نگاه انتقادی به آمارهای ضد و نقیض اقتصادی

 سرپرست وزارت اقتصاد در این مراسم آمارهایی ارائه می‌کند که ضعف و نقصان در آن متوجه خود اوست.

وی اعلام می‌کند همه چیز خوب است جز افزایش قیمت‌ها که مردم را آزرده‌خاطر کرده است. به اعتقاد صمصامی، رشد اقتصادی از 8/4 درصد در سال 84 به 7/6 درصد در پایان سال 86 بالغ شده است.

صمصامی درحالی این نکته را اعلام می‌کند که برپایه قانون برنامه چهارم توسعه، رشد اقتصادی باید از 8 درصد عبور کند. صمصامی در پیمان بستن با دولت نهم گام‌های اساسی برداشته و تا امروز کاملا همراه رئیس دولت بوده اما مشخص نیست چرا در ارائه آمارهای کلیدی با رئیس دولت هماهنگ نیست.

احمدی‌نژاد که برای شرکت در اجلاس جامعه مدرسان حوزه علمیه قم به قم سفر کرده بود و فرصتی را به‌دست آورده بود که در جمع علما حاضر شود، رشد اقتصادی سال 86 را 8/7 درصد اعلام کرد و با دفاع از عملکرد تیم اقتصادی خود از افزایش محسوس نرخ رشد اقتصادی (از2/4 به 8/7) ابراز خوشحالی کرد.

رامین پاشایی فام، معاون اقتصادی بانک مرکزی نیز رشد اقتصادی را در سال گذشته 7/6 درصد اعلام کرده بود که نسبت به رشد سال 85 تنها نیم درصد افزایش داشته است.
از دیگر سو معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری نیز طی گزارشی با عنوان روند رشد اقتصادی در 2 سال برنامه چهارم به بررسی مؤلفه رشد اقتصادی پرداخته است. در این گزارش آمده است:

اقتصاد ایران از نظر رشد اقتصادی به‌سبب انجام برخی اصلاحات از روند روبه‌رشدی برخوردار بوده است به‌نحوی که این رشد از 5/5 درصد به 7/5 درصد در سال 84 و 2/6 درصد در سال 85 افزایش یافته است.

در سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران و سیاست‌های کلی برنامه چهارم توسعه، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای سطح نسبی درآمد سرانه و تثبیت فضای اطمینان‌بخش برای فعالان اقتصادی مورد تأکید قرار گرفته است.

برپایه گزارش معاونت برنامه‌ریزی و راهبردی رئیس‌جمهوری به‌طور مشخص در برنامه چهارم توسعه محورهای اساسی «رشد مستمر و پایدار»، «توسعه مبتنی بر دانایی»، «تعامل فعال با اقتصاد جهانی» و «رقابت‌پذیری اقتصاد» برای رسیدن به رشد پایدار اقتصادی استکه از طریق راهبردهای ایجاد شرایط و فضای مناسب برای امنیت سرمایه و گسترش سرمایه‌گذاری و تولید، افزایش بهره‌وری کل، برقراری انضباط مالی، مهار تورم، گسترش بازارهای مالی، توانمندسازی بخش‌های تعاونی و خصوصی و ساماندهی شرکت‌های دولتی، توسعه اقتصادی مبتنی بر علم و فناوری، تعامل مؤثر با اقتصاد جهانی و سازماندهی کارآمد امور تولید و فناوری کشور در این جهت، ارتقای کیفیت مدیریت اقتصادی، حفظ محیط‌زیست در راستای توسعه پایدار، گسترش فرآیند تمرکززدایی و ایجاد تعادل‌های منطقه‌ای پیگیری می‌شود.

همچنین در گزارش دیگری به نقل از مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش‌بینی شد که رشد اقتصادی ایران در سال‌جاری در حدود سال گذشته خواهد بود.
شاید به همین دلیل احمدی‌نژاد پیش‌بینی رشد اقتصادی در سال 86 را 8/7 درصد اعلام کرد تا در پایان سال‌جاری از افزایش نرخ رشد اقتصادی خبر دهد.

در گزارش این نهاد تحقیقاتی آمده است که وضعیت خشکسالی، افت وضعیت بخش کشاورزی و افزایش قیمت‌های وارداتی محصولات کشاورزی که عامل مهمی در رشد اقتصادی است یک عامل بازدارنده در رشد اقتصادی کشور در سال‌جاری است.

آمارها واقعی نیست!

عباس نورا، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در این رابطه به تشریح عوامل اثرگذار بر رشد اقتصادی پرداخت و آمارسازی در این خصوص را محکوم کرد.

به اعتقاد وی رشد اقتصادی را باید در افزایش درآمدهای نفتی و یا کاهش واردات اقلام خوراکی نظیر گندم و خودکفایی در برخی محصولات جست‌وجو کرد.

عباس نورا ابهام در رشد اقتصادی را در افزایش نداشتن قدرت خرید مردم می‌داند، چراکه با افزایش رشد اقتصادی باید قدرت خرید مردم نیز افزایش یابد که این مهم باتوجه به تورم بالا دست‌نیافتنی توصیف می‌شود.

در همین رابطه دکتر مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت:‌ افزایش قیمت نفت و خدمات باعث افزایش نرخ رشد اقتصادی شده و بخش صنعت و کشاورزی هم کمترین تأثیر را در این بین داشته‌اند.

وی درخصوص نرخ رشد 7/6 درصدی سال 86 و افزایش نیم‌درصدی آن نسبت به سال 85 افزود: با ارائه این آمارها نمی‌توان نتیجه گرفت که قدرت خرید مردم افزایش یافته است.
تقوی خاطرنشان کرد: نرخ رشد اقتصادی براساس درآمد سرانه واقعی محاسبه می‌شود و به‌نظر می‌رسد نرخ رشد اعلام شده، نرخ واقعی نباشد چراکه برای رسیدن به این نرخ باید افزایش 5/2 درصدی جمعیت و افزایش 8 درصدی تولید ناخالص داخلی حاصل شود.

چرا آمارسازی؟

اگر رئیس‌جمهور و یا هر فرد و مقام اجرایی به منبع آمارها در ارائه آمار اشاره کنند تکلیف مشخص می‌شود. حداقل برای همه روشن می‌شود که به اقتصاد امیدوار باشند یا نباشند و یا حتی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف ثابت‌قدم بمانند یا نمانند.

نکته جالب اعلام نرخ رشد اقتصادی 12 درصدی توسط توکلی‌بینا مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور است که بدون توجه به سایر فاکتورهای اقتصادی عنوان می‌شود. چرا مسئولان با ارائه آمارهای نادرست افکار عمومی را مشوش می‌کنند؟