به گزارش همشهری آنلاین، همزمان با رشد نرخ ارز، بازار طلا و سکه نیز واکنش سریعی نشان داد؛ بهطوری که قیمت سکه امامی از ۱۳۸ میلیون تومان عبور کرد و سکه قدیم با رشد بیش از ۴ درصدی، به ۱۳۲ میلیون تومان رسید. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز به حدود ۱۳ میلیون و ۳۷۰ هزار تومان افزایش یافت.
ریشههای جهش؛ اختلاف نظر کارشناسان
کارشناسان درباره دلایل این جهش ارزی اتفاقنظر کامل ندارند، اما در یک نقطه مشترکاند. بازار ارز بیش از آنکه تابع اخبار کوتاهمدت باشد، اسیر عدمتعادلهای مزمن اقتصاد ایران است.
برخی فعالان بخش خصوصی، افزایش نرخ ارز را ناشی از اختلالهای مقطعی در عرضه ارز، تأخیر در بازگشت ارز صادراتی و فشار تقاضای فصلی میدانند و معتقدند با افزایش عرضه از سوی صادرکنندگان بزرگ، امکان تعدیل نرخ وجود دارد.
در مقابل، گروهی از تحلیلگران با نگاهی بدبینانهتر، ریشه اصلی افزایش قیمت دلار را در تورم بالای مزمن، کسری بودجه دولت و تداوم سیاستهای دستوری جستوجو میکنند. از نگاه این گروه، تا زمانی که شکاف میان نرخ تورم داخلی و ارزش واقعی پول ملی ترمیم نشود، حتی تزریق مقطعی ارز نیز اثر پایداری بر بازار نخواهد داشت.
بازار طلا؛ بازتاب مستقیم قیمت دلار
بازار طلا، طبق روال سالهای اخیر، سریعتر از سایر بازارها به نااطمینانی واکنش نشان داده است. رشد همزمان قیمت اونس جهانی طلا و افزایش نرخ ارز داخلی، باعث شده طلا بار دیگر نقش پناهگاه امن سرمایه را برای خانوارها و سرمایهگذاران خرد ایفا کند.
فعالان صنف طلا و جواهر معتقدند در چنین شرایطی، هر نوسان کوچک در بازار ارز، با ضریب بالاتری در بازار سکه و طلا منعکس میشود؛ موضوعی که میتواند رکود معاملات مصرفی و افزایش سفتهبازی را به دنبال داشته باشد.
چشمانداز کوتاهمدت؛ ثبات یا نوسان؟
با وجود رسیدن دلار به آستانه ۱۳۰ هزار تومان، هنوز اجماع روشنی درباره آینده کوتاهمدت بازار وجود ندارد. برخی انتظار دارند با مداخلات بانک مرکزی و افزایش عرضه ارز، بازار وارد فاز نوسانی محدود شود. در مقابل، بدبینها هشدار میدهند که بدون اصلاحات بنیادین در بودجه، سیاست ارزی و انتظارات تورمی، این سطوح قیمتی میتواند به کف جدید بازار تبدیل شود.
آنچه مسلم است، بازار ارز و طلا در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری به سیگنالهای سیاستگذاری اقتصادی حساس شده و هرگونه تأخیر یا ابهام در تصمیمگیری، میتواند به تشدید نوسانات دامن بزند.
کنترل نوسانات ارز با سیاستهای جدید بانک مرکزی
علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، معتقد است افزایش اخیر نرخ ارز بیش از آنکه ریشه بنیادی داشته باشد، ناشی از اختلالهای مقطعی در تأمین ارز نهادههای دامی و سوءاستفاده از ارز ترجیحی بوده است. به گفته او، با مداخله دولت و بانک مرکزی، تزریق ارز به بخشهای معطلمانده انجام شده و واسطهها و دلالان ارزی تا حد زیادی حذف شدهاند.
شریعتی تأکید میکند انتقال بخشی از تقاضای ارزی به تالار دوم ارزی باعث افزایش شفافیت، کاهش امضاهای طلایی و نزدیکتر شدن نرخها شده است. به باور او، افزایش عرضه ارز صادراتی بهویژه از سوی شرکتهای بزرگ پتروشیمی و فولادی، میتواند نوسانات بازار غیررسمی را مهار کرده و به تعدیل نرخ ارز در روزهای آینده منجر شود.
بازار طلا و ارز اسیر هیجان و فشار نقدینگی
علی عقیلی کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازار طلا میگوید در شرایط فعلی، رفتار سرمایهگذاران از تحلیلمحوری به حفظ ارزش پول تغییر کرده و همین موضوع بازار طلا و ارز را به شدت هیجانی کرده است. به گفته او، فشار نقدینگی، تورم بالا و نااطمینانیهای سیاسی باعث شده نوسانات قیمتها شدید و ناگهانی باشد.
این کارشناس اقتصادی معتقد است همزمانی عوامل داخلی مانند رشد نرخ ارز و عوامل خارجی از جمله تنشهای ژئوپلیتیک و افزایش قیمت جهانی طلا، روند صعودی بازار را تقویت کرده است. عقیلی تأکید میکند کاهش مقطعی قیمتها ممکن است رخ دهد، اما در نبود چشمانداز روشن اقتصادی، روند کلی طلا و ارز همچنان افزایشی خواهد بود.
تورم و کسری بودجه، موتور اصلی رشد دلار
اصغر سمیعی کارشناس بازار ارز و طلا هشدار میدهد ادامه تورم بالای ۴۰ درصد و کسری بودجه ساختاری، افزایش نرخ دلار را اجتنابناپذیر کرده است. به گفته او، سیاستهایی مانند سرکوب قیمت انرژی و یارانههای پنهان (از جمله بنزین ارزان) در نهایت از مسیر چاپ پول به تضعیف ریال و رشد قیمت ارز منجر میشود.
سمیعی معتقد است تعیین دستوری نرخ ارز در بودجه، زمینهساز رانت و فساد است و تنها راه مهار پایدار بازار ارز، واقعیسازی قیمتها، تراز بودجه و پرهیز دولت از قیمتگذاری دستوری است. او پیشبینی میکند در صورت تداوم شرایط فعلی، دلار در سال ۱۴۰۵ میتواند به سطوح بسیار بالاتری برسد.
نااطمینانی اقتصادی و جهش همزمان طلا و ارز
هومن زنگنه عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر، جهش قیمت طلا و ارز را نتیجه همافزایی عوامل داخلی و جهانی میداند. به گفته او، رشد جهانی بهای طلا، سیاستهای ارزی داخلی، فروش سکه برای جمعآوری نقدینگی و تداوم نااطمینانیهای اقتصادی و سیاسی، همگی به افزایش قیمتها در بازار داخلی دامن زدهاند.
این فعال بازار طلا تأکید میکند تزریق ارز راهحل پایداری نیست و دخالتهای مستقیم در بازار تعادل را برهم میزند. از نگاه او، حرکت به سمت بازار آزاد شناور و کاهش مداخلات سیاستی، شرط اصلی بازگشت ثبات به بازار طلا و ارز است.
اثر همزمان جهش ارز و طلا بر رکوردشکنی قیمتها
محمد کشتیآرای رئیس پیشین اتحادیه طلا و جواهر، افزایش اخیر قیمت طلا و سکه را حاصل رشد همزمان نرخ ارز داخلی و جهش بهای اونس جهانی طلا میداند. به گفته او، رها شدن نرخ ارز در بازار آزاد طی هفتههای اخیر و تنشهای سیاسی بینالمللی، موجب شده قیمت طلا در بازار جهانی و داخلی به سرعت رکوردهای جدیدی ثبت کند.
او تأکید میکند در شرایط نااطمینانی جهانی، طلا همچنان بهعنوان پناهگاه امن سرمایهگذاران عمل میکند و هر نوسان ارزی در داخل کشور، با ضریب بالاتری خود را در بازار طلا نشان میدهد.
نظر شما