دیر زمانی است که پوشاک، مواد غذایی و فرش ترکیه بازار ایران را تسخیر کرده و اینک صدها شبکه تلویزیونیاش میهمان ناخوانده خانه‌های ایرانی‌ها شده است. آنها به خوبی و هنرمندانه فرهنگ، موسیقی و زبان‌شان را شناسانده‌اند؛ آن قدر که دیگر جزئی از آموزه‌های ما شده است. هر روز که می‌گذرد بر پشت‌بام‌ها آنتن‌های رسانه ملی جای خود را به بشقاب‌های ماهواره‌ای می‌دهد. آری ترکیه نوین قد علم کرده است با 300 شبکه رادیویی و تلویزیونیاش. ترکیه‌ای‌ها نشان داده‌اند که اصول اولیه برنامه‌سازی را بلدند و هر کدام در پی مخاطبانی تازه می‌گردند. در مخاطب‌شناسی و نیاز سنجی مخاطب بهتر عمل می‌کنند. به واقع آنها از خلأ موجود رسانه‌ای در ایران که ناشی از نبود شبکه‌های متعدد رادیو و تلویزیونی است سوءاستفاده کرده و به درون خانه‌های ایرانیان به‌خصوص مناطق ترک زبان کشور راه پیدا کرده‌اند. ذائقه مخاطب هزاره سوم را بهتر شناخته‌اند و می‌دانند که مخاطب تنوع‌طلب به‌دنبال چه برنامه‌هایی است.
در سال‌های اخیر تغییرات زیادی در عرصه مطبوعات و رادیو و تلویزیون ترکیه رخ داده و گسترش شبکه‌های رادیو و تلویزیون این کشور نظر کارشناسان رسانه‌ای را جلب کرده‌است. رسانه‌های ترکیه وارد مرحله جدیدی از فعالیت خود شده‌اند و از اول فروردین ماه امسال، کانال تلویزیونی جدیدی به 4زبان رایج در آسیای مرکزی و ترکی آذری راه‌اندازی شد. کانال فارسی این کشور نیز قرار است تا اواخر سال‌جاری شروع به کار کند.فعالیت رسانه‌ای ترکیه در داخل این کشورنیز گسترش یافته و کانال‌های مخصوص کودکان، موسیقی، ورزش و کانال‌های خبری بر تعداد شبکه‌های تلویزیونی این کشور افزوده است.
شبکه‌های بین‌المللی ترکیه
تلویزیون کردی: اول ژانویه 2009 (12 دی)، رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، در نشستی خبری آغاز به کار کانال 6 تلویزیون دولتی این کشور را به زبان کردی اعلام کرد و گفت که این کانال منحصرا به زبان کردی برنامه پخش خواهد کرد؛ اقدامی که تغییر سیاست دولت ترکیه در قبال اقلیت کردِ این کشور به حساب می‌آید.پخش برنامه کانال بیست‌وچهار ساعته سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه به زبان کردی رسما از بعدازظهر پنجشنبه 12 دی 1387 آغاز به‌کار کرد.
شبکه عربی: بعد از راه‌اندازی شبکه تلویزیونی کردی تی.آر.تی 6، این دومین شبکه تلویزیون دولتی ترکیه است که به زبان غیرترکی برنامه پخش می‌کند. سفر توران، مدیر شبکه عربی تی.آر.تی راه‌اندازی این شبکه را عاملی برای ارتباط مستقیم ترکیه با مردم عرب زبان ارزیابی کرد.
شبکه فارسی
مسئولین تی.آر.تی اعلام کرده‌اند که در آینده نزدیک شبکه تلویزیونی به زبان فارسی نیز راه‌اندازی خواهند کرد. گفته می‌شود کانال فارسی ترکیه برنامه‌های سیاسی کمتری تولید خواهد کرد و بیشتر فعالیت‌اش را روی برنامه‌های ورزشی، فرهنگی و سرگرم‌کننده متمرکز می‌کند.
