مسئولان بانک مرکزی تجربه دیگر کشورها را پیش می‌کشند و می‌گویند اگر حذف صفرها خوب نیست پس چرا از جنگ جهانی اول تا‌کنون بیش از 50 کشور صفرهای اضافه‌شان را پاک کرده‌اند و اصلا چرا به همین کشور همسایه یعنی ترکیه نظر ندارند که 6 صفر را حذف کرد و اتفاقی نیفتاد؟ منتقدین اما استدلال می‌آورند که از قضا درنگ در تجربه دیگر کشورها از جمله ترکیه دلیل خوبی است بر اینکه شرایط اقتصاد ایران متفاوت با دیگر کشورهاست؛ چه اینکه برخی کشورها تجربه تلخی از حذف صفرها داشته‌اند و مهم‌تر اینکه پاک کردن صفرها به ذات خود به معنای بهتر شدن و تغییر فضای اقتصادی کشور نیست. راستی فکر می‌کنید پیش کشیدن حذف صفرها یک ضرورت ملی است یا سرگرمی تازه‌ای برای اقتصاد ایران؟
مدافعان حذف صفرها
تغییری در ارزش پول ایجاد نمی‌کند
به گفته رئیس کل بانک مرکزی با اجرای طرح حذف 4صفر از پول ملی نباید هیچ‌گونه نگرانی در خصوص تغییر در ارزش پولی ایجاد شود.
محمود بهمنی می‌گوید: با توجه به اینکه این طرح برای کشور بسیار مفید خواهد بود اما تا زمانی که اطلاع‌رسانی کامل صورت نگرفته و اکثریت مردم تمایلی نداشته باشند، اجرا نخواهد شد ولی وقتی زمان آن فرارسد، در یک پروسه 3ساله اجرا می‌شود. رئیس کل بانک مرکزی در ادامه اظهار داشت: این طرح به نفع همه خواهد بود، لذا حق عمومی است که از فواید آن آگاهی پیدا کرده و با آرامش خاطر آن را بپذیرند.
ارزش پول حفظ می‌شود
وزیر امور اقتصادی و دارایی بر این باور است که اصلاح واحد پول ملی به معنای تغییر ماهوی پول نیست و ارزش سپرده‌ها، سکه‌ها و دارایی مردم کمافی‌السابق پابرجا می‌ماند، ضمن اینکه واحد پول ملی به‌طور تدریجی تغییر خواهد کرد. سیدشمس‌الدین حسینی اصلاح واحد پول ملی را از نخستین مصوبات طرح تحول اقتصادی عنوان می‌کند که اجرای آن به پس از هدفمندی یارانه‌ها موکول شده بود. سخنگوی اقتصادی دولت البته اصلاح قیمت‌ها را به‌عنوان گام اصلی طرح هدفمندی یارانه‌ها می‌داند و بر این نکته تأکید دارد که اعلام جزئیات حذف صفرها از پول ملی به مطالعات بیشتر موکول شده است.
تورم‌زا نیست
معاون اقتصادی بانک مرکزی می‌گوید: اصلاح پول ملی یا حذف صفر از پول یک کشور که منجر به اصلاح قطع‌های اسکناس و مسکوک می‌شود، یک عمل صرفا سطحی و روبنایی بوده و تأثیری بر بنیان‌های اقتصاد بر جا نمی‌گذارد؛ همچنین تأثیری بر افزایش قیمت‌ها نیز نخواهد داشت. حسین قضاوی در توضیح این گفته خود اظهار داشت: تورم، بنابر تعریف عبارت از افزایش مستمر سطح عمومی قیمت‌هاست؛ اصلاح پول ملی یا حذف صفر از پول یک کشور که منجر به اصلاح قطع‌های اسکناس و مسکوک می‌شود، همانطور که از نام آن پیداست یک عمل صرفا سطحی و روبنایی بوده و تأثیری بر بنیان‌های اقتصاد بر جا نمی‌گذارد. به گفته وی به‌طور منطقی این برنامه تأثیری بر افزایش قیمت‌ها نخواهدداشت کما اینکه با انجام آن نباید توقع داشت مشکلات ساختاری اقتصاد یک کشور برطرف و به کاهش تورم یا افزایش اشتغال کمک شود.
پول ملی را معنادار می‌کند
رئیس کمیسیون ویژه بررسی طرح تحول در مجلس با بیان اینکه واحد پول ملی ما قابل استفاده نیست و نه یک ریال کاربردی دارد و نه 10ریال ، بر این اعتقاد است که حذف چند صفر از پول ملی نه راهکاری برای مبارزه با تورم است و نه موجب افزایش تورم می‌شود. غلامرضا مصباحی‌مقدم که برای نخستین بار این پیشنهاد را در سال1384 برای اصلاح پول ملی کشور ارائه داد، می‌گوید: اضافی بودن صفرهای پول ملی از لحاظ روانی بازتاب منفی در بین مردم در مقایسه پول داخلی با پول خارجی دارد. وی با بیان اینکه اصلاح واحد پولی موجب برطرف شدن این ناراحتی روانی می‌شود، گفت: واحد پول ملی ما باید واحدی باشد که در مبادلات معنا داشته باشد که این اتفاق به‌نظر بنده با حذف 3 یا 4صفر می‌افتد. وی البته تأکید می‌کند که حذف چند صفر از واحد پول ملی، نه راهکاری برای مبارزه با تورم است و نه موجب ایجاد یا افزایش تورم می‌شود.
