غار سهولان یکی از مهم‌ترین غارهای آبی- خشکی است که علاوه برداشتن حوضچه‌های متعدد بزرگ با مناظر بسیار دیدنی، دالان‌های مملو از آب، قندیل‌های زیبا، یک مدخل پله‌بندی شده و یک راه خروجی خشکی با دالان‌های طولانی دارد.
این غار در سال 1890 میلادی توسط یک غارشناس فرانسوی به نام «ژاک دومورگان» کشف شده و همزمان با وقوع جنگ جهانی دوم از سوی یک هیأت انگلیسی مورد مطالعه قرار گرفت و بالاخره در سال 1375 گروه غار نورد استان آذربایجان‌غربی آن را به طور کامل شناسایی کرد و به دنبال آن اقداماتی برای بهره‌برداری و دیدار مردم از این غار باشکوه آغاز شد.
منبع آب غار از خودش سرچشمه می‌گیرد و به همین سبب در سال‌های خشکسالی آب غار کاهش زیادی ندارد. بافت غار از نوع آهک است و پرندگانی از نوع کبوتر و خفاش در داخل آن لانه دارند(شاید به همین دلیل اهالی محل نام آن را کونه کوتر به معنی لانه کبوتر گذاشته‌اند.)
هنگام عبور با قایق تماشای سنگ‌های بستر در عمق چندمتری به علت صافی و زلالی سفره‌های آبی غار و نیز قندیل‌های بسیار زیبا با نقش‌های «استالاکتیت و استالاگمیت» برای هر شخصی لذت‌بخش و فرح‌انگیز است.
بازدیدکنندگان از غار هنگام ورود سوار قایق می‌شوند و پس از طی مسیر آبی از قایق پیاده شده و دالان‌های بخش خشکی را که به دهانه غار به نام «کونه مالان» (منزلگاه) منتهی می‌شود، پیاده و قدم زنان می‌پیمایند و از در غار خارج می‌شوند.
سقف غار از سطح آب 50 متر است و عمق آب تا بیش از 30 متر هم می‌رسد، به گفته باستان‌شناسان دالان‌های واقع شده در بخش خشکی غار در دوران‌های مختلف مورد سکونت انسان‌های اولیه و در هزاره‌های اول و دوم پیش از میلاد مورد سکونت پارتی‌ها بوده است.
مسافرانی که از ارومیه برای دیدن غار سهولان سفر می‌کنند پس از گذر از 110 کیلومتر فاصله ارومیه- مهاباد حدود 30 کیلومتر به طرف بوکان می‌روند و پس از گذشتی از روستای «عیسی کندی» و نرسیده به روستای سهولان، در کنار جاده به غار سهولان می‌رسند.
