مجموع نظرات: ۰
شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۰۹:۵۷
۰ نفر

گروه دانش و سلامت - آرش نهاوندی: مطالعه روش جهت یابی خفاش‌ها و دلفین‌ها از طریق انعکاس و اکوی صدا می‌تواند به ربات‌ها جهت یافتن مسیر خود در محیط‌های خطرناک کمک کند.

به گزارش بی‌بی‌سی، در مطالعات و تحقیقاتی که در این‌باره انجام گرفته است، فنونی که خفاش‌ها و دلفین‌ها با انعکاس صدای خود جهت یافتن مسیر و گرفتن طعمه خویش به کار می‌گیرند مورد بررسی قرار گرفته است. با اقتباس از این توانایی خفاش‌ها و دلفین‌ها می‌توان سیستم‌های مصنوعی‌ای تولید کرد که بتوانند به اشیای متحرک در جهت یابی خود کمک کنند.

دکتر رابرت‌آلن از دانشگاه ساوت‌همپتون در انگلیس و فردی که در این تحقیق به‌عنوان هماهنگ‌کننده حضور داشته می‌گویند: درباره قابلیت انعکاس صدای خفاش‌ها و دلفین‌ها و نقش آن در جهت‌یابی این حیوانات مطالب بسیاری نوشته شده است اما درباره مکانیسمی که در پس این قابلیت نهفته، دانسته‌ها بسیار اندک بوده است.

این پروژه تحقیقاتی موسوم به سیستم‌های اکوستیک الهام گرفته از محیط‌زیست، فیزیولوژی جهت‌یاب‌های صوتی و انعکاسی را به‌ویژه در خفاش‌ها، مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق همچنین این مسئله مورد توجه قرار گرفته است که چگونه خفاش‌ها، صداهایی را که با کمک آن جهت شکار خود را تشخیص می‌دهند ارسال می‌کنند.

دکتر آلن می‌گوید: همکاران ما در دانشگاه لیدز قالب‌هایی از سر خفاشه‌ها تهیه کرده‌اند که ما از طریق آنها می‌توانیم صدا را خارج کنیم و ببینیم چه اتفاقی می‌افتد و چگونه شکل سر خفاش بر انعکاس صداهایی که به گوش می‌رسد تأثیر می‌گذارد. اینها در واقع تحقیقات اولیه‌ای است که بر این پدیده انجام می‌گیرد.

به موازات این تحقیقات آزمایشگاهی، یک کوله‌پشتی بسیار کوچک نیز ساخته شده و بر پشت نوعی خفاش قرار داده شده تا از طریق دستگاه ضبطی که در آن قرار داده شده بتوان صداهای خفاش‌ها حین پرواز را شنید. بسیار مهم بود که محققان بتوانند به منبعی که این علائم از آن پخش می‌شود نزدیک باشند.

دکتر آلن می‌گوید: نزدیک بودن به خفاش‌ها و قرار دادن کوله پشتی بر آنها از آن جهت اهمیت داشت که پیش‌تر و در زمانی که با استفاده از یک میکروفن صداهای آنها ضبط می‌شد برخی از جزئیات ریز صدای خفاش‌ها از بین می‌رفت. بر مبنای آنچه ضبط شد محققان دریافتند صدایی که برخی از خفاش‌ها ارسال می‌کنند بسیار پیچیده است.

این جانوران صداهایی مانند نبض یا تپش قلب از خود خارج می‌کنند که دارای فرکانس ثابت یا دارای نوسان در فرکانس است و اغلب کمتر از یک میلی ثانیه در فضا می‌پیچد و سپس از میان می‌رود.

خفاش‌هایی که در شب پرواز می‌کنند، مسیر و محل دقیق طعمه خود را به وسیله فرستادن امواج صوتی و دریافت بازتاب آن، پیدا می‌کنند. سیستم ردیابی که در کشتی‌ها برای پیدا کردن محل زیردریایی دشمن به کار می‌رود، شبیه به ردیابی خفاش است.

وقتی امواج صوتی خفاش‌ها در مسیر خود به چیزی برخورد می‌کند به سمت فرستنده امواج (خفاش) بازمی‌گردد و در آن موقع خفاش می‌تواند یک تصویر صوتی از مانع روبه‌رو و محیط اطراف خود رسم کندو محیط اطراف را به‌خوبی ببیند. با استفاده از سیستم فوق، خفاش‌ها می‌توانند اجسام متحرک مثل حشرات و اجسام بی‌حرکت مثل درخت را تشخیص دهند.

تیم تحقیقاتی انگلیسی بر مبنای همین قابلیت خفاش‌ها درصدد تولید مبدل‌های اولتراسونیک برآمده که بتوان آن را در خودروهای کوچک رباتیک تعبیه کرد تا این خودروها بتوانند به مناطق بسیار کوچک یا خطرناک برای انسان‌ها راه یابند.

یکی از مهندسان مرکز اولتراسونیک دانشگاه استراتکلاید انگلیس می‌گوید: ما در حال حاضر می‌خواهیم این مبدل‌ها را در خودرو‌های رباتیک تعبیه کنیم. ربات‌ها می‌توانند از قابلیت انعکاس صدا در جهت‌یابی که برگرفته از قابلیت خفاش‌هاست جهت یافتن درز یا شکاف در تأسیسات هسته‌ای به‌ویژه رآکتورها استفاده کنند.

کد خبر 107453

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار دانش

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز