کمتر کسی است که این روزها اصطلاح جی. پی. اس را نشنیده باشد، اما خیلی‌ها از چند و چون و امکانات آن آگاهی ندارند. جی. پی. اس سه حرف اول این ترکیب است: Global positioning System به معنی سیستم موقعیت‌یاب جهانی. همان‌طور که از اسمش پیداست به‌کمک آن می‌توان راه دسترسی به مکان‌های مختلف را پیدا کرد، چون نقشه‌ای در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌توانیم روی آن مکانی را که در آن هستیم و مکانی را که می‌خواهیم به‌آن‌جا برویم مشخص کنیم و آن‌وقت مسیر را به ما نشان می‌دهد. اما این کار چگونه انجام می‌شود؟
بین 24 تا 32 ماهواره فعال در مدار زمین وجود دارند که وظیفه آنها مخابره طول، عرض و ارتفاع جغرافیایی نقاط مختلف جهان است. آنها در شبانه‌روز دو بار مدار زمین را طی می‌کنند و این اطلاعات را به‌طور دائم و البته رایگان به‌زمین می‌فرستند. گیرنده‌های
جی. پی. اس، این اطلاعات را دریافت و با انجام محاسبات هندسی، محل گیرنده را روی زمین محاسبه می‌کنند؛ به این ترتیب که گیرنده، زمان ارسال پیام توسط ماهواره را با زمان دریافت آن مقایسه می‌کند و از اختلاف این دو، فاصله گیرنده از ماهواره را تعیین می‌کند. سپس این عمل را با داده‌های دریافتی از چند ماهواره دیگر تکرار و در نهایت محل دقیق گیرنده را مشخص می‌کند. به همین دلیل است که زمان کوتاهی طول می‌کشد تا اطلاعات کامل و مکان دقیق مشخص شود. بعد گیرنده به محاسبه سرعت، فواصل طی شده و باقی‌مانده مسیر می‌پردازد.
به جز دو بخش فضایی و گیرنده یا همان کاربر، بخش سومی هم در کشور امریکا وجود دارد که وظیفه کنترل سیستم را به عهده دارد.
جی.پی.اس به جز امکان جهت‌یابی و پیدا کردن نشانی و تعیین زمان، امکانات مهم دیگری هم دارد؛ در رشته‌های حمل و نقل، ساخت‌وساز پل و سد، دریانوردی، هوانوردی، نقشه‌برداری و حتی گردشگری از آن استفاده‌های زیادی می‌شود.
اولین ماهواره جی. پی. اس در سال 1974 به فضا پرتاب شد. البته چند سال طول کشید تا استفاده از آن برای مردم ممکن شود. پیش‌بینی می‌شود که باوجود موبایل و اتومبیل‌های مجهز به‌این سیستم، زمانی نه‌چندان دور تعداد بیشتری از مردم دنیا از موقعیت‌یاب جهانی بهره بگیرند.
