جنگ خاموش قرن بیست‌ویکم | روزی که اطلاعات F-35 و F-22 را دزدیدند

به گزارش همشهری آنلاین، «جاسوسی تکنولوژیک» حالا نه یک مفهوم امنیتی دور از ذهن، بلکه بخشی ثابت از رقابت اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهان معاصر است؛ رقابتی خاموش، بی‌صدا و گاه ویرانگر.

جاسوسی تکنولوژیک به تلاش سازمان‌یافته برای دسترسی غیرقانونی به فناوری‌های حساس، اسرار صنعتی، الگوریتم‌ها، طراحی‌ها و داده‌های راهبردی گفته می‌شود. این نوع جاسوسی می‌تواند توسط دولت‌ها، شرکت‌های رقیب، یا حتی کارکنان داخلی انجام شود؛ همان‌جایی که مرز میان «اعتماد» و «خیانت» باریک‌تر از همیشه است.

سامسونگ و زنگ خطر جدید

به‌تازگی خبرهایی منتشر شده است مبنی بر اینکه ۱۰ کارمند پیشین شرکت سامسونگ متهم به انتقال اطلاعات حساس به نهادهایی مرتبط با چین شده‌اند. گفته می‌شود این اطلاعات به فناوری‌های کلیدی در حوزه نیمه‌هادی‌ها و تولید تراشه مربوط بوده‌اند؛ بخشی که امروز قلب تپنده اقتصاد دیجیتال جهان محسوب می‌شود.

چرا رایج شده است؟

توسعه فناوری پیشرفته گران، زمان‌بر و پرریسک است. برای برخی کشورها یا شرکت‌ها، دزدیدن یک فناوری آماده، بسیار سریع‌تر از ساختن آن از صفر است. علاوه بر این، جهانی‌شدن نیروی کار و همکاری‌های بین‌المللی، فرصت‌های نفوذ را بیشتر کرده است.

آینده چه می‌گوید؟

با گسترش هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و زیست‌فناوری، جاسوسی تکنولوژیک نه‌تنها کاهش نخواهد یافت، بلکه پیچیده‌تر و پنهان‌تر می‌شود. شرکت‌ها مجبورند علاوه بر دیوارهای دیجیتال، روی فرهنگ سازمانی، وفاداری کارکنان و امنیت انسانی سرمایه‌گذاری کنند.

اپل

یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها مربوط به اپل بود. در سال۲۰۱۸، «ژانگ شیائولانگ»، مهندس پیشین اپل، هنگام ترک آمریکا به مقصد چین، در فرودگاه بازداشت شد. او متهم بود که فایل‌های محرمانه مربوط به پروژه خودرو خودران اپل را به شرکت چینی ایکس‌موتورز منتقل کرده است. اپل ادعا کرد هزاران فایل شامل طراحی بردهای الکترونیکی و الگوریتم‌ها به سرقت رفته‌اند.

تسلا

تقریبا هم‌زمان با اپل، شرکت تسلا هم از یک مهندس پیشین خود شکایت کرد که «کدهای سیستم تولید خودکار کارخانه گیگافکتوری» را دانلود کرده و قصد انتقال آن به یک استارت‌آپ رقیب را داشته است. ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا به‌صراحت در آن زمان گفت: «این جنگ فناوری است، نه رقابت بازار.»

سرقت اطلاعات F-۲۲ و F-۳۵

در سال۲۰۱۴، یک مهندس چینی–آمریکایی به نام «سو بین» به اتهام سرقت اطلاعات مربوط به جنگنده‌های F-۲۲ و F-۳۵ بازداشت شد. اسناد دادگاه نشان داد که این اطلاعات از طریق حملات سایبری و ارتباط با پیمانکاران دفاعی آمریکا جمع‌آوری شده بودند.

حمله به گوگل، یاهو و ادوبی

یکی از نقاط عطف جاسوسی تکنولوژیک، حمله سایبری موسوم به «عملیات شفق قطبی» در سال۲۰۰۹ بود. در این حمله، زیرساخت‌های دیجیتال شرکت‌هایی مانند گوگل، یاهو و ادوبی هدف قرار گرفتند. گوگل بعدها اعلام کرد که هدف اصلی حمله، دسترسی به کد منبع و داده‌های حساس کاربران بوده است. این حمله به‌طور غیررسمی به چین نسبت داده شد، هرچند دولت چین آن را رد کرد.