سوالاتی همچون: آیا این اقدام با اصل سهمیهبندی منافات ندارد؟ آیا افزایش سهمیه دستاورد دوماهه سهمیهبندی و در زحمت قرار گرفتن مردم با هدف نیل به شرایط مطلوب را خدشهدار نمیسازد؟ با بودجه 300 میلیارد تومانیای که دولت بابت افزایش سهمیه باید پرداخت کند، چه میزان میشد نظام حملونقل عمومیرا تجهیز کرد؟ آیا این اقدام زمینه بدعادت شدن صاحبان خودرو و کم شدن انگیزه تحمل سهمیهبندی و نهایتا بالاگرفتن تقاضا برای اقدامات مشابه دیگر در آینده را فراهم نمیکند؟ و سوالات دیگر.
به طور طبیعی اگر صاحبان خودرو به ابعاد مختلف و پیامدهای این اقدام آگاهی داشته باشند، در اعماق وجود خود راضی و خوشحال نباشند چراکه حداقل در 2 ماه سهمیهبندی،آثار آن در کاهش ترافیک شهرهای بزرگ نمودار نشده است.
در واقع اجرای ناقص تبصره 13 و عرضه نشدن بنزین آزاد شرایطی ایجاد کرده است که دولت باید هر چند وقت برای تنظیم بازار دخالت کرده و با اختصاص سهمیههای ویژه نیاز گروههای مختلف و رویدادهای خاص در کشور را تامین کند.
مسئله سهمیه بندی در مجلس شورای اسلامیبه همین دلیل با قید عرضه بنزین آزاد به تصویب نمایندگان رسید تا به این ترتیب با دخالت موثر امکان تنظیم بازار بنزین وجود داشته باشد.
این درحالی است که دولت با تاکید بر آثار تورمیاعلام قیمت بنزین آزاد از این اقدام پرهیز میکند ولی برخلاف منفی بودن آثار تورم بر اقتصاد باید توجه کرد که آثار مثبت و درازمدت سیاست مدیریت مصرف و سهمیه بندی هدفمند میتواند آثار منفی تورم را تحت تاثیر قرار دهد.
در این زمینه حسن مرادی عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی میگوید: بنزینی که توزیع میشود اگر در تعداد خودروهای موجود ضرب کنیم مصرف 12 روز کل کشور و صرفهجویی یک ماه بنزین پس از سهمیه بندی است. متاسفانه از مدتی قبل بدون مطالعه اعلام شده بود که بنزین سفر داده میشود. این درحالی بود که هنوز مشخص نشده بود که چه سفری و به چه مقصدی میتواند مشمول اختصاص بنزین شود.
در عین حال این مسئله با تقارن مهرماه موجب شد که دولت این کار را انجام دهد. از نظر من این قابل تداوم نیست و چنین رویهای خودبهخود آثار صرفه جویی را از بین میبرد و تنها تورم برای مردم باقی میماند. ما در آینده عید نوروز و تعطیلات زمستانی و تابستانی و غیره را در پیش داریم، این روش باعث کمبود بنزین و خسارت به کشور و ملت میشود.
مرادی افزود: این روش درحالی اعمال میشود که دولت اعلام کرده که قصد دارد برای کمبود منابع مالی واردات بنزین لایحهای به مجلس ارائه کند. هنوز 6 ماه از سال نگذشته است که در چنین شرایطی هستیم. بنابراین دولت نمیتواند این سخاوتمندی را ادامه دهد. از نظر همدردی با مردم همه ما موافقیم که نیاز مردم تامین شود ولی با یک سیاست دقیق و شفاف. به هر حال این اقدام را برای یک بار میتوان پذیرفت ولی ادامه این وضع نمیتواند قابل دوام باشد چون با اهداف سهمیه بندی همخوانی ندارد.
سید جلال یحیی زاده فیروز آبادی، نماینده میبد و تفت نیز در این زمینه میگوید: هدف دولت در اجرای تبصره 13 باید اصلاح قیمت بنزین و دیگر فرآوردههای سوختی در شبکه حمل و نقل باشد تا سیاستهای تصویب شده در چارچوب تبصره 13 به نتیجه برسد. در غیر این صورت با اعلام سهمیههای ویژه این هدفها محقق نمیشود. علاوه براین اعلام سهمیه آزاد نیز ضرورتی است که متاسفانه به آن توجه نمیشود. دولت با عرضه بنزین آزاد دیگر نیازی ندارد که هرازگاهی و به مناسبتهای مختلف سهمیهای برای خودروها اعلام کند.
یحییزاده افزود: در مورد اعلام سهمیه بنزین سفر، نکته سؤالبرانگیز این است که بعد از پایان تعطیلات اعلام سهمیه سفر چه موردی دارد؟ این صحیح نیست که برای سهمیه سفر و اول مهر بنزین اختصاص داده شود.
به گفته وی، چیزی که کار را در این مورد بیش از پیش زیر سؤال برده، این است که در این مدت نمایندگان دولت بهطور مکرر اختصاص سهمیه اضافی را تکذیب میکردند و پس از مدتی، ناگهان اعلام میشود که سهمیه ویژه داده میشود. این کار اعتماد مردم را سلب میکند و نشان میدهد که دولت اگر در شرایط دشوار قرار گیرد تسلیم میشود و در شرایط اجبار سهمیه ویژه اختصاص میدهد.