این گروه هر سال در کشورهای مختلف کنسرت‌هایی را اجرا می‌کند که اغلب آنها با استقبال مخاطبان ایرانی و خارجی روبه‌رو شده است.آخرین اجرای آوای فاخته در قزاقستان بود که در آن، گروه آوای فاخته به اجرای قطعاتی در 2 نوبت اجرا پرداخت. با رضا موسوی‌زاده سرپرست گروه گفت‌وگو کرده‌ایم.
- شما تقریبا هر سال در خارج از کشور اجرا دارید. چطور در این برنامه‌ها شرکت می‌کنید و استقبال مخاطبان خارجی از موسیقی ایرانی چگونه است؟
از آنجا که ما می‌خواستیم که با گروه‌های خارجی در ارتباط باشیم از طریق سایت، گروهمان را معرفی می‌کنیم و از این راه به جشنواره‌ها دعوت می‌شویم یا برای اجرا به کشورهای دیگر می‌رویم. درمجموع می‌توان گفت در بخش‌هایی که موسیقی آوازی باشد مخاطب خارجی کمتر ارتباط برقرار می‌کند و به‌همین دلیل تجربه نشان داده که موسیقی غیرکلامی در ارتباط با مخاطب خارجی مؤثرتر و بهتر است اما در کنسرت‌هایی که ایرانیان مقیم خارج حضور دارند موسیقی کلامی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ بنابراین ما سعی می‌کنیم در کنسرت‌های خارج از کشور، مجموعه‌ای از این دو را داشته باشیم تا نظر هر دو گروه مخاطبان را جلب کنیم.
- البته موسیقی ایرانی به کلام بسیار وابسته است و در کنسرت‌های خارج از کشور کار شما را دشوار می‌کند.
درست است. من سعی کرده‌ام که بین موسیقی کلامی و غیرکلامی تعادل برقرار کنم. حتی سال گذشته در ایتالیا کنسرتی داشتم که در آن یک نفر اشعار حافظ را دکلمه و یک نفر دیگر آنها را به ایتالیایی ترجمه می‌کرد و من هم با بداهه نوازی تار توانستم فضای موسیقی ایرانی را به مخاطب منتقل کنم که استقبال بی‌نظیر مخاطبان خارجی نشان داد که می‌توان در این زمینه دست به تجربه زد.
- شما سال‌هاست که در موسیقی سنتی فعالیت دارید و کنسرت‌های بسیاری در خارج از کشور داشته‌اید. نظرتان درباره موسیقی تلفیقی چیست؟
خیلی با آن موافق نیستم چون احساس می‌کنم کسانی که نمی‌توانند به اصالت‌های موسیقی سنتی برسند، به‌دنبال موسیقی دیگری می‌روند تا لحن جدیدی را وارد موسیقی خودمان کنند. به‌نظر من این نوع موسیقی راه به جایی نخواهد برد.
- یعنی قبول ندارید که موسیقی تلفیقی، موسیقی ایرانی را از مرزها خارج کرده و همزیستی سازهای ایران و جهان را ممکن می‌کند؟
به‌نظر من باید ملودی‌های ایرانی را از مرزها خارج کنیم نه اینکه لحن موسیقی سایر کشورها را در موسیقی خودمان بگنجانیم. در کشورهای دیگر خیلی به این موضوع توجه می‌شود. آنها به‌دنبال شنیدن موسیقی اصیل ایرانی هستند و اصراری ندارند که صدا یا لحن موسیقی خودشان را هم در موسیقی ما بشنوند؛ البته من تجربه و آزمون و خطا را انکار نمی‌کنم اما معتقدم که خیلی دورنمای خوبی در موسیقی تلفیقی نخواهیم داشت.
- آیا در گروه آوای فاخته دست به تجربه زده‌اید؟
من سعی کرده‌ام که از زوایایی به موسیقی ایرانی نگاه کنم که با تغییراتی در آن، بتوانیم با احساس، آنچه را که می‌خواهیم در موسیقی بیان کنیم، نه اینکه تنها با تغییرات ظاهری در ترکیب بندی سازها و تلفیق لحن‌ها موسیقی ایرانی را دگرگون کنیم. من ملودی‌هایی را در موسیقی ایرانی پیدا می‌کنم که با هر گروهی از شنوندگان حرفهای و غیرحرفه‌ای موسیقی ارتباط برقرار می‌کند.
- صرف‌نظر از استفاده از لحن‌های مختلف موسیقی، به‌نظر شما کنار هم قرار گرفتن سازهای ایرانی و غیرایرانی، توانایی سازهای ایرانی را نشان می‌دهد؟
متأسفانه مدتی است که ویژگی‌های موسیقی ایرانی را جزو ضعف‌های آن می‌دانیم. مثل اینکه عرفانی بودن موسیقی ما که یک ویژگی و خصیصه این نوع موسیقی است به‌عنوان نقطه ضعفی در موسیقی مطرح می‌شود، در حالی که این نوع موسیقی برای هر کس که اهل مطالعه باشد، قابل فهم است. اما هرجا شنونده متوجه این حالت نشده، آن را رد کرده و یک ضعف قلمداد کرده است. در حوزه‌های دیگر هم همین طور است. ویژگی موسیقی ایرانی همین است که شنیده و می‌شنویم. در خارج از ایران هم موسیقی جدی سمفونی است و کسانی که در این حوزه کار کرده‌اند تاریخ موسیقی را ساخته‌اند.
در حقیقت این افراد حرفهای جدی زده‌اند و دیگران مصارف خودشان را براساس سلیقه شخصی، از این حرف‌ها پیدا می‌کنند. ممکن است یک نفر بگوید گوش من فقط موسیقی الکترونیک را می‌پذیرد. این بحث سلیقه است و ضعف ارکستر سمفونیک نیست که نمی‌تواند موسیقی الکترونیک اجرا کند. البته من هر جا مایه خوبی در موسیقی ایرانی و غیرایرانی ببینم و احساس کنم که به موسیقی ما نزدیک است، از آن استفاده خواهم کرد و درحقیقت تا به حال این خلأ را در موسیقی ایرانی احساس نکرده‌ام که بخواهم برای جبران آن از موسیقی غربی و در واقع غیرشرقی استفاده کنم.
- در آخرین اجرا در قزاقستان چه قطعاتی را اجرا کردید؟
قطعه سر نهان و قطعه‌ای از مرحوم روح‌الله خالقی به نام عشق نواز را اجرا کردیم که ابتدا مرحوم غلامحسین بنان خوانده‌اند اما من تنظیم جدیدی برای آن به کار بردم و بسیار متفاوت از قطعه اصلی شده بود. این قطعه بسیار زیباست اما چندان شنیده نشده است.
