مذاکراتی که دو دور اول آن در سطح سفیر و دور سوم آن در سطح کارشناس پیگیری شده بود. پس از یک وقفه تقریبا 7 ماهه در انجام این مذاکرات، دور چهارم نیز در سطح کارشناسان دو کشور انجام خواهد شد.
اما در حالی در آستانه دور جدید مذاکرات ایران، آمریکا و عراق در رابطه با مسائل امنیتی عراق قرار گرفته ایم که مشکلات راهبردی – امنیتی دولت نومحافظهکار بوش در عراق و شکستهای پیدرپی طرحهای امنیتی این کشور فزایش یافته است و بهنظر میرسد نقش تعیینکننده سازمان ملل متحد بتواند حداقل از منظر سیاستهای اعلامی تا حدی سیاستگذاریهای یکجانبهگرایانه آمریکا در عراق را تعدیل کند. لذا در همینباره این نکات قابل تأمل است:
1- بر این مبنا، همکاری جمهوری اسلامی ایران با سازمان ملل متحد آن هم براساس مصلحت و سیاستهای کلان ایران یکی از مصادیق روند چندجانبهگرایی در عراق است.
این روند ضمن تقویت راهبردهای امنیتی در عراق، میزان اتهامات واهی رسانههای ائتلاف غرب و دولت بوش را نسبت به ایران، بهویژه در مبحث هستهای با مشکل مواجه خواهد کرد. موارد فوق در راستای منافع ملی کشور تعریف میشود.
2- قطعنامه 1770 مورخ 10 آگوست 2007 (19 مرداد) مصوب در جلسه 5729 سازمان ملل درمورد افزایش نقش این سازمان در عراق – که بهمدت یک سال دیگر نقش مشورتی ویژهای به سازمان ملل متحد داده است – مسیر حمایت و کمک نماینده این سازمان را به دولت نوری مالکی هموار میکند.
درپی انفجار بمب در دفتر سازمان ملل متحد در بغداد در سال 2003 و کشته شدن سرجیو ویهرادیملو نماینده سازمان ملل و 21 نفر دیگر، نقش این سازمان در عراق کمرنگ شد که برخلاف اهداف چندجانبهگرایی در عراق بود اما بعد از 4 سال با صدور قطعنامه 1770 که به تعبیر بانکیمون دبیرکل سازمان ملل متحد، هموارکننده مسیر نقشآفرینی بیشتر سازمان ملل در عراق است، این نقش احیا شد.
این قطعنامه براساس نظر اکثر تحلیلگران سیاسی بهمعنای گسترش مأموریت سازمان ملل متحد و افزایش نقش جامعه بینالمللی در عراق درنتیجه تکیه بر چندجانبهگرایی است.
3- باتوجه به شکست سیاستهای یکجانبهگرایانه نومحافظهکاران آمریکا در عراق و متعاقب آن تصویب قطعنامه 1770 در دور چهارم مذاکرات با آمریکا باید بر شکلگیری فرایند امنیتی چندجانبهگرایانه در عراق و حضور فعال همسایگان تأکید شود؛ همچنین بر سیاستهای اعلامی دستگاه دیپلماسی در نشست همسایگان عراق در 4 می2007 (14 اردیبهشت) و حمایت ایران از امنیت داخلی عراق.
4- همکاری ایران با نماینده سازمان ملل متحد در عراق و تأکید بر این همکاری در جلسه مشترک با آمریکا و عراق بهانه واهی را از دست دولت نومحافظهکار آمریکا خارج خواهد کرد و در اقناعسازی افکار جامعه جهانی نسبت به نقش مثبت و تعیینکننده ایران مؤثر خواهد بود.
آنچه درنهایت بر آن باید پافشاری کرد و متذکر شد این است که هرگونه جداییطلبی قومی و مذهبی در عراق لطمه جدی به همگرایی گروههای عراقی وارد خواهد کرد و سیاستگذاریهایی از این نوع از طرف آمریکا، درجهت یکجانبهگرایی ایجاد شده است که با اهداف مردم عراق و کشورهای منطقه مغایرت داشته و با روح قطعنامه 1770 متناقض است.
*عضو کمیسیون امنیت ملی
و سیاست خارجی مجلس