به گفته استاندار کهگیلویه و بویراحمد، 25درصد از تولیدات نفت و گاز کشور از این استان استحصال میشود و به همین میزان نیز سهم کهگیلویه و بویراحمد از ذخایر شناخته شده نفت و گاز کشور است که در چند دهه آینده مورد بهرهبرداری قرار می‌گیرد. با این وجود، نه تنها هیچ صنعتی در فرآوری با این ذخایر عظیم در این استان شکل نگرفته است که هر سال سهم اندکی از سرمایه‌گذاری‌های صنعتی به این استان اختصاص داده میشود به‌گونه‌ای که به گفته رئیس سازمان صنایع و معادن کهگیلویه و بویراحمد، در کل تاریخ استان 317میلیون دلار در بخش‌های مختلف صنعتی آن سرمایه‌گذاری شده است.
غلامرضا پاکدل، مدیرعامل شرکت بهرهبرداری نفت و گاز گچساران، درباره میزان تولید این شرکت می‌گوید:«ظرفیت تولید مؤثر این شرکت در سال 1385، روزانه 707 هزار بشکه اعلام شده بود اما با رعایت تولید صیانتی از مخازن، میانگین تولید واقعی این شرکت در سال 85 کمتر از این بوده است.
وی اضافه میکند که این شرکت علاوه بر تولید این میزان نفت، روزانه حدود 45هزار بشکه میعانات گازی از ذخیره یک میلیارد و 400 میلیون فوت مکعب گاز همراه با نفت و گنبدی تولید دارد.
به گفته پاکدل در حوزه فعالیت این شرکت 360 حلقه چاه، 10واحد بهره برداری (حوزه نفتی) و هزاران کیلومتر خط انتقال لوله قرار دارد.
وی می‌گوید که روزانه حدود 50 هزار بشکه نفت تولیدی از مخازن این شرکت به پالایشگاه شیراز فرستاده و بقیه آن نیز به پایانه صادراتی جزیره خارک ارسال میشود.
صنعتی جزیرهای
تاریخچه بهرهبرداری از مخزن گچساران نشان می‌دهد که به‌جز یک دوره کوتاه بین سالهای 1330 تا 1332، تولید آن همواره تداوم و تولید آن همیشه سیرصعودی داشته است. از آغاز کشف طلای سیاه در اعماق خاک کهگیلویه و بویراحمد تاکنون، میلیارد‌ها دلار برای کشف و استخراج آن سرمایه‌گذاری شده است و میلیارد‌ها دلار دیگر نیز باید به این منظور در دهه‌های آینده اختصاص داده شود، اما این سرمایه‌‌‌گذاری‌ها بدون توجه به لزوم شکلگیری زنجیره‌‌ای از صنایع وابسته، انجام شده است.
دولت‌‌ها می توانستند در کهگیلویه و بویراحمد که اکنون بسیاری از نقاط آن جزو مناطق محروم و کم برخوردار به شمار می‌رود، با استفاده از این فرصت تاریخی و مزیت اقتصادی، در زمینه ایجاد صنایع تکمیلی و تبدیلی همچنین صادرات کالاها و خدمات بخش نفت اقدام کنند، زیرا زمانی که طرحی بزرگ در حوزه نفت یا گاز به بهرهبرداری می‌رسد به‌عنوان افزایش‌دهنده تقاضا در بخش‌های دیگر صنعت، اقتصاد و خدمات عمل میکند. با این حال شهرام باقری، یکی از صنعتگران استان و کارشناس مسائل اقتصادی تأکید میکند که تاکنون صنایع نفت و گاز به‌صورت جزیرهای دورافتاده از اقتصاد کهگیلویه و بویراحمد عمل کرده و نقشی در توسعه صنعتی استان نداشته‌‌اند.
به گفته این صنعتگر، نفت و گاز می‌توانند موتور محرک توسعه صنعتی استان باشند، اما اکنون محصولات نفتی به‌صورت خام از استان خارج می‌شوند و هیچ نقشی در گسترش تولید صنعتی و در نتیجه افزایش ثروت عمومی و کاهش بیکاری جوانان ندارند.
وی اضافه میکند:«از آنجا که صنایع مادر در توسعه صنعتی و ایجاد ارزش‌افزوده نقش اساسی دارند، در کهگیلویه و بویراحمد که اکنون استانی غیر صنعتی است، می‌توانند این نقش را با توجه به برخورداری از زنجیره وسیع صنایع مرتبط در بالادست و پایین دست به خوبی ایفا کنند.»
این کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است درصورت شکلگیری همکاری، تعامل و هماهنگی مدیران صنایع نفت و گاز استان با دیگر نهