از 1947 تا 1991 این کشور به دوست وفادار ناتو تبدیل شد و در مرحله سوم که از سال 1992 شروع شد و تاکنون ادامه داشته، ترکیه به اتحادش با ناتو ادامه داد.
کنش متقابل میان عوامل داخلی و خارجی، این مراحل را شکل داده که منجر شده سیاست خارجی ترکیه فراز و نشیب‌های قابل توجهی داشته باشد. چنین کنشی ممکن است در آینده، مراحل جدیدی نیز رقم بزند.
مرحله اول: بی‌طرفی
در مرحله نخست، بنیانگذاران ترکیه مدرن، نسبت به فاتحان جنگ جهانی اول بدبین بودند و برای تحکیم رژیم تازه‌تأسیسشان، دست به عصا حرکت می‌کردند؛ از این‌رو در این مرحله، بی‌طرف ماندن را برگزیدند تا بتوانند اقتصادشان را که در نتیجه جنگ‌های طولانی از بین رفته بود، احیا کنند. آنها از هرگونه درگیری و مداخله جدی در امور بین‌المللی پرهیز کردند و همین رویکرد موجب شد تا از آسیب‌های جنگ جهانی دوم به دور بمانند.
مرحله دوم: نزدیکی به غرب
با پایان این جنگ، یک نظم جدید جهانی شکل گرفت که در سیاست خارجی ترکیه بسیار اثرگذار بود. ترک‌ها که به غرب گرایش پیدا کرده بودند در 1952 به ناتو پیوستند. گرچه ترکیه در مواردی نظیر موقعیت قبرس، دچار دردسرهای سیاسی بود، وابستگی امنیتی و اقتصادی‌اش به ایالات متحده موجب شد، رابطه مستحکم خود با ناتو را همچنان حفظ کند.
24 ژانویه 1980، اتفاق مهمی در اقتصاد ترکیه رخ داد که اهمیت آن بعدها بیشتر آشکار شد. براساس این تصمیم، برخی قوانین و مقررات مربوط به ارزش لیره برچیده شد که پایه رشد اقتصادی کشور و افزایش صادرات را طرح ریزی کرد.
مرحله سوم: هماهنگی با غرب
پایان جنگ سرد درسال 1991 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سیاست خارجی ترکیه را وارد مرحله سوم کرد؛ مرحله‌ای که در آن ترک‌ها دیگر ماموریت گذشته را برای غرب در جنگ سرد ایفا نمی‌کردند و می‌توانستند برای خودشان سیاستگذاری کنند. این کشور که حرکت در مسیر گسترش صادرات و تجارت با سایر کشورها را در مرحله دوم آغاز کرده بود، روسیه، خاورمیانه و حتی کشورهای دورتر را نیز به هدف تجاری‌‌اش تبدیل کرد.
ترک‌ها که از گذشته با آمریکا و اروپا، روابط تجاری خوبی داشتند، ایران، کشورهای خاورمیانه، آسیای مرکزی، شمال آفریقا، بالکان، چین و آمریکای لاتین را نیز به فهرست خود افزودند.تا این زمان دولتمردان ترکیه تنها یک بار با تصمیمات غرب مخالفت کردند؛ یعنی در سال 2003 ، زمانی که به آمریکا و کشورهای هم‌پیمانش اجازه ندادند برای حمله به عراق از خاک ترکیه عبور کنند. این واکنش ترکیه، رابطه آنها با آمریکا را دچار تنش کرد اما پس از به قدرت رسیدن باراک اوباما و بازدید او از آنکارا، به‌عنوان یکی از نخستین سفرهای خارجی‌اش، روابط دوکشور بهبود یافت.گرچه پیروزی حزب عدالت و توسعه در سال 2007 یکی از حوادث مهم مرحله سوم سیاست خارجی ترکیه بود اما تغییر واقعی در ترکیه زمانی رخ داد که در سال 2009 احمد داوود اوغلو بر مسند وزارت امورخارجه تکیه زد.
ترجمه - راحله فاضلی
ترکیه در یک نگاه
مساحت: 783562کیلومتر مربع،سی‌ودومین کشور جهان از نظر مساحت
هم‌مرز با: ارمنستان، جمهوری‌آذربایجان، بلغارستان، گرجستان، یونان، ایران، عراق و سوریه از طریق ساحل با 25 کشور جهان همسایه است.
جمعیت: 78785548 نفر(دوازدهمین در جهان)
ترکیب قومی: 70 تا 75درصد ترک،18درصد کرد ،7 تا 12درصد اقوام دیگر
مذهب: 99درصد مسلمان، اکثرا سنی
اقتصاد
بخش عمده اقتصاد ترکیه مبتنی بر صنعت و خدمات است و کشاورزی 30درصد از اشتغال این کشور را تشکیل می‌دهد.
بعد از بحران مالی شدید ترکیه در سال2001، این کشور به توصیه صندوق بین‌المللی پول،اصلاحات مالی و اقتصادی را به اجرا گذاشت که باعث تقویت زیرساخت‌های اقتصاد این کشور و رشد آن شد. نرخ متوسط رشد اقتصادی 6درصدی ترکیه تا سال2008 باعث شد که این کشور بحران اقتصادی و مالی جهان را پشت سر بگذارد. با اجرای برنامه پرشتاب خصوصی‌سازی در کشور، مشارکت دولت در صنعت، بانکداری، حمل‌ونقل و ارتباطات کاهش یافت.
پوشاک، یک سوم اشتغال صنعتی ترکیه را تشکیل می‌دهد. در سال‌های اخیر ترکیه روی بخش‌های ساخت‌وساز و صنایع الکترونیک هم کار کرده و سهم این دو بخش را در صادرات خود افزایش داده‌است.
خط لوله باکو- تفلیس- جیحان که در سال2006 شروع به کار کرد، روزانه یک میلیون بشکه نفت را به ترکیه می‌آورد. خطوط لوله دیگری برای انتقال گاز به ترکیه در دست ساخت است که می‌تواند ترکیه را به مسیر انتقال گاز آسیای میانه به اروپا تبدیل کند.
مشکلات اقتصادی
ترکیه همچنان از کسری حساب جاری بالایی برخوردار است و برای جبران کسری تجاری خود، به سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و نه چندان پایدار وابستگی زیادی دارد.
تولید ناخالص داخلی: 960/5میلیارد دلار ( رده 17 در جهان)
سرانه تولید ناخالص داخلی: 12300دلار (رده 94 درجهان)
سهم بخش‌های اقتصادی
درتولید ناخالص داخلی
کشاورزی: 9/6درصد
صنعت: 26/6درصد
خدمات: 63/8درصد
نیروی کار
26 میلیون نفر (23 درجهان)
کشاورزی: 29/5درصد
صنعت: 24/7درصد
خدمات: 45/8درصد
نرخ بیکاری: 12درصد (128 در جهان)
جمعیت زیر‌خط فقر: 17/11درصد
بودجه کشور
درآمد: 169میلیارد دلار
هزینه: 195/4میلیارد دلار
نرخ تورم: 8/6درصد (193 در جهان)
نفت و گاز
تولید نفت: 55110 بشکه در روز (رده 60 در جهان)
ذخائر نفت: 270میلیون بشکه
تولید گاز: 674میلیون متر‌مکعب ( رده 66 در جهان)
ذخائر گاز: 6/173 میلیون متر مکعب
صادرات: 121 میلیارد دلار (33در جهان)
واردات: 177/3میلیارد دلار (23در جهان)
نقش گردشگری در اقتصاد
در سال 2010 ، 35 میلیون گردشکر از ترکیه دیدن کردند که از این رهگذر بیش از 30میلیارد دلار درآمد عاید این کشور شده‌است.
