رئیس کمیسیون فناوری اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران گفته است: «در حال حاضر 2500 شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری در مرز ورشکستگی قرار دارند. درحالی‌که تجاری کردن، بازاریابی و حوزه‌های کسب و کار از مهم‌ترین مسائل در شرکت‌های دانش‌بنیان هستند، این امور در برنامه‌ریزی‌ها دیده نشده است.»
شرکت‌های دانش‌بنیان شرکت‌هایی هستند که براساس یک نیاز داخلی طراحی شده و به‌منظور تولید محصول ، کالا یا خدمتی که پایه آن بر علم و فناوری قرار دارد تاسیس شده‌اند. به‌طور طبیعی گردانندگان چنین شرکت‌هایی فارغ‌التحصیلان دانشگاه هستند که اگر چه دارای سواد و دانش کافی در حوزه تخصصی خود بوده و دارای طرح‌ها و ایده‌های خوبی نیز هستند اما به‌دلیل نداشتن بنیه مالی قادر به ایجاد خط تولید یا برپایی شرکت مستقل نیستند؛
لذا براساس تدابیری که در چارچوب برنامه چهارم توسعه اندیشیده شده، این افراد شرکت‌هایی را تحت عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان به ثبت رسانده و عمدتا در پارک‌های علم و فناوری مستقر شده‌اند تا هزینه کمتری بابت ساختمان و نیروی انسانی و فضای کسب و کار تحمل کنند. تا‌کنون بیش از 2700شرکت دانش‌بنیان در پارک‌های علم و فناوری در ایران شکل گرفته است.
براساس ماده 47برنامه چهارم توسعه، حمایت از واحدهای فناور لحاظ شده بود که به‌طور کامل با ابلاغ آیین‌نامه قابل استفاده بود. واحدهای فناور تا پایان برنامه چهارم توسعه از امکان استفاده از مزایای قانونی مبتنی بر ماده 47 این برنامه برخوردار بودند و از آیین‌نامه موجود استفاده می‌کردند. این ماده تسهیلاتی در زمینه مبادلات مالی بین‌المللی، نقل و انتقال ارزها از خارج از کشور به پارک‌ها و از پارک‌ها به خارج از کشور توسط واحدهای فناوری، تسهیلات لازم توسط گمرک ایران و معافیت‌های مالی و عوارض را برای فناوران فراهم می‌کرد.
این ماده در برنامه پنجم توسعه حذف شد و به جای آن لایحه قانونی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب 13ماده و شش تبصره در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در پنجم آبان‌ماه 1389تصویب شد و در نوزدهم آبان همان سال به تأیید شورای نگهبان رسید ولی متأسفانه آیین‌نامه این قانون هنوز ابلاغ نشده؛ بنابراین تعداد زیادی از مزایا و حمایت‌هایی که شرکت‌های دانش‌بنیان در برنامه چهارم استفاده می‌کردند اکنون معطل مانده است. به‌تازگی و پس از گذشت دو سال از عمر قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، دکتر محمدمهدی نژادنوری، دبیر شورای «عتف»، از تصویب آیین‌نامه این قانون خبر داده است. به گفته وی، با ابلاغ این آیین‌نامه زمینه لازم برای اجرایی شدن صندوق نوآوری و شکوفایی فراهم خواهد شد.
طبق قانون مصوب مجلس، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان تا پایان برنامه پنجم باید به 20هزار برسد، درحالی‌که در حال حاضر فقط 2700شرکت دانش‌بنیان فعال هستند و از این میان نیز حدود 2500شرکت به‌دلیل معطل ماندن دوساله قانون، در معرض ورشکستگی و تعطیلی قرار گرفته‌اند، به همین دلیل چشم‌انداز تحقق 20هزار شرکت دانش‌بنیان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
به‌نظر می‌رسد که داستان بی‌مهری به بخش پژوهش و دانش‌وفناوری بی‌انتها ست. سهم اندک بخش‌های پژوهشی، به‌ویژه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی از این بودجه‌ها، تحقق نیافتن سهم سه‌درصدی بودجه پژوهشی کل کشور از تولید ناخالص داخلی و خطر ورشکستگی بخش عمده‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان شکل گرفته در سال‌های اخیر، زنگ‌های خطر را برای بخش علم و فناوری در ایران به صدا درآورده است. البته به‌دلیل طولانی‌بودن پروسه‌های علم و دانش، تا شنیدن صدای این زنگ، زمان دیگری باید منتظر ماند.
