به باور کارشناسان احتمال اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها در سال 91، تورم و همچنین تحریم‌ها عواملی هستند که هر کدام بر روند معاملات بورس تهران تأثیر خواهند گذاشت.به این معنی که اجرای فاز دوم هدفمندی و تورم ناشی از آن حداقل در کوتاه مدت اثر مثبتی بر صنایع و بورس دارد اما تحریم‌ها تاثیر منفی بر عملکرد صنایع می‌گذارد.
اما در این میان، برخی از کارشناسان درخصوص تحریم‌ها بر این باورند که کاهش واردات مواداولیه صنایع و محصولات مشابه خارجی به کشور در طولانی مدت موجب تقویت صنایع کشور و بی‌نیازی کارخانه‌ها خواهد شد.درسالی که گذشت بازارهای موازی بازار سرمایه توانستند گوی سبقت را از بورس ربوده و نقدینگی قابل توجهی را به سمت خود جذب کنند. رونق بازار طلا و ارز در ماه‌های پایانی سال 90 بخشی از نقدینگی را به سمت خود کشاند اما با شروع سال جدید و فروکش کردن تب تند طلا و ارز، کارشناسان بر این باورند که اکنون نقدینگی راه خود را به سمت بازاری امن با بازدهی معقول خواهد کشاند و بورس در کنار بازار مسکن گزینه مناسبی محسوب می‌شود.به باور این کارشناسان، با توجه به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از صنایع داخلی و نامگذاری سال 91 به سال حمایت از تولید ملی، انتظار می‌رود صنایع بورس نیز در سال جدید با تحول و حمایت بیشتر دولت روبه‌روشوند.
اما در این میان باید دید کدام صنایع از بین بیش از 30 صنعت بورس در سال 91 از صنایع پیشرو در بورس خواهند بود و کدام صنایع به‌رغم حمایت‌های احتمالی دولت تحت‌تأثیر عوامل بیرونی و بین‌المللی قرار خواهند گرفت.به بیانی ساده تر، با افزایش قیمت کالاها در نتیجه هدفمند‌سازی یارانه‌ها، آن دسته از صنایعی که تولیدی بوده و محصولات خود را به بازار و مصرف‌کننده عرضه می‌کنند با رشد سود آوری روبه‌رو خواهند شد اما از سوی دیگر با افزایش قیمت ارز، تولیدکنندگان با افزایش بهای تمام شده کالای فروش رفته و مشکلات ناشی از تحریم مواجه شده‌اند.در نگاه کلی سرمایه‌گذاران در حال حاضر نقدینگی خود را به سمت بازاری امن و با بازدهی بالا می‌برند.
غلامرضا جواشی، مدیرسرمایه‌گذاری و کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با همشهری به بررسی صنایع بورس و آن دسته از صنایعی که در سال91 از پیشروهای بازار محسوب می‌شوند پرداخت؛در بهار91 صنایع پتروشیمی، فولاد، معادن و آن دسته از شرکت‌های سرمایه‌گذاری که بخش زیادی از سبد دارایی آنان را صنایع نامبرده تشکیل می‌دهد، صنایع پیشرو بازارخواهند بود. در کنار این صنایع، انتظار می‌رود تورم پارسال که به بخش‌های مختلف تحمیل شده بود در سال 91 وارد بخش مسکن شود و شاهد حرکتی در گروه ساختمانی در این سال باشیم اما این اتفاق قاعدتا در سه‌ماهه اول سال رخ نخواهد داد.این نکته نیز حائزاهمیت است که با نزدیک شدن به زمان برگزاری مجامع شرکت‌ها آن دسته از صنایع و شرکت‌هایی که سال مالی آنها منتهی به 29 اسفندماه است تقاضای بیشتری برای خرید دارند.
- با توجه به اینکه صنعت خودرو اواخر سال 90 و درابتدای سال 91 با افزایش قیمت محصولات روبه‌رو شده چرا این صنعت از صنایع پیشرو بورس در سال جدید نخواهد بود؟
صنعت خودرو به دلایل مختلفی نمی‌تواند در سال 91 ازصنایع پیشرو باشد. تولیدکنندگان خودرو در کشور با توجه به وابستگی به قطعات و طراحی‌های خارجی و در نتیجه مصرف ارزی که دارند با افزایش نرخ ارز و برخی تحریم‌ها با افزایش قیمت تمام شده کالاهای تولیدی مواجه هستند و این درحالی است که قطعه‌سازان به‌دلیل تورم داخلی و نیاز خود، نمی‌توانند مشکل خودشان را در این رابطه حل کنند و در نتیجه مشتری‌های خود را از دست می‌دهند؛ اتفاقی که درخصوص برخی از خودروها افتاد و تولیدشان متوقف شد.
اگرچه خودروسازان داخلی هنوز هم از انحصار و دیوار حمایتی برخوردارند اما عمده مصرف‌کنندگان این خودروها بودجه‌ای حدود 8 تا 15 میلیون را صرف خرید می‌کنند و درصورتی که قیمت‌ها افزایش بیشتری داشته باشند، در کنار اینکه هنوز انحصار خود را دارند اما میزان تقاضا کاهش می‌یابد.
