جمعه ۱۰ اسفند ۱۳۸۶ - ۱۵:۰۵
۰ نفر

همشهری آنلاین: کشور ایران با سابقه طولانی در حوزه‌های تمدنی ماوراءالنهر و بین‌النهرین در قلب فلات مشهور ایران و در حوزه غربی قاره پهناور آسیا در منطقه‌ای که اکنون به خاورمیانه شهرت دارد، واقع است.

ایران

آثار باستانی و تاریخی ایران به بیش از چهار هزار سال پیش بازمی‌گردد. ایران تا سال ۱۳۱۳ در مناسبات و روابط بین‌المللی با نام پرشیا در جهان شناخته می‌شد با این حال پیش از آن نیز، بنابر اسناد تاریخی، شواهد، قراین، فرهنگ شفاهی، کشفیات باستان‌شناسی و زبان‌شناسی می‌توان گفت ۴ نام برای کشور ایران به‌کار رفته است.

ایران از شمال با کشورهای ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، و ارمنستان و دریای مازندران، از جنوب با خلیج فارس، و دریای عمان، از غرب با کشورهای عراق و ترکیه و از شرق با پاکستان و افغانستان همسایه است.

 ایران یکی از منحصر به فردترین کشورها از لحاظ آب و هوا است به طوری که اختلاف دمای هوا در زمستان بین گرمترین و سردترین نقطه گاهی به بیش از۵۰ درجه می‌رسد. به‌طور کلی ایران در منطقه‌ای قرار گرفته‌ است که از نظر بارندگی در سطح نیمه خشک و خشک قرار دارد.

iran map

ایران هجدهمین کشور جهان از نظر وسعت است و مساحت آن یک میلیون و ۶۴۸ هزار و ۱۹۵ کیلومترمربع است. ایران در خاورمیانه و منطقه اوراسیا از موقعیتی استراتژیک و خاصی برخوردار است و همواره به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب مورد توجه بوده‌است، چنانکه در روزگاران کهن بخش مهمی از جاده مبادلاتی و تاریخی ابریشم از ایران عبور می‌کرده‌است.

ایران همچنین یکی از کشورهای بنیانگذار و تأثیرگذار در سازمان ملل متحد، اوپک و سازمان کنفرانس اسلامی است و به دلیل داشتن منابع فراوان نفت و گاز نقش مهمی در امنیت انرژی بین‌المللی و اقتصاد جهانی ایفا می‌کند.

اسلام دین رسمی و مذهب شیعه مذهب رسمی ایران است.

  • سیاست در ایران

نظام حکومتی ایران پس از سقوط نظام سلطنتی، و پیروزی انقلاب مردمی و اسلامی در ۲۲ بهمن سال ۱۳۷۵، جمهوری اسلامی‌است که بر اساس قانون اساسی زیر نظر ولی فقیه اداره می‌شود.

در سال ۱۳۶۸ و پس از درگذشت رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) ، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به انتخاب مجلس خبرگان رهبری مقام ولایت فقیه و رهبری کشور را عهده‌دار شدند.

فرماندهی کل قوای نظامی و انتظامی نیز براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از اختیارات مقام معظم رهبری است.

در کشور ما براساس قاعده تفکیک قوا، سه قوه مقننه، مجریه و قضائیه، به ترتیب عهده قانونگذاری، امور اجرایی و امور قضایی هستند و رئیس‌جمهور که عهده‌دار ریاست قوه مجریه است، برای یک دوره چهار ساله با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود.

در نظام سیاسی ایران هر شخص تنها می‌تواند دو بار به صورت متوالی عهده دار ریاست جمهوری شود. رئیس جمهور رئیس کابینه است و کابینه او هشت معاون و ۲۲ وزیر دارد که وزیران کابینه برای فعالیت نیاز به رأی اعتماد نمایندگان مجلس دارند.

نمایندگان در مجلس شورای اسلامی همچنین حق سؤال و استیضاح هر یک از وزیران کابینه وی را دارند. مجلس شورای اسلامی مجلس قانونگذار ایران است که ۲۹۰ کرسی دارد.

نمایندگان برای دوره‌ای چهار ساله به صورت محلی با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند.

در نظام قانونگذاری ایران، شورایی متشکل از ۶ حقوقدان و ۶ فقیه مسئولیت بررسی تطبیق قوانین مصوب مجلس با موازین اسلام و قانون اساسی را برعهده دارند، که فقهای شورای به انتخاب رهبری نظام، و حقوقدانان به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و رأی نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی، به عضویت این شورا در می‌آیند.

چنانچه مصوبات مجلس به هر دلیل مورد تأیید شورای نگهبان قرار نگیرد، این مصوبات برای تأمین نظر شورا به مجلس بازگردانده می‌شود، اما در موارد اختلافی میان مجلس و شورای نگهبان نهادی با عنوان مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون اساسی پیش بینی شده که مرکب از اعضای شورای نگهبان و وزیران مرتبط با هر مقوله و نیز جمعی از خبرگان و شخصیت‌های برگزیده نظام به انتخاب و انتصاب رهبر انقلاب است و در موراد اختلافی موضوع به این مجمع ارجاع می‌شود و رأی مجمع تشخیص مصلحت نظام فصل‌الخطاب است.

همچنین در قانون اساسی شوراهایی برای اداره امور شهرها و روستاها پیش‌بینی شده و نمایندگان این شوراها با رأی مستقیم مردم برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند و عهده‌دار برنامه ریزی امور شهرها و روستاهای خود و انتخاب شهرداران هستند. نخستین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز از سال ۱۳۷۷ در ایران آغاز به کار کرد.

از دیگر نهادهای مهم کشوری در ایران، مجلس خبرگان رهبری است که ۸۶ عضو دارد و عهده‌دار تشخیص مصادیق مشخص شده در قانون اساسی و انتخاب رهبر عالی نظام است. نمایندگان مجلس خبرگان نیز با رأی مستقیم مردم به تفکیک منطقه جغرافیایی انتخاب می‌شوند.

از نظر ویژگی‌های دموکراتیک، ایران نمونه قابل توجهی از شرکت مردم در تعیین سرنوشت خود است، به طوری که به عنوان مثال مردم ایران از فروردین ۱۳۵۸ (همه‌پرسی تغییر رژیم) تا آذر ۱۳۸۵(سومین دوره انتخابات شوراها) ۲۷ بار در انتخابات مختلف شرکت کرده و رأی خود را به صندوق رأی ریخته‌اند.

  • مردم ایران

جمعیت ایران بر پایه آمار سال ۱۳۹۰ بیش از ۷۵ میلیون نفر اعلام شده است.

ایران در سال ۱۳۱۶ ه. ش. از لحاظ تقسیمات کشوری، ابتدا به ده استان و به مرور تا سال ۱۳۸۳ به ۳۰ استان، ۳۶۲ شهرستان، ۹۱۸ بخش، ۲۴۳۰ دهستان، ۱۰۶۰ شهرستان با مرکزیت تهران تقسیم شد و در سال ۱۳۸۹ استان البرز نیز به تقسیمات کشوری افزوده شد و استان‌های کشور به عدد ۳۱ رسید.

  • نام‌های ۳۱ استان‌ ایران:

میانگین سنی مردم ایران ۲۵.۸ سال است. امید به زندگی برای زنان در بدو تولد ۷۲.۰۷ سال و برای مردان ۶۹.۱۲ سال است.

۵۱ درصد از مردم ایران فارس، ۲۴ درصد آذری، هشت درصد گیلک و مازندرانی، هفت درصد کرد، سه درصد عرب، دو درصد لر، دو درصد بلوچ، دو درصد ترکمن و یک درصد بقیه قومیت‌ها هستند. ۹۸ درصد مردم ایران مسلمان و دو درصد جمعیت هم اقلیت‌های مذهبی شامل زرتشتی، مسیحی و یهودی هستند. زبان رسمی کشور فارسی است که ۷۷ درصد جمعیت بالای ۱۵ سال کشور می‌توانند به این زبان بخوانند و بنویسند.

  • ارتباطات در ایران

در ایران ۲۱ میلیون و ۹۸۱ هزار خط تلفن ثابت وجود دارد و ۱۳ میلیون و ۶۵۹ هزار خط تلفن همراه. رادیو و تلویزیون در ایران دولتی است اما روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های خصوصی در ایران فعال هستند. ضریب نفوذ اینترنت در ایران در سال ۲۰۱۰ بیش از ۴۳ درصد بوده است

  • جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه:

نام کشور: جمهوری اسلامی ایرانی

نام بین‌المللی: ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

مساحت: ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع

جمعیت: ۷۵,۵۹۷,۶۳۳ نفردر سال ۱۳۹۰

پایتخت: تهران

دین رسمی: اسلام

زبان رسمی: فارسی

واحد پول: ریال

جغرافیا کشور ایران با وسعتی بیش از ۱.۶۴۸.۱۹۵ کیلومتر مربع (شانزدهمین کشور جهان از نظر مساحت) در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده و جزو کشورهای خاورمیانه است.

ایران به لحاظ موقعیت جغرافیائی در نیمـه جنـوبی منطقه معتدل شمالی بین ۰۳، °۲۵ و ۴۷، °۳۹ عرض شمالی از خط استوا و ۱۴، °۴۴ و ۲۰، °۶۳ طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. حدود ۹۰ درصد از خاک کشور در محدوده فلات ایران واقع شده است.

سرزمین ایران بطور کلی کوهستانی و نیمه خشک بوده و میانگین ارتفاع آن بیش از ۱۲۰۰ متر از سطح دریاست. بیش از نیمی از مساحت کشور را کوهها و ارتفاعات، یک چهارم آن را دشت ها و کمتر از یک چهارم دیگر آن را نیز زمین های در دست کشت تشکیل می دهد. پست ترین نقطه داخلی با ارتفاع ۵۶ متر در چاله لوت و بلند ترین آن قله دماوند با ارتفاع ۵۶۲۸ متر در میان رشته کوه البرز قرار دارد، در کناره جنوبی دریای خزر ارتفاع زمین ۲۸ متر پایین تر از سطح دریای آزاد می باشد.

ایران از شمال به جمهوری ترکمنستان، دریای خزر، جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از مغرب به ترکیه و عراق، از مشرق به پاکستان و افغانستان و از جنوب به دریای عمان و خلیج فارس محدود است و در مجموع محیط پیرامون ایران بالغ بر ۸۷۳۱ کیلومتر است که ۲۷۰۰ کیلومتر آن مرز آبی و ۶۰۳۱ کیلومتر آن مرز زمینی است.

- مرتفع‌ترین نقطه ایران : قله دماوند با ۵۶۱۰ متر ارتفاع

- طولانی‌ترین رود : رود کارون با ۹۵۰ کیلومتر امتداد (تنها رود قابل کشتیرانی)

- بزرگ‌ترین دریاچه : دریاچه ارومیه با ۴۸۶۸ کیلومتر مربع وسعت

- بزرگ‌ترین جزیره : جزیره قشم با ۱۴۹۱ کیلومتر مربع وسعت

- حکومت : حکومت ایران، جمهوری اسلامی و روز ملی آن روز بیست و دوم بهمن می باشد. پایتخت آن شهر تهران است.

براساس تقسیمات کشوری در مردادماه سال ۱۳۹۰ :

- تعداد استان‌ها : ۳۱

- تعداد شهرستان‌ها : ۳۹۷

- تعداد بخش‌ها : ۹۸۴

- تعداد شهرها : ۱۱۵۴

- تعداد دهستان‌ها : ۲۴۹۹

پرچم‌:‌ از سه‌ ردیف افقی مساوی‌ تشکیل شده که‌ رنگ‌ سبز در بالا، سفید در وسط‌ و قرمز در پایین‌قرار دارد. آرم‌ ملی (کلمه الله) با رنگ‌ قرمز در وسط‌ قسمت سفید قرار گرفته است. ‌ کلمه الله اکبر با رنگ‌ سفید و رسم‌ الخط عربی‌ ۱۱ مرتبه در طول لبه پایین ردیف سبز و ۱۱ مرتبه‌در طول لبه بالای ردیف قرمز تکرار گردیده است. ‌

صادرات:‌ نفت، فرش، میوه، خشکبار (پسته، کشمش، خرما)، پوست‌ و سالامبور، خاویار، محصولات‌پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، محصولات صنایع‌ غذایی‌

واردات:‌ ماشین آلات، صنایع‌ فلزی، مواد غذایی، دارویی، خدمات فنی، فرآورده‌های شیمیایی‌ صنایع‌:‌ نفت، پتروشیمی، نساجی، سیمان و سایر مصالح‌ ساختمانی، فرآوری‌ محصولات غذایی‌ (به‌خصوص تصفیه قند و روغن‌ کشی)، فلزی ‌

کشاورزی‌:‌ گندم، برنج، غلات، چغندر قند، میوه، دانه‌های روغنی (پسته، بادام، گردو)، پنبه، محصولات‌لبنی، پشم، خاویار ‌

واحد پول:‌ ۱۰ ریال ایرانی. ۱ تومان‌

حمل و نقل‌ راه آهن‌:‌ ۹۷۹۶ کیلومتر

طول راههای کشور:‌ ۱۵۸۰۰۰ کیلومتر

خطوط لوله‌:‌ فرآورده‌های نفتی : ۳۹۰۰ کیلومتر، گاز طبیعی ۴۵۵۰ کیلومتر

‌بنادر: ‌ آبادان، اهواز، بندر شهید بهشتی، بندر عباس، بندر انزلی، بندر بوشهر، بندر امام خمینی، ‌بندر ماهشهر، بندر ترکمن، خرمشهر، نوشه

کد خبر 45054
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز