-
اینفوگرافی | قصه‌های خواندنی نخستین مدارس پایتخت | زنگ اولین‌ها
تهران را باید مهد نخستین مراکز آموزشی دانست؛ مدارسی که برای نخستین بار بنا شدند و مردان و زنان بسیاری برای پا گرفتن آنها و توسعه نظام آموزشی کشور تلاش کردند و رنجنامه‌ها نگاشته‌اند.
-
فیلم | قصه‌های شنیدنی محله‌های تهران | چرا سیل تجریش مغازه حاج نقی را خراب نکرد؟
امروز سراغ استثنایی‌ترین مغازه میدان تجریش رفتیم، چون همیشه استثناها قصه‌ای با خودشان دارند.این دکان عطاری هم، تا سال‌های سال، به‌واسطه صاحب سرشناسش و همین‌طور یک اتفاق هولناک سر زبان‌ها بود. ادامه داستان را در
-
در سیزدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری آداب تدریس در مکتبخانه‌ها تشریح شد
منشور اخلاقی معلمان ۲۰۰سال پیش را ببینید | وقتی تدریس خصوصی ممنوع بود!
مکتبخانه‌ها از نخستین و مهم‌ترین نهادهای آموزشی ایران و در رأس آن دارالخلافه تهران بودند و معلمان و مکتب‌داران آن روزگار، به‌اصطلاح منشوری اخلاقی‌حرفه‌ای داشتند که لازم‌الاجرا بود. مرور پاره‌ای از آداب و قواعد این نظامنامه آموزشی که الگوی رفتار مکتب‌داران با شاگردان بوده احتمالا برای شما جالب است.
-
در هجدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری از نسل اول مدارس پایتخت سراغ گرفتیم
چگونه پسر رفتگر دانشمند ناسا شد؟ | ساخت نخستین دستگاه رادیولوژی و فرستنده رادیویی در خانه فوت‌وفن‌ها!
مکتبخانه‌ها تا چند نسل پیش تنها کانون آموزشی‌ای بودند که شاگردان در آنها پای درس میرزاها می‌نشستند؛ در گوشه مسجدی قدیمی یا یک حجره کوچک، روی چند حصیر یا چمباتمه‌زده بر نمد کف مکتبخانه. آموزش بچه‌ها بر این منوال پیش می‌رفت.
-
در سیزدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری نکات جالبی از محتوای کتاب‌های درسی دوران قاجار مطرح شد
چه کسی محتوای کتاب‌های درسی را متحول کرد؟ | نکات اخلاقی که دانش‌آموزان در مدارس می‌آموختند
محتوای کتاب‌های درسی مدارس از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام آموزشی در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان است؛ اینکه موضوعات کتاب‌های درسی چگونه دانش‌آموزان را برای زندگی در اجتماع آماده می‌کند. در ادامه به اثرگذارترین چهره تاریخ معاصر در دوره پهلوی اول که به تنظیم محتوای کتاب‌های درسی نوین همت کرد پرداخته‌ایم.
-
در هجدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری به بازدیدش رفتیم
فیلم | مدرسه دختران تارک دنیا در تهران را ببینید
در میان هیاهو و شلوغی خیابان منوچهری به کوچه‌ای می‌رسیم که نام «ژاندارک» روی تابلو آن جا خوش کرده است. وارد کوچه که می‌شویم همین نام روی نمای مرمرین آپارتمان چندطبقه‌ای به شکل لاتین و فارسی نشان می‌دهد که نشانی را درست آمده‌ایم.
-
کار بزرگ سه مرد برای اهالی سه محله معروف پایتخت
گوشه و کنار پایتخت هرجا که سرک بکشید به واسطه افراد دست به خیر از سال‌های دور و نزدیک، موقوفات بسیاری باقی است؛ از مسجد و مدرسه گرفته تا آب‌انبار و قنات.
-
چند روایت شنیدنی پشت پنجره ایوان یک عکاسی خاص | از همین‌جا شاهد ترور نخست وزیر جلوی مجلس بودم!
در ضلع شمال شرقی میدان بهارستان، تابلو رنگ و رو رفته‌ای به سبک و سیاق تابلوهای تبلیغاتی دهه ۵۰ دیده می‌شود که از گزند باد و باران در امان نبوده، رنگ و رو ندارد و چشمنوازی هم نمی‌کند.
-
متفاوت‌ترین کوچه تهران کجاست؟ | اینجا فقط صدای دانش‌آموزان شنیده می‌شود
کوچه شهید محمد عزآبادی در محدوده منطقه ۱۰که به کوچه مدرسه نیز معروف است، یکی از متفاوت‌ترین کوچه‌های تهران به شمار می‌رود؛ جایی که روزگاری میزبان ۱۴ مدرسه بود و اکنون ۱۱ مدرسه دوره دبستان در آن وجود دارد. ماجرای ساخت این مدارس را که باعث شکل‌گیری کوچه‌ای منحصربه‌فرد شده در ادامه بخوانید.
-
حقایقی درباره نخستین هنرستان دخترانه تهران | خیر قاجاری در کتابخانه این مدرسه دفن است
میرزا سیدکریم‌خان، سردار فیروزکوهی، مشهور به منتظم‌الدوله، از نظامیان دوره قاجار بود که مثل بیشتر قاجاری‌ها سفرهای مکرری به کشورهای اروپایی، به‌خصوص فرانسه، داشت. او در یکی از سفرهایش به فرانسه با مدارسی که در کنار دروس تئوری، حرفه و فن را به دانش‌آموزان آموزش می‌دادند آشنا شد.
-
معلم قدیمی و خیّر سرشناس محله ارزش کار خیر را به استمرار آن می‌داند
چراغ‌گردان حرم، روشنایی‌بخش محله شد
قامت کشیده‌اش بعد از گذشت۹۱ سال چندان نشانی از خمیدگی ندارد. کمتر اتفاق می‌افتد که همسایه‌ها بتوانند در سلام کردن به او پیشی بگیرند.
-
همراه پژوهشگر تاریخ تهران به گوشه و کنار میدان مشق سرک کشیدیم
محله‌گردی با «احمد محیط طباطبایی» | کلکسیون تاریخی قلب پایتخت اینجاست
میدان مشق زمان ناصرالدین شاه جایی خارج از شهر تهران و محل اصلی ارتش بود. این میدان که زمان پهلوی اول مرکز استقرار اداره‌های دولتی بوده، حالا نه فقط مرکز تهران بزرگ که مرکز تاریخ این شهر نیز است.
-
این استاد دانشگاه ۵۰ مدرسه ساخت | محبوب عشایر و اهالی روستاهای دورافتاده
«هیچ دانشجو و دانش‌آموزی نمی‌بایست به جهت فقر مالی، ترک تحصیل کند.» این شعار و رویکرد بنیاد موقوفات دکتر «عباس مصلی‌نژاد» است؛ بنیادی که از سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را با هدف حمایت از تحصیل دانش آموزان و دانشجویان آغاز کرد.
-
وقتی زرتشتی‌ها واقف مسجد، مدرسه و بیمارستان شدند
در تهران یکی از وقف‌های عجیب و غریب وقف اقلیت‌هاست. یکی از واقفان بزرگ زرتشتی در تهران، ارباب کیخسرو شاهرخ است که سال‌ها رئیس انجمن زرتشتی‌ها و نماینده اقلیت‌ها در مجلس تهران بود.
-
چرا بخش بزرگی از بازار تهران وقفی است؟ | واقفان بزرگ بازار کیستند؟
شاید برایتان جالب باشد بدانید که بخش وسیعی از بازار تهران وقفی است. تقریباً تمام‌سراهای بازار بزرگ تهران، بسیار قدیمی و تاریخی هستند و بیشتر مغازه‌های بازار هم وقفی‌اند.
-
جالب‌ترین وقف‌های پایتخت | از زنانه‌ترین وقف تا نخستین وقف سایبری دنیا در تهران
تهران از گذشته تا امروز با فرهنگ وقف درآمیخته است و واقفان بزرگ پایتخت دارایی‌های خود را با نیت‌های مختلفی چون درمانی، آموزشی، فرهنگی و... وقف عام کرده‌اند. این میان اما برخی موقوفه‌ها و واقفان تهران داستان‌های جالبی دارند.
-
به دنبال رد دختر معروف معمارباشی در تیمچه معینیه
امروز محله منیریه تهران به نام اوست. «منیرالسلطنه» یکی از همسران ناصرالدین‌شاه قاجار را می‌گوییم؛ کسی که نامش علاوه بر محله منیریه تهران با سنت حسنه وقف نیز گره خورده و اماکن مختلفی در پایتخت هنوز به نام او شناخته می‌شود.
-
همکلام با مرد شیمیایی محله تولیددارو | نفس‌هایی که به یاد جبهه به شماره می‌افتند
تولید سلاح‌های شیمیایی و استفاده از آن علیه انسان، یکی از تلخ‌ترین جنایت‌های بشر است. جنایتی که قوانین انسانی و اجتماعی و معاهدات بین‌المللی هم نتوانسته به‌طور کامل سدی در برابر تولید و استفاده از آن شود.
-
ماجرای والی خراسان و نخستین بخشش ابدی‌اش | امام به اینجا لقب فیضیه تهران داد
قصه وقف حوزه علمیه و مدرسه مروی که امام خمینی (ره) لقب فیضیه تهران را به آن داد، قصه مردی است که با وقف آن کانون علم و دانش اسلامی را در تهران بنا نهاد.
-
فوتبالیستی که نامش را بچه‌های منطقه ۱۸ فراموش نخواهند کرد
علی انصاریان در جنوب شهر چه می‌کرد؟
مرحوم علی انصاریان، ستاره قدیمی مستطیل سبز، مجری، هنرپیشه و خاک‌خورده محله‌های جنوب شهر پس از آنکه به اوج رسید «اخلاق‌مداری و احترام به پدر و مادر» را سرلوحه زندگی و کلاس‌های آموزشی‌اش قرار داد. مصاحبه سال ۱۳۹۳ همشهری محله با این شخصیت دوست‌داشتنی را بخوانید.
-
مجازات در بازار | از میخکوب کردن گوش مجرمان تا به توپ بستن محکومان
در تهران قدیم مجرم‌ها و خلافکارها را با چند شیوه به سزای کارشان می‌رساندند. یکی از روش‌هایی که بیشتر از بقیه متداول بود و معمولاً هم در بازار به دلیل تردد مردم از هر قشری انجام می‌شد فلک کردن بود.
-
«انستیتو پاستور»؛ بی‌نظیرترین وقف درمانی تهران | برای آنکه دارو کمیاب و قلیل‌الوجود نباشد
بزرگ‌ترین وقف درمانی تهران به مرکز «انسیتو پاستور» تعلق دارد که عبدالحسین میرزا فرمانفرما نقش مهمی در ایجاد و ساخت آن داشته است.
-
گرانقیمت‌ترین خانه وقفی جهان کجاست؟ | تصاویر این خانه را ببینید
گرانقیمت‌ترین خانه جهان را باید در قلب تهران جست‌وجو کرد. خانه‌ای قدیمی که معماری سنتی ایرانی نمایی زیبا به آن بخشیده و وجود اشیا گرانبهای بسیار، آن را به گرانقیمت‌ترین خانه وقفی ایران و جهان تبدیل کرده است.
-
قدیمی‌ترین سند وقفی تهران کجاست؟
مسج جامع تهران در قلب بازار پایتخت، میزبان قدیمی‌ترین موقوفه تهران است. به عبارت دیگر، قدیمی‌ترین سند وقفی تهران که قدمتش به سال ۱۰۲۸ هجری شمسی برمی‌گردد توسط واقفی به نام ملامحمد مقیما رازی تنظیم شده موقوفه‌هایی را وقف این مسجد کهن کرده است.
-
فیلم | ۲وقف عجیب در پایتخت | حکایت میخانه‌ای که مسجد شد
آنطور که در کتاب‌های تاریخی آمده، سنت پسندیده وقف از عصر صفوی وارد فرهنگ عامه شده است. از همان روزگار رسم بر این بوده که افراد متمول و ملاک‌های معروف، تکه‌ای از ملک یا بخشی از اموالشان را برای باقی‌الصالحات وقف امور خیریه می‌کردند تا بعد از مرگ‌شان گره‌ای از کار مردم باز شود.
-
همراه با التفات امجدی یکی از ساکنان قدیمی محله شریعتی شمالی
نخستین فرودگاه تهران کجا بود؟ | هواپیما انگلیسی‌ها از بغداد وارد پایتخت شد
منطقه ما باوجودی که در جنوب تهران واقع شده و جزء مناطق کمتر توسعه‌یافته به حساب می‌آید، اما بسیاری از ساکنانش، احساس تعلق خاصی به محل سکونت خود دارند و حاضر نیستند اینجا را ترک کنند.
-
بیش از ۶۰ سال از ساخت مرکز درمانی فرمانفرماییان می‌گذرد
نخستین درمانگاه غرب تهران وقفی است | نام نیک زوج یافت‌آبادی در محله می‌درخشد
درباره وجود قدیمی‌ترین مراکز منطقه مانند برخی بناها و مکان‌های دیگر، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد؛ اما یکی از مباحثی که درباره قدیمی‌ترین مرکز درمانی جنوب غرب تهران مطرح شده و افراد بسیاری بر آن اذعان دارند، همین درمانگاه فرمانفرماییان در منطقه ماست.
-
همراه با یکی از نقاشان پیشکسوت «سردر» سینماهای کشور
مردی که فیلم‌های سینمایی را نقاشی می‌کرد
«اکبر شیرافکن» ۵۶ سال دارد. از نوجوانی با هنر نقاشی آشنا شده و همزمان کار در کارگاه «رحمت علی‌زاده» را شروع کرده است. یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های «علی‌زاده» طراحی پوسترها و بنرهای فیلم‌های سینمایی بوده که بر سردر سینما نصب می‌شد.
-
فرصتی برای کمک به شهروندان کوچک و آسیب‌دیده
باری که به دوش کودکان می‌افتد
در معابر شمالی و مرکزی شهر تکدی‌گری در معابر رواج بیشتری دارد و در مناطق حاشیه‌ای پایتخت نظیر منطقه ما این کودکان دور از چشم عموم و اغلب در کارگاه‌های صنفی و صنعتی کوچک مشغول به کار می‌شوند.
-
سبک زندگی مادر محیط‌زیست ایران | ۵۰ سال است زباله‌ای از خانه بیرون نگذاشته‌ام
قطعا برای شما هم این سؤال پیش آمده که چطور ممکن است کسی بتواند ۵۰ سال که هیچ، حتی یک هفته زباله‌ای از منزلش بیرون نگذارد؟ پاسخ این سؤال را در سخنان مرحوم دکتر ملاح پیدا خواهید کرد.