تاریخ عمومی ایران
-
چند کلام درباره سیر تحول میدان امام خمینی(ره) و ساختمانهای تاریخی اطرافش
دگرگونی های یک میدان تاریخی در تهران | از میدان توپخانه تا میدان امام(ره) ۱۳۵ سال کشید | تاریخ زنده میشود
این روزها اگر سری به میدان امام خمینی(ره) بزنید، در شمال آن با ساختمانی زیبا و دیدنی با معماری قدیمی و ترکیب آجر و گچ مواجه میشوید. ساختمان هنوز تمام نشده و دور تا دور آن را با نرده و حفاظ پوشاندهاند. این مطلب مربوط به شماره ۱۴۹ ماهنامه خانواده به تاریخ اردیبهشت ۱۴۰۲ است.
-
موزه عباسی؛ پر فراز و نشیب ترین مجموعه ایرانی
موزه عباسی ابتدا در مهرماه سال ۱۳۵۶ افتتاح شد، اما یک سال بعد، در آبانماه سال ۱۳۵۷ تعطیل شد.این خبر مربوط به شماره ۱۴۹ ماهنامه خانواده به تاریخ اردیبهشت ۱۴۰۲ است.
-
مروری بر سخنان رهبر معظم انقلاب درباره حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) | شهر ری قبله تهران است...
«جناب عبدالعظیم(ع)، با اینکه اهل ری نیستند، اما حقاً و انصافاً به ری و تاریخ ری آبرو دادند و حق عظیمی به گردن همه تهرانیها و اهل ری دارند.» این گزارش اردیبهشت ۱۴۰۲ در مجله همشهری خانواده منتشر شده است.
-
اولین آگهی در تهران خوردنی بود!
به حالا نگاه نکنید که هر نوع آگهی توی مشت ماست و فقط کافی است با نوک انگشتمان روی گزینه مورد مثل در و دیوار ضربه بزنیم و کلی آگهی ببینیم، تا قبل از اینها تبلیغات جور دیگری بود و جالب اینکه به گواه تاریخ اولین آگهی در زمان امیرکبیر به چاپ رسیده است.
-
طرح ترافیک در تهران ۱۵۵ ساله شد | قصه اولین خیابان و ممنوعالورود شدن خرها و قاطرها
طرح ترافیک که امروز در پایتخت اجرا میشود قدمتی بیش از ١۵٠ سال دارد. اولینبار این خرها و قاطرها بودند که در برخی نقاط پایتخت ممنوعالورود شدند، یعنی اجازه نداشتند هر جایی تردد کنند.
-
«مفرح» این محله را با سود بادآورده فروش هزار کیسه چای خرید | نقش مگس خرابکار در تولد محله!
قدیمها خچیآباد زمینهای وسیع کشاورزی داشت و عدهای در آن به کاشت شبدر، یونجه، گندم، کلم، کاهو، خیار و صیفی مشغول بودند. ماشین بههیچعنوان به یاخچیآباد نمیآمد و مردم با چکمه در محل رفتوآمد میکردند.
-
نقلقولهای متفاوت در باره وجه تسمیه یک محله | آلمانیها یا «نازخاتون» سوگلی ناصرالدینشاه؟ | نازیآباد را نازیها نساختند!
نازیآباد تهران با آن شهرسازی مدرن و اروپایی، فضای سبز و درختان سر سبز و خرم و همچنین بازار و میدان رنگارنگش بهاندازه کافی جذابیت دارد چه برسد به اینکه بدانیم وجه تسمیه این محله قدیمی تهران چیست و چرا نازیآباد صدایش میکنند.
-
قهرمان محله | تلاشهای پدر قنات ایران در ۹۳سالگی برای ثبت میراث ری
در محله هاشمآباد شهرری به دنیا آمد و بنا بر دلبستگیها و تعلق خاطرش به ری و دغدغههایی که در باب تاریخ و جغرافیای آن داشته، در ۹۳سالگی هنوز هم دست از نوشتن درباره این منطقه نکشیده و در حال تألیف کتابی است که به بررسی تاریخ تحولات اجتماعی درون جامعه انسانی ری از قاجار تا جمهوری اسلامی میپردازد.
-
تولد محلهای در دل باغهای رز و نسترن | نوه چرچیل در گورستان این محله دفن است
با استناد به گفته قدیمیها؛ محله شکیب درسالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ درمیان باغهای بزرگ پرورش گل و گیاه متولد شد. خانههای این محله در خیابانی که بعدها به نام حاج «اصغر جبار» یکی از ملاکان بنام این محله نامگذاری شد، ساخته شدند؛ یعنیشهید صالحی امروزی.
-
عکس| ماجرای استخوان شتر و عاج فیل و جواهرات زیرزمینی| چطور باغ دایی مصدق کاخ شد؟ | تالار خاتم این کاخ در دنیا لنگه ندارد
کاخ مرمر روزگاری باغ عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود که از جنوب به شمال خیابان امام خمینی، از شرق به خیابان ولیعصر، از غرب به خیابان کارگر و محدوده شمالیاش به خیابان جمهوری میرسید.
