وارد اتاق که میشوم وجود چند گلدان بزرگ با گیاههای سبز و شاداب توجهم را جلب میکند. از همان آغاز گفتوگو صدای تلفن همراه و بیسیم هر چند دقیقه یکبار شنیده میشود که خبر از یک روز پرکار و شلوغ میدهند. خیلی نمیگذرد که متوجه میشوم امروز به نسبت روزهای دیگر روز عادی محسوب میشود و این پرمشغلگی از ویژگیهای فعالیت در این حوزه است. کاری که به اعتقاد مهندس ولیزاده عشق و علاقه زیادی میخواهد تا بتوان در آن ماند و لذت برد. علی ولیزاده فوقدیپلم محیطزیست و لیسانس کشاورزی دارد و با 22 سال سابقه کار، هماکنون رئیس اداره فضای سبز منطقه سه شهرداری تهران است.
-
آقای مهندس، خیلیها ناراحت میشوند وقتی به آنها گفته میشود که داخل فضای چمنکاری نروند!
(با خنده) بله، همین چمنکاری که تنها بخش کوچکی از کار ماست، مراحل مختلفی دارد. از زیرسازی آن گرفته تا شرایط کاشت، آبیاری، کنترل آفات، بیماریها، علف هرز، سرزنی و... یعنی شاید راحت بشود گفت بَه بَه! چه گیاه قشنگی و چه محیط سرسبزی، اما باید ببینید چهقدر کار برای هر کدام از اینها انجام میشود.
مهندس ولیزاده / عکس: آیدا ابوترابی
-
تعریف فضای سبز به طور کلی چیست؟
- به مجموعه درخت ها و درختچهها و گیاهان پوششی فضای سبز گفته میشود که ارزش اصلی آن به درختان است، چرا که چمن در عرض یک هفته بازسازی میشود ولی برای تجدید حیات هر درخت، سالها زمان نیاز است.
-
شاید بعضی ها فکر کنند که ایجاد فضای سبز فقط کاشت چمن و گلکاری است، آیا واقعاً همینطور است؟
ایجاد یک پارک کوچک از ابتدای کار به افراد و هزینه زیادی نیاز دارد. مثلاً پارکی که به تازگی در بزرگراه چمران ساخته شده، به نام عرفی شیرازی، یک میلیارد تومان هزینه داشته است. خاکریزی، انشعاب برق، تأسیسات آبرسانی، جدولکشی و خرید گل و گیاه و... بخشی از کارهایی است که برای ایجاد پارک انجام میشود. یعنی ماهها خرج و هزینه تنها برای احداث پارک. بخش دیگر کار تازه بعد از این شروع میشود که شامل نگهداری و رسیدگی به آن است.
-
...که بخش بسیار مهمی است و اگر به درستی انجام نشود تمام تلاشها از بین میرود. به طور کلی هزینه نگهداری یک پارک چهقدر است؟
به طور مثال پارک شریعتی که سه هکتار است، ماهانه 15 میلیون تومان صرف نگهداری آن میشود و برای پارک ملت این مقدار به ماهی 65 میلیون تومان میرسد.
-
اگر مردم بدانند که ایجاد فضای سبز کار بسیار پردردسر و هزینهبری است، دقت و حساسیت بیشتری برای نگهداری آن به خرج می دهند، شما این طور فکر نمیکنید؟!
بله، ما هر کاری که میکنیم برای مردم است و در نهایت شادی و رضایت آنهاست که ما هم را خوشحال میکند. این رشته بسیار پردغدغه است، روز و شب باید کا رکرد و در دسترس بود. اما در نهایت دیدن رضایت و خوشحالی مردم، ما را شاد میکند.
فضای سبز عمودی بر روی دیوار
-
برای درست کردن پارک چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
در محلهای با تراکم بالا باید ملکی خریداری شود که از آن برای ایجاد فضای سبز استفاده شود. با توجه به میزان آب آن منطقه، شیب، نوع خاک و.... پوشش گیاهی مناسب انتخاب میشود و بعد از آن طراحی پارک شروع میشود. به طور کلی در طراحی یک پارک 70 درصد به فضای سبز و 30 درصد به معابر و آبنما و... اختصاص پیدا میکند. طراحی آن باید جذاب باشد تا هر کس که وارد آن میشود بخواهد تمام قسمتها را ببینید و محیط تکراری و یکنواخت نباشد.
-
دلبستگی خودتان به این رشته و کار با گل و گیاه چه قدر است؟
من از بچگی دوست داشتم یا کشاورزی بخوانم یا معلم شوم که در نهایت اولی را انتخاب کردم. یادم است وقتی کلاس پنجم بودم درخت بید کاشتم و از بزرگ شدن آن کلی لذت میبردم. یا صبحهای امتحان اول گلهای نیلوفری را که کاشته بودم و باز شده بودند میشمردم و بعد به مدرسه میرفتم. همه آدمها زیبایی را دوست دارند و هر آنچه را که زیباست به گل تشبیه میکنند. اما وقتی در این حوزه کار کنی به اندازه بقیه از دیدن گل و گیاه لذت نمیبری چرا که بیشتر دنبال ایرادات میگردی! من وقتی گل و گیاه و درختها را میبینم دقت میکنم تا اگر بیماری یا آفتی دارند آن را پیدا کنم!
-
تا به حال شده که در سفر یا گردشی دیدن این که مردم به محیط زیست احترام نمیگذارند، ناراحتتان بکند؟!
خوب بله، البته اگر سفری در کار باشد! ما آن قدر مشغول کار هستیم که تعطیلی و روز جمعه هم نداریم.
-
یعنی این قدر سرتان شلوغ است؟
بله، در 13 روز تعطیلی ما بسیار پر کار بودهایم. مثلاً روز سیزدهبه در تولد فرزندم بود که من نتوانستم در جشن تولدش شرکت کنم. ما تا 3 شب مشغول کار بودیم تا محیطها از زباله پاک شوند و روز 14 فروردین که مردم از خانههایشان بیرون میآیند نشانی از کثیفی در پارکها و فضای سبز نباشد. شاید بپرسید خود روز سیزده به در را میتوانستم در پارک با خانوادهام بگذرانم اما چون مشغول رسیدگی و سرکشی بودیم و آمادهباش داشتیم تا بتوانیم هر اتفاقی را کنترل کنیم و در واقع رضایت و شادمانی مردم را تأمین کنیم، نمیتوانستم با خانوادهام باشم.
جعبههای چندمنظوره که در بهار گل و گیاه در آن کاشته میشود و در زمستان مخازن شن و ماسه هستند
-
زمانی بود که شهرداری گل میکاشت و فردا صبح اثری از آنها نبود،اما الان خیلی نسبت به قبل دقت و مسئولیتمان بیشتر شده، شما که در بطن ماجرا هستید چه میبینید؟!
بله، الان خیلی فرهنگ مردم بالاتر رفته، امسال کیسههایی که بین خانوادهها توزیع شد تا روز طبیعت از آن استفاده کنند کار ما را خیلی کم کرد. البته هنوز افرادی پیدا میشوند که گلی را برمیدارند تا خودشان بکارند. آنها نمیدانند که به محض این که آن گل از خاک جدا شد دیگر خشک میشود. یعنی دیگر خودشان هم نمیتوانند از آن لذت ببرند و این خیلی حیف است.
-
خوب برگردیم به نقش مردم؛ چه کارهایی میتوانند انجام دهند؟ اگر نوجوان مسئولی جایی ببیند که گیاهی آسیب دیده و یا مشکلی وجود دارد چه طور میتواند شما را باخبر کند؟
این که احساس مسئولیت کنند و خودشان را نگهبان محیط زیست بدانند برای ما کافی است. به راحتی میتوانند با شماره 137 و 1888 تماس بگیرند و هر مشکلی را که وجود دارد خبر دهند و ما هم خیلی استقبال میکنیم. ما همه شهروندان را دوست داریم و از این که ببینیم با دیدن گل و گیاه در شهر شاد میشوند و از آنها عکس میگیرند خستگیمان در میرود. هیچکس دوست ندارد در میان زباله بنشیند و استراحت کند، پس بیاییم این حق را برای بقیه قایل شویم و طبیعت را آلوده نکنیم. در اطراف منزل و باغچه مان گل و گیاه بکاریم و در جنگلها و پارکها مسائل ایمنی را برای جلوگیری از آتشسوزی و... رعایت کنیم.