به گزارش همشهری آنلاین، در این میان، انرژی زمینگرمایی - گرمای ذخیرهشده در اعماق زمین - یکی از کمسروصداترین اما قابلاعتمادترین گزینههاست. پروژه زمینگرمایی سبلان–مشگینشهر در استان اردبیل، نخستین تلاش جدی ایران برای ورود عملی به این عرصه است.
برق ۲۴ ساعته بدون وابستگی به هوا
برخلاف انرژی خورشیدی و بادی که به تابش و باد وابستهاند، نیروگاه زمینگرمایی (Geothermal) شبانهروز و در تمام فصول کار میکند. در این نیروگاهها، آب یا بخار داغ از اعماق زمین استخراج میشود، توربین را میچرخاند و برق تولید میکند. سپس آب سردشده دوباره به زمین تزریق میشود؛ چرخهای بسته، کمانتشار و پایدار. این ویژگی برای کشوری مانند ایران که مصرف برق زمستانی و تابستانیِ بالایی دارد - مزیتی استراتژیک محسوب میشود.
چرا سبلان؟
منطقه سبلان بهدلیل فعالیتهای آتشفشانی خاموش و گسلهای عمیق، یکی از بهترین مخازن زمینگرمایی ایران بهشمار میرود. دمای بالای سنگهای زیرسطحی و وجود منابع آب زیرزمینی، آن را به نقطهای ایدهآل برای تولید برق تبدیل کرده است. پروژه مشگینشهر نهفقط یک نیروگاه، بلکه آزمایشگاهی ملی برای یادگیری فناوری حفاری عمیق، مدیریت مخزن و تولید برق پاک است. اهمیت این پروژه فقط در مگاواتهای تولیدی آن نیست؛ بلکه در دانشی است که میتواند راه را برای توسعه در مناطق دیگر هموار کند؛ از دماوند و سهند گرفته تا تفتان در جنوبشرق کشور.
مکملی حیاتی برای خورشیدی و بادی
ایران در انرژی خورشیدی پتانسیل عظیمی دارد، اما مشکل اصلی این منابع، ناپیوستگی تولید است. زمینگرمایی میتواند نقش «بار پایه» را بازی کند؛ یعنی همان برقی که همیشه در دسترس است و شبکه را پایدار نگه میدارد. در شمالغرب کشور، جایی که زمستانها سرد و روزهای ابری زیاد است، این مزیت دوچندان میشود.
زمان راهاندازی نیروگاه مشگینشهر
با فعالسازی و تکمیل عملیات احیای نخستین چاه زمینگرمایی کشور و استحصال بخار خروجی آن، نخستین نیروگاه زمینگرمایی ایران در منطقه مشگینشهر اردبیل به زودی وارد مدار خواهد شد. بهنام خائفینژاد مجری این طرح با اشاره به فعالسازی چاه زمینگرمایی نیروگاه مشگینشهر در دمای منفی ۱۵درجه منطقه، گفت: تاکنون برای ساخت نیروگاه بیش از ۶۵۰میلیارد تومان سرمایهگذاری انجام شده و پیشرفت آن 95درصد بوده است. این طرح بهعنوان یک نمونه بر روی مخزنی از انرژی زمینگرمایی با ظرفیت تولید حدود ۲۵۰مگاوات برق درحال احداث است.
کدام کشورها از این نیروگاهها دارند؟
دستکم ۲۸ کشور در سال۲۰۲۴ از انرژی زمینگرمایی برق تولید کردهاند. در رده ظرفیت نصبشده، نامهای پرتکرار در بین ۱۰کشور اول شامل آمریکا، اندونزی، فیلیپین، ترکیه، نیوزیلند، مکزیک، کنیا، ایتالیا، ایسلند و ژاپن است. همچنین رتبهبندیهای تخصصی صنعت نشان میدهند کشورهایی مثل ترکیه، نیوزیلند و کنیا در سالهای اخیر هم رشد قابل توجه داشتهاند.
نظر شما