است که در قرن هشتم و توسط پوریای ولی (محمود ولی‌الدین خوارزمی)، پهلوان، عارف و شاعر نامی، نمود یافته است. در دوران صفویه و زندیه، کشتی پهلوانی دوران طلایی و پررونق خود را سپری کرد و در هر شهری، صدها پهلوان و نوخاسته به کشتی گرفتن و آموختن فنون و آیین پهلوانی مشغول بودند.
در دوران قاجار علاقه به کشتی چنان افزایش یافت که ناصرالدین‌شاه شخصی به نام صاحب‌الدوله را مامور گسترش و توسعه کشتی کرد و رقابت پهلوانان را در میادین مختلف شهر رواج داد. مسابقههای کشتی تا سال1318 به صورت آیین کشتی پهلوانی برگزار میشد اما در زمان رضاخان و با گسترش فرهنگ جدید ورزشی، باشگاهها شکل گرفتند و اصول جدید ورزشی حاکم شد.
در سال1323 و با پیشنهاد انجمن ملی تربیت بدنی، حکومت وقت برگزاری رقابتهای زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی را به شکلی رسمی تصویب کرد تا هر سال پهلوان ایران از دل این رقابتها معرفی شود و بازوبند پهلوانی را به صورت امانت برای یک سال در اختیار داشته باشد و درصورت تکرار این قهرمانی در 3سال پیاپی صاحب بازوبند پهلوانی شود.
کشتی پهلوانی هر چند ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران زمین دارد و با روح ایرانیان گره خورده، اما در سالهای اخیر چندان مورد توجه مسئولان ورزشی قرار نگرفته است و به‌نظر میرسد از رونق و نشاط گذشته برخوردار نیست!
پهلوانان صاحب بازوبند پهلوانی تا پیش از رسمی شدن مسابقات پهلوانی
1 - پهلوان فیله همدانی (سده هفتم هجری)
2 - پهلوان محمود بن ولی‌الدین خوارزمی (پوریای ولی- سده هشتم)
3 - پهلوان محمد ابو‌سعید (سده نهم)
4 - پهلوان نداقی عراقی‌اصفهانی (سده دهم)
5 - پهلوان بیک‌قمری (سده دهم)
6 - پهلوان میرزابیک‌کاشی (سده یازدهم)
7 - پهلوان کبیراصفهانی (سده دوازدهم)
8 - پهلوان لنـدره‌دوز
9 - پهلوان عسگریزدی
10 - پهلوان محمدمازار
11 - پهلوان ابراهیم‌یزدی (یزدی بزرگ)
12 - پهلوان شعبان‌سیاه
13 - پهلوان حاج‌حسن بد آفت
14 - پهلوان حاج‌نایب رضا‌قلی
15 -پهلوان حسین گلزار کرمانشاهی
16 - پهلوان‌اکبر خراسانی
17 - پهلوان یزدی کوچک (عبـُدل)
18 - پهلوان ابوالقاسم قمی
19 - پهلوان حاج‌محمدصادق بلورفروش
20 - پهلوان سیدحسن رزاز معروف به شجاعت (سده سیزدهم به بعد)
پهلوانان صاحب بازوبند پهلوانی پس از رسمی شدن مسابقات پهلوانی
1 - پهلوان مصطفی طوسی(1325، 1324، 1323)
2 - پهلوان ضیاءالدین میرقوامی (1326)
3 - پهلوان ابوالقاسم سخدری (1327)
4 - عباس زندی (1334، 1333، 1332، 1328)
5 - پهلوان احمد وفادار (1331، 1330، 1329)
6 - جهان پهلوان (1338، 1337 ، 1336)
7 - یعقوب علی شورورزی (1340)
8 - منصور مهدیزاده (1344 ، 1341)
9 - رضا سوخته‌سرایی (1354)
10 - پهلوان باشی (1369، 1365، 1364، 1362، 1361، 1358)
11 - محمد حسن محبی (1367، 1363)
12 - محمدرضا توپچی (1368، 1366)
13 - مجید انصاری (1370)
14 - ایوب بنی نصرت (1372، 1371)
15 - محمود میران (1376 ، 1373)
16 - حمید قشنگ (1381، 1378، 1377)
17 - محمود محمدی (1379)
18 - امین رشید لمیر(1387 ، 1380)
19 - عبدالرضا کارگر (1383 ، 1382)
20 - شاهرخ صداقتی زاده (1385)
21 - فردین معصومی (1386)
22 - آرش مردانی (1390،1389، 1388)
لازم به ذکر است، از سال1323 تاکنون 22نفر توانسته‌اند این بازوبند ارزشمند را از آن خود کنند که پهلوان علیرضا سلیمانی با کسب 6عنوان پهلوانی کشور رکوردار است و پهلوان عباس زندی و پهلوان سیدمحمود میران 4 بار و پهلوانانی چون سیدمصطفی طوسی، غلامرضا تختی، احمد وفادار و حمید قشنگ 3بار موفق به کسب این عنوان بسیار ارزشمند تاریخی، فرهنگی و ورزشی شده‌اند.
