البته بعد از تماشایش خوشحال هم می‌شوم؛ به‌نظرم همیشه، مومیایی برای ما که شیوه‌ی دیگری برای تدفین داریم، مرموز و عجیب و غریب است. فکر می‌کنم این مومیایی تیره‌رنگِ بی‌آزار که در تاریخ، حبس یا بهتر بگویم ثبت شده، قرار است نسل به نسل به نمایش در بیاید و بخشی از تاریخ کشورش را بگوید.
پیش خودم تصور می‌کنم کسی که این‌جا در محفظه‌ی شیشه‌ای برای خودش راحت دراز کشیده، وقتی زنده بود چه شکلی و چه کاره بوده؟ اصلاً فکرش را می‌کرد در آینده هزاران بازدیدکننده به ریش نصفه و نیمه و بدن خشک‌شده‌اش با دقت نگاه کنند؟
به این مومیایی «مرد اکسلورموند» می‌گویند. او بین سال‌های ۴۳۰ تا ۲۵۰ پیش از میلاد زندگی می‌کرده و جسدش در سال ۱۹۱۴ میلادی در باتلاقی نزدیک اکسلورموند کشف شد. آن‌زمان جسد را برای حفاظت خشک می‌کردند، به‌خاطر همین ظاهر این جسد با جسدهای معمولی تفاوت زیادی دارد.
مرد اکسلورموند به همراه ۳۳۰ اثر دیگر شامل ابزار سنگی، ظروف سفالین و فلزی، زیورآلات، تابلوهای نقاشی و ظروف سفالی از موزه‌ی «دِرِنتس» هلند، به موزه‌ی ملی ایران آمده است. موزه‌ی درنتس، از موزه‌های قدیمی هلند است که در سال ۱۸۵۴ میلادی تأسیس شده و بیش از ۹۰هزار اثر باستانی و مردم‌شناسی هلند را به‌نمایش درمی‌آورد.
نمایشگاه «باستان‌شناسی و هنر سرزمین هلند، به روایت موزه‌ی درنتس»، سیر تاریخ هلند را همراه با ابزارهای باستانی تا یک قرن پیش نشان می‌دهد. این آثار عموماً در زیستگاه‌ها، گورستان‌ها و مکان‌های باستانی به دست آمده‌اند. قدیمی‌ترین آثار این موزه به دوره‌ی پارینه‌سنگی میانی تعلق دارد. آثار دوره‌ی پارینه‌سنگی (از۳۰۰هزار سال پیش تا حدود۹هزار سال پیش از میلاد) اغلب دست‌تراش‌های سنگی مانند تبردستی‌اند و یکی از آن‌ها با قدمت حدود ۵۰هزار سال قبل در نمایشگاه حضور دارد.
در دوره‌ی میان‌سنگی (۹۲۰۰تا۴۹۰۰سال پیش از میلاد) که هم‌زمان با تغییرات آب و هوایی و افزایش دما بود، شکارچیان با تیر و کمان حیوانات را شکار می‌کردند. شاخصه‌ی این دوره، ابزارهای سنگ چخماقی ریز هستند. در دوره‌ی نوسنگی (۴۹۰۰ تا ۱۹۰۰سال پیش از میلاد) فرهنگ استفاده از جام‌هایی به شکل قیف رواج پیدا کرد که با کشاورزی در مقیاس وسیع، شامل کشت جو و گندم همراه بود. در این دوره در بیش‌تر تدفین‌ها، اشیایی مانند ظروف سفالی قرار می‌دادند و به‌خاطر همین در گورها اشیای گوناگونی پیدا شده است.
در دوره‌ی مفرغ (۱۹۰۰ تا ۸۰۰سال پیش از میلاد) از فلز مفرغ، آلیاژی از مس و قلع برای تولید آثار متنوعی مثل تبر و نیزه و شمشیر و زیورآلات متعدد استفاده می‌شد. در این دوره در سنت تدفین مردگان تغییراتی به وجود می‌آید. مردگان را در تنه‌ی توخالی درختان دفن و بر روی آن تپه ایجاد می‌کردند. در دوره‌ی آهن (۸۰۰ تا ۵۰سال پیش از میلاد) همان‌طور که از نامش پیداست، استفاده از فلز آهن گسترش پیدا کرد. از این دوره، تعدادی مومیایی طبیعی انسان در باتلاق‌ها پیدا شده که مرد اکسلورموند یکی از آن‌هاست.
در دوره‌ی رومی (از۵۰سال پیش از میلاد تا۴۵۰ میلادی) سرزمین هلند به دست ژولیوس سزار رومی فتح شد. در این دوره انواع صنایع‌دستی رایج شد که معمولاً به دست افراد محلی درست می‌شد. کالاهای لوکس نیز از امپراتوری روم وارد استان درنته شد. موزه‌ی درنتس در این استان قرار دارد. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد در اوایل قرون وسطی (از سال ۴۵۰ تا ۸۰۰ میلادی) خانه‌ها مانند دوره‌ی رومی متنوع بودند و آثار آغل، گورستان و کوره نیز پیدا شده است. نمونه‌هایی از سفال دست‌ساز این دوره را می‌توانید در نمایشگاه تماشا کنید.
با تماشای آثار موزه، یک‌بار تاریخ برایم مرور می‌شود. تماشای طبیعت زیبا در نقاشی‌ها، دقت هنرمندان قدیم در ظرف‌ها و پیشرفت و تمدن بشر در ابزارها برایم جالب است. این نمایشگاه تا ۱۷فروردین ۱۳۹۸برپاست و اگر دوست دارید بخشی از هنر، تاریخ و تمدن هلند را ببینید، به جز دوشنبه‌ها، هرروز می‌توانید از ساعت ۹ تا ۱۶ و ۴۵ دقیقه به موزه‌ی ملی ایران (تهران، خیابان امام خمینی(ره)، نبش خیابان سی تیر، خیابان پروفسور رولن، پلاک۱) بروید.
(تلفن موزه‌ی ملی ایران: ۶۶۷۰۲۰۶۱)
نظر شما