-
این گزارش به نقل از نشریات و روزنامههای قدیمی معتبر کشور است و صحت یا نادرستی اصل خبر بر عهده این نشریات است
مردی که میرزا کوچکخان جنگلی را کشت و مجلس را به توپ بست از خاطراتش میگوید | سر میرزا کوچک خان را من بریدم!
این گزارش، خاطرات حیرت انگیز زندگی پیرمرد ۸۲ سالهای است که هفتهی گذشته به جرم مخفی کردن ۵ کیلو تریاک در زیرزمین خانهی مسکونی خویش توسط مامورین ژاندارمری ناحیه ی یک دستگیر شد و در ضمن بازجویی به قسمتی از وقایع گذشتهی زندگیاش که با حوادث بزرگ تاریخی کشور ما آمیخته شده، اشاره کرد.
-
۱۵۱ سال قبل اولین بیمارستان تهران کجا ساخته شد؟
ناصرالدینشاه در یکی از سفرهای اروپایی به شدت تحت تاثیر پیشرفتهای صنعتی اروپا قرار گرفته بود، با مشاهده بیمارستانهای فرنگی به پزشک مخصوص دربار دستور داد تا مریضخانهای به سبک اروپایی دردل شهر تهران بسازد که در واقع این کار حرکتی نو برایگسترش علوم پزشکی شد.
-
قهرمانملی اوراق قرضه اینجا خفته | «شمشیری» به شاه پیغام داد اگر با من کار داری خودت بیا اینجا! | مصدق برای مرگ این مرد چه نوشت؟
حاج «محمدحسن شمشیری» یا به قولی «حاجی شمشیری» متولد سال ١٢٧٣ درکوچه ایلچی تهران، در نوجوانی «شاگرد قهوهچی» قهوهخانهدار سیاستمدار «حاج اسماعیل کریم آبادی» بود، به همین دلیل در اواخر دهه ٢٠، هنگامیکه دکتر مصدق نماینده مجلس شورای ملی بود و با شنیدن نطقهای شورانگیزش، شیقته او شد.
-
عکس | تنها مجسمه باقیمانده از پهلوی اول در این میدان است!
میدان حر با نام پیشین میدان باغشاه یکی از میدانهای مرکزی تهران است که در محدوده چهارراه خیابان کارگر و خیابان امام خمینی جای گرفته. آشنایی با داستان شکلگیری آن و ساخت مجسمهای که در میانهاش است خالی از لطف نیست.
-
واقف خوشنام مسجد قندی تهران به سبک قاجاری تنبیه شد | مبارزات چریک هزارچهره در این مسجد کلید خورد
قصه «مسجد قندی» تهران را باید نسلهای امروزمان بدانند؛ همان مسجد قدیمی و تاریخی محله خانیآباد را میگویمکه بانی و واقف آن «سیدهاشم قندی» است. سید و تاجر خوشنامی که در مسیر مشروطهخواهی همراه شد و تا حصول نتیجه از پای ننشست.
-
تصاویر رنگی از حرمسرای ناصرالدین شاه که تا کنون ندیدهاید
تصاویر دربار قاجار جزو قدیمیترین عکسهایی هستند که در بدو ورود صنعت عکاسی به ایران تهیه شدهاند. در اینجا تعدادی از عکسهای رنگیشدۀ مربوط به حرمسرای ناصرالدینشاه قاجار را ملاحظه میکنید
-
تهرانیها از پایتخت فرار میکردند!
در روزهایی که خبری از وسایل سرمایشی مانند کولر و پنکه نبود ساکنان تهران برای فرار از گرمای پایتخت کمکم از اواخر فصل بهار راهی مناطق ییلاقی اطراف شهر میشدند.این موضوع در سفرنامههای گردشگران خارجی هم آمدهاست.
-
کاخ برادر شاه پس از مرگ مشکوکش نصیب سناتورها شد | سالن متحرک مجلس سنا چطور کار میکرد؟
کاخ سنا یا ساختمان مجلس سنا بنایی مربوط به دوره پهلوی دوم است که در میان سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۷ شمسی در بخش شمالی خیابان سپه تهران، روبهروی دانشگاه افسری و در نزدیکی کاخ مرمر، ساخته شد تا به محل برگزاری نشستهای مجلس سنای ایران اختصاص داده شود.
-
فرهنگسرایی که موزه تخصصی قرآن شد
یکی از بناهای مهم تاریخی که درست مقابل کاخ مرمر قرار گرفته است موزه ملی قرآن است. این موزه در حال حاضر تنها موزه تخصصی در بین موزههای کشور است و سیر تحول تدریجی هنرهای قرآنی را در بازه زمانی حدود قرن چهارم هجری تا اواخر دوره قاجاریه به نمایش گذاشته است.
-
عکس | از بازارسیاه آب در تهران چه میدانید؟ | کلاهبرداریهای آبکی از کجا شروع شد؟
تهران در قرون پیش از صفویه، به سبب فراوانی باغهایش، نهفقط در میان آبادیهای گستره پایتخت، که در کل ایران شهره بود؛ باغهایی که سر سفره پربرکت آبهای فراوان این روستای سرسبز و باطراوت قد کشیده بودند.
-
فارغالتحصیلی با کلهقند روسی!
در روزگاری که خبری از مدارس مدرن نبود، همینقدر که بچهها از پس کارهای شخصی خود برمیآمدند، برای آشنایی با علوم دینی و همچنین خواندن و نوشتن، راهی مکتبخانه میشدند و بعد از پایان هر کتاب باید به معلمشان هدیه میدادند. ماجرای مکتبخانهها و فارغالتحصیلی بچهها با کلهقند روسی قصه جالبی دارد.
-
ببینید | این درخت ۴۷۰۰ ساله در استان فارس ثبت ملی میشود؟
دوستداران محیط زیست و علاقه مندان به طبیعت با اشاره به قطعه فیلمی از یک درخت بنه کهنسال در شهرستان فیروزآباد استان فارس که گفته می شود این درخت بیش از چهار هزار و ۷۰۰ سال سن دارد، آسیب هایی که بر اثر بی توجهی و در خلاء ثبت ملی به آن وارد شده را به چالش کشیده اند.
-
آیا میدانستید تهران هم حافظیه دارد، درست مثل شیراز؟
حافظیه در شیراز ساخته شد با معماری دلانگیز و شاعرانه که همه فرهنگدوستان ایران و جهان را به این شهر شعر و ادب جذب کند تا دمی کنار مقبره این شاعر نامی بنشینند و برگی از دیوانش را ورق و تفالی به آن بزنند. اما تصور نکنید که تهران از داشتن حافظیه محروم است!
-
توسعه ناوگان حملونقل عمومی در چند دهه اخیر، شکل شهر و منطقه۱۶ را عوض کرده است
ناوگان حمل و نقل عمومی از دیروز تا امروز | هزینه سفر با اتوبوسهای معینالتجار؛ نفری ۳ شاهی
هنوز کسی فراموش نکرده تا همین چند صباح پیش مصداق تام و تمام وضع حملونقل عمومی تهران اتوبوسهای دوطبقهای بودند که توی پالتوهای کهنه عهد بوقشان در خیابانهای ما ول میچرخیدند، اما در حال حاضر توسعه حملونقل عمومی از تهران شهر دیگری ساخته است.
-
وقتی گواهینامه برای دوچرخهسواری اجباری شد | ماجرای شیطان و ترس از مرکب آهنی
سوار بر مرکب شیطان اولین عنوانی بود که تهرانیها برای دوچرخه انتخاب کردند. دیدن مرکب آهنی که تنها با رکاب زدن جلو میرفت جماعتی را به وحشت انداخته بود.
-
سقاخانه گذر قلی؛ یادگار صدساله تهران
گذر قلی که سالهاست میان بازارچه معیر، گذر مستوفی و پاچنار محصور مانده، بیش از یک قرن عمر دارد.
-
این متروپل هنوز تخریب نشده است
یکی از قدیمیترین سینماهای تهران سوم آذر ماه سال ۱۳۲۵ در خیابان لالهزار در بنایی زیبا و خاص توسط «وارطان هوانسیان» از معماران برجسته و نامی عصر خود افتتاح شد. سینمایی که ابتدا «متروپل» نام داشت و بعدها به رودکی تغییر نام داد.
-
قدم زدن در خیابان مشهور باغ آذری | تهرونتهرون که میگن، همین خیابان عباسیه؟
شاید برای خیلی از کسانی که از ترمینال جنوب برای نخستین بار پا به شهر بزرگ تهران میگذارند، پایتخت برایشان فقط خیابان عباسی باشد و دستفروشها و اغذیهفروشیهایش. چه بخواهیم و چه نخواهیم خیابان عباسی با تمام کم و کاستیها و زشتی و زیباییهایش، قدمگاهی برای خیل مسافران است.
-
موزه سجلاحوال اولینبار کجا شکل گرفت؟
شناسنامه امام، امام موسیصدر، سهراب سپهری و تختی
اگر کمی به سمت غرب میدان حسنآباد پیش برویم، روبهروی خیابان باستیون، به موزه ثبت احوال میرسیم. بنای فعلی موزه ثبت احوال کشور در اواخر دوره سلطنت قاجاریان ساخته شده و در ابتدا متعلق به مجللالدوله، شاهزاده قاجار بوده که ۵فرزند داشته است.
-
ماجرای پیدا شدن جمجمهها و ساخت اولین ایستگاه آتشنشانی | نخستین گورستان تهران کجا بود؟
قبرستان حسنآباد به عنوان نخستین گورستان تهران از دیرباز خارج از محدوده خندق شاهطهماسبی، در میدان حسنآباد فعلی و به جای ایستگاه آتشنشانی کنونی بود، اما از آذر ماه سال۱۲۴۶ شمسی وقتی خندق قدیم پر شد و خندق ناصری شکل گرفت، قبرستان هم جزو محدوده داخلی شهر شد.