- آیا صنایع پتروشیمی و فولاد از صنایع پیشرو بورس در سال‌جاری هستند؟
با توجه به اینکه شرکت‌های فولادی و پتروشیمی عمدتا صادر‌کننده هستند، مبلغ فروش ارزی آنها با توجه به رشد قیمت ارزافزایش می‌یابد و بنابراین سودآوری آنها بیشتر است.صنعت پتروشیمی به‌دلیل افزایش قیمت کالای فروش‌رفته مانند متانول در کنار رشد قیمت نفت در حال حاضر از مطرح‌ترین صنایع بورس است.
2صنعت پتروشیمی و فولاد در بازار مورد توجه قرار خواهند گرفت و از آتیه خوبی برخوردارند و چون سال مالی این شرکت‌ها منتهی به 29 اسفند است بنابراین انگیزه برای خرید سهام این شرکت‌ها و رشد قیمت قبل از برگزاری مجامع هنوز وجود دارد.
پیش‌بینی کارشناسان این است که با رشد قیمت نفت به‌دلیل مسائل بین‌المللی و سیاسی و رابطه این افزایش قیمت با صنایع پایین‌دستی مانند پتروشیمی‌ها سودآوری شرکت‌های پتروشیمی افزایش یابد.
- شورای پول و اعتبار سال گذشته و در نتیجه رشد بی‌دلیل قیمت ارز و طلا اقدام به افزایش نرخ سود سپرده‌ها کرد و در آن زمان نیز بانک‌ها تا حدی موفق شدند نقدینگی را از این دو بازار به سمت خود بکشانند. آیا در سال جدید هم شاهد رونق صنعت بانکداری و تحول آن در بورس خواهیم بود؟
افزایش نرخ سود بانکی و انتشار زیاد اوراق مشارکت در همان ابتدا و درست زمانی که شورای پول و اعتبار نرخ سود بانک‌ها را به 21درصد افزایش داد، نقدینگی قابل توجهی را به سمت بانک‌ها سرازیر کرد. اما از آنجا که سود سپرده 21درصدی، سود تسهیلات 30درصدی را به همراه دارد و این رقم برای صنایع رقم زیادی است، همچنین تغییر رقم نرخ سود سپرده با توجه به میزان سپرده‌ها موجب شد تا این اقدام در جذب نقدینگی بانک‌ها بی‌اثر باشد. این در حالی است که افزایش ریسک سیستماتیک روی بانک‌ها زیاد است و به عبارتی ساده‌تر خیلی نمی‌توان روی بانک‌ها به‌عنوان صنعت پیشروی بورس حساب بازکرد.
از سوی دیگر شرایط ثابتی برای یک دوره زمانی مشخص در سیستم بانکی وجود ندارد و سرمایه‌گذاران صنعت بانکداری را در شرایط حال حاضر صنعت پیشرو در بورس نمی‌دانند.
- صنعت سرمایه‌گذاری چطور؟آیا درسال‌جاری صنعت سرمایه‌گذاری می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت خود جذب کند؟
آن دسته ازشرکت‌های سرمایه‌گذاری که پرتفوی آنها عمدتا متشکل ازسهام شرکت‌های فولادی، معدنی و فلزی، پتروشیمی و نفت است می‌توانند مورد توجه بازار قرار گیرند؛ شرکت‌هایی چون سرمایه‌گذاری غدیر، امید و سپه.
اما به‌طور کلی تورم و اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به‌طور مقطعی بر بورس اثر مثبت دارد و صنایعی چون قندو شکر، مس، صنایع داخلی و خانگی با افزایش قیمت کالاهای تولیدشان روبه‌رو شده‌اند.
- صنعت قندوشکر در شرایط فعلی چگونه سودآوری بیشتری خواهد داشت؟آیا افزایش قیمت این دو محصول با اجرای هدفمندی یارانه‌ها می‌تواند اثرات مثبتی بر این صنعت بگذارد؟
قندوشکرمورد نیاز کشور عمدتا وارد می‌شود و به همان نسبت واردات در داخل نیز تولید می‌شود. زمانی که قیمت ارز افزایش یابد قندوشکر وارداتی نیز با افزایش قیمت مواجه خواهد شد. با افزایش قیمت قندوشکر وارداتی، قندوشکر داخلی تقاضای بیشتری خواهد داشت و در نتیجه با افزایش سودآوری روبه‌رو خواهد شد اما این نکته نیز حائز اهمیت است که آن دسته از شرکت‌های تولید‌کننده قندوشکر در این میان با افزایش سودآوری روبه‌رو می‌شوند که از پیش شکرخام خود را خریداری کرده‌اند و طرح‌های توسعه‌ای در دست اجرا دارند. بنابراین نمی‌توان در نگاه کلی گفت که صنعت قندوشکر شرایط مناسبی را در سال 91 تجربه خواهد کرد.