منتقدان حذف صفرها
حذف صفر پول بی‌فایده است
داوود دانش جعفری می‌گوید: هیچ ضرورتی برای اجرای طرح حذف 4صفر از پول ملی در اقتصاد ایران وجود نداشته و اصولا این طرح از دیدگاه نظری یک طرح خنثی است. وی انگیزه کشورهایی که اقدام به حذف صفر از پول ملی کرده‌اند را جلوگیری از تصنعی شدن پول ملی می‌داند و می‌گوید: اینکه این پدیده در اقتصاد ایران ضرورت دارد یا نه، موضوعی است که نیاز به کار کارشناسی دارد. به اعتقاد او اگرچه ایران در سال‌های گذشته جزو کشورهایی بوده که تورم بالایی به‌ویژه در خاورمیانه داشته اما به هیچ‌وجه با تورم کشورهایی که این طرح را پیاده کردند همخوانی ندارد.
صفرهای پول ملی بازمی‌گردند
مدیرعامل سابق بانک تات با تشریح سابقه حذف صفرها از پول ملی در کشورهای دیگر ضمن تأکید براینکه بانک مرکزی زمان خوبی برای حذف 4صفر انتخاب نکرده، عدم‌شفافیت قیمت واقعی ریال را موجب انتخاب حذف 4صفر از پول ملی عنوان کرد و گفت: حذف صفرها باید در شرایط اجرا و اعمال کامل سیاست‌های اقتصادی مبتنی بر بازار باشد تا صفرهای حذف‌شده برنگردند. سید بهاءالدین حسینی هاشمی بر این باور است که با شرایط اقتصادی فعلی که آزادسازی انجام نشده، شرایط اقتصاد رقابتی وجود ندارد و 70درصد تولید ناخالص ملی متعلق به بخش دولتی است، اگر صفرهای پول ملی حذف شود با شکست روبه‌رو خواهد شد و بازگشت صفرها در سال‌های آتی باعث ناراحتی و عدم اعتماد بیشتر آنها می‌شود.
مسائل دیگری فوریت دارد
رئیس اتاق بازرگانی ایران در مورد حذف چند صفر از پول ملی اعتقاد دارد که ابتدا باید اقدامات ضدتورمی در کشور انجام شود و سپس اجرای این طرح مدنظر قرار بگیرد. به همین دلیل وی در این مورد متذکر شد: در شرایط کنونی که ما اصلاح ساختاری اقتصاد خود را در دستور کار قرارداده‌ایم، مسائل دیگری از فوریت برخوردار هستند. محمد نهاوندیان بر این اعتقاد است که باید در پرداختن به مسائل اقتصادی یک اولویت‌گذاری صورت گرفته و بین مسائل اصلی و مسائل شکلی تفکیک قائل شد. درباره مسائل پولی کشور اصلی‌ترین مسئله در حفظ قدرت خرید پول ملی، مقابله با شرایط تورمی است و درصورتی که در مقابله با تورم، هرگاه ریشه‌های آن را در اقتصاد خود خشکاندیم، آن موقع می‌توانیم به مسائل شکلی از قبیل تعداد صفرها در پول ملی بپردازیم. در آن شرایط پسندیده خواهد بود صفرهای زائد را حذف کنیم که ممکن است اثر روانی هم داشته باشد.
عاملی برای افزایش تورم
دبیرکل اتاق بازرگانی تهران اگرچه حذف چند صفر از واحد پول ملی را دارای منافعی مانند کاهش هزینه‌های چاپ، ضرب و نشر اسکناس و سکه، نقل و انتقال کمتر و سهل‌تر مقدار پول و تسهیل انجام مبادلات کالا و پول می‌داند، اما معتقد است که اجرای آن در شرایط کم رشد اقتصاد نه‌تنها نمی‌تواند اثری ضد تورمی داشته باشد، بلکه با توجه به جنبه‌های روانی کاهش ارزش پول، ایجاد تسهیل در جابه‌جایی آن و گرد کردن عمومی قیمت‌ها به بالا، ضمن ایجاد نارضایتی‌هایی در جامعه، عاملی تورم‌زا نیز خواهد بود. محمدمهدی راسخ می‌گوید: اعلام رسمی تغییر در واحد پول رسمی کشور و سیاست حذف صفر از آن، در شرایطی مطرح شده که گزارش‌های رسمی از صعودی شدن شاخص تورم در کشور حکایت دارد. این روزها همه مسئولان به خوبی از حساسیت سیاسی و اجتماعی تورم دورقمی، آگاهی دارند، بنابراین مهار تورم را باید مهم‌ترین اولویت سیاستگذاران اقتصادی کشور دانست.