کانال‌های تلویزیونی خصوصی: با توجه به اینکه در ترکیه قانونی جهت منع فعالیت‌های بخش خصوصی و زمینه تأسیس کانال‌های تلویزیونی وجود ندارد، از سال 1989 ایجاد شبکه‌های تلویزیونی خصوصی آغاز شد و کانال‌های متعددی به‌صورت سراسری یا منطقه‌ای توسط صاحبان سرمایه و یا با حمایت بانک‌ها و مؤسسات بزرگ شروع به فعالیت کردند. در حال حاضر در ترکیه بیش از 250 کانال تلویزیونی، 60 کانال با پوشش منطقه‌ای و 70 کانال با پخش برنامه‌های سراسری فعالیت دارند که هر سال نیز بر گسترش کمی و کیفی آن افزوده می‌شود. علاوه بر این در اغلب مناطق ترکیه سیستم پخش برنامه‌های تلویزیونی از طریق کابل، رایج است که در آن کانال‌های اغلب کشورهای اروپایی و آمریکایی قابل دریافت است.
برخی دیگر از کانال‌های تلویزیونی ترکیه
تنها از دو ماهواره ترک‌ست یک بی و یک سی صدها کانال رادیویی و تلویزیونی با پخش آنالوگ و دیجیتال قابل دریافت است. علاوه بر این در همین ماهواره چندین کانال روسی، آذری، عربی، پاکستانی، افغانی، ترکمنی، انگلیسی و... برنامه پخش می‌کنند.
شبکه استار (با بیش از 24 کانال تلویزیونی و ده‌ها کانال رادیویی با انواع برنامه‌های خبری، تفریحی، ورزشی، آموزشی، موسیقی، فیلم و...)، کانال تلویزیونی یاشیل جام (پخش 24 ساعته فیلم‌های ترکی)، کانال تلویزیونی دیزی تی وی (پخش 24 ساعته سریال‌های ترکی)، کانال تلویزیونی سینه کلاس (پخش 24 ساعته فیلم‌های خارجی)، کانال‌های ورزشی اف. بی(متعلق به تیم فنرباغچه ترکیه)، تاتلیس و کانال‌های بسیار متنوعی در تمام زمینه‌های علمی، فرهنگی، هنری، سینمایی، مذهبی و اخبار به پخش برنامه مشغولند.
جامعه شناسان معتقدند که در حال حاضر شبکه‌های ماهواره‌ای بخشی از زندگی مخاطبان را هدایت می‌کنند. این شبکه‌ها نه تنها در چگونگی رویه زندگی افراد در جامعه ایرانی نقش دارند بلکه تأثیر آن به حدی رسیده است که ضد‌ارزش‌ها را برای خانواده‌های سنتی ایرانی تبدیل به ارزش می‌کنند؛ مباحثی همچون خیانت، تغییر در نوع پوشش، چگونگی مصرف کالاها و حتی نوع معاشرت که هر کدام می‌تواند تأثیری مخرب بر بنیان خانواده بگذارد. آری بی‌آنکه خود بدانیم رسانه‌های ترکیه به درون خانه‌هایمان راه یافته‌اند. به‌طوری که از طریق همین رسانه و با تبلیغات وسیع در مورد ترکیه میلیاردها دلار از طریق جذب توریست و مسافر عاید کشورشان شده است.
از طریق تبلیغ همین رسانه‌هایشان است که ما ایرانی‌ها بی‌محابا پول زبان بسته خودمان را در آنتالیا خرج می‌کنیم غافل از اینکه چشم‌اندازهای بکر ارسباران خودمان هزار برابر سواحل آنتالیا می‌ارزد. ویترین مغازه‌هایمان را با افتخار تمام از کالاهای ترکیه‌ای پر کرده‌ایم و پز می‌دهیم که لباس با کیفیت ترکیه‌ای می‌پوشیم. این نفوذ اقتصادی ترکیه در منطقه بدون شک با پشتوانه رسانه‌های این کشور و گسترش فعالیت‌های رسانه‌ای متنوع ترکیه صورت گرفته است.
شاید وقت آن رسیده است که با نگاهی آسیب‌شناختی بار دیگر به این موضوع بنگریم و راهکار اساسی برای رونق رسانه‌های داخلی و تغذیه نیازهای افکار عمومی کشورمان اتخاذ کنیم.