- به نکته مهمی اشاره کردید؛ با افزایش قیمت ارز، قیمت محصولات وارداتی افزایش چشمگیری یافته است به‌طوری که بخش قابل توجهی از مصرف‌کنندگان، کالای داخلی را به خرید کالای خارجی ترجیح می‌دهند. آیا این اتفاق می‌تواند زمینه‌ساز تحول در صنایع کشور و به‌خصوص تولیدکنندگان باشد؟
برای بخشی از صنایع این اتفاق خوشایند بوده و به عبارتی دیگر رقبای تولیدکنندگان داخلی بدون اینکه این تولیدکنندگان خودشان اقدامی کرده باشند، از میدان به در می‌شوند. اما این اتفاق برای همه تولیدکنندگان نخواهد افتاد، چرا که بخشی از تولیدات داخلی نیازمند واردات مواداولیه است و این تولیدکنندگان در کنار محدودیت در واردات مواداولیه مورد نیاز خود همانطور که درخصوص صنعت خودرو و نیاز این صنعت به قطعات اولیه گفته شد، مصرف‌کننده ارزی هستند و با افزایش نرخ ارز قیمت محصول آنها به‌شدت بالا رفته و قسمتی از تقاضای خود را از دست می‌دهند.اما درخصوص سایر صنایع که وابستگی کمتری به واردات دارند، افزایش قیمت دلار نه‌تنها می‌تواند رقبای خارجی آنها را از میدان به درکند بلکه با افزایش قیمت تمام شده کالای فروش رفته به حاشیه سود بیشتری دست یابند.
اما در نگاه کلی و حداقل درسه‌ماهه نخست سال 91 صنایع پتروشیمی، فولاد، معادن و آن دسته از شرکت‌های سرمایه‌گذاری که بخش زیادی از پرتفوی آنان را صنایع نام برده تشکیل می‌دهد، صنایع پیشرو بازارخواهند بود و در سه ماهه نخست سال تقاضای بیشتری خواهند داشت. در کنار این صنایع انتظار می‌رود که تورمی که در بخش‌های مختلف در سال گذشته وارد شده بود در سال 91 وارد بخش مسکن شود و شاهد حرکتی در گروه ساختمانی در این سال باشیم اما این اتفاق قاعدتا در بهار امسال رخ نخواهد داد.
این نکته نیز حائزاهمیت است که با نزدیک شدن به زمان برگزاری مجامع شرکت‌ها آن دسته از صنایع و شرکت‌هایی که سال مالی آنها منتهی به 29 اسفند ماه است تقاضای بیشتری برای خرید دارند و سهامداران طبق روال هرساله و با شروع سال جدید به سراغ سهامی می‌روند که در گام نخست از رشد قیمت سهام آنها در نتیجه نزدیک شدن به زمان برگزاری مجامع منتفع شوند و درصورت ماندن در سهم از سود سالانه‌ای که در مجامع تقسیم می‌شود بهره ببرند.
- صنعت سیمان با بیش از 30شرکت در بورس وزن قابل توجهی در بازار سرمایه کشور دارد. آیا این صنعت می‌تواند در سال 91 به صنعت پرطرفدار بورس تبدیل شود؟
اگر سیمانی‌ها در بخش صادرات در سال 91 تقویت شوند با توجه به افزایش نرخ ارز و درصورت صادرات محصول، این صنعت در سال جدید سودآور خواهد بود و این اتفاق درصورتی رخ می‌دهد که در بخش صادرات تقویت شود.
- باتوجه به بازگشت رونق در بخش ساخت و ساز، آیا در گروه ساختمانی نیز شاهد اتفاقاتی خواهیم بود؟
انتظار می‌رود تورمی که در بخش‌های مختلف در سال گذشته به اقتصاد ایران تحمیل شده بود در سال 91 وارد بخش مسکن شود و شاهد حرکتی در گروه ساختمانی در این سال باشیم اما این اتفاق قاعدتا در سه ماهه اول سال رخ نخواهد داد. با توجه به افزایش قیمت مسکن به‌ویژه در سطح شهر تهران و امید برای تداوم رونق این بازار در اوایل سال 91، سهام این گروه با افزایش قیمت روبه‌رو شود و مورد اقبال بازار قرارگیرد.در نگاه کلی سرمایه‌گذاران در حال حاضر نقدینگی خود را به سمت بازاری امن و با بازدهی بالا می‌برند و در این میان بانک‌ها که در اواخر سال توانستند بخشی از نقدینگی را به سمت خود جذب کنند با افزایش ریسک سیستماتیک خود در ادامه جذب نقدینگی ناتوان بودند و در این میان دو بازار مسکن و بورس در سال 91 گوی سبقت را از سایر بازارها خواهند ربود و چون سهام گروه ساختمانی در بورس مورد معامله قرار می‌گیرد و از طرفی رونق بازار مسکن در سال 91 کاملا قابل پیش‌بینی است بورس در کنار بازارمسکن، دو بازاری خواهند بود که نقدینگی را به سمت خود هدایت خواهند کرد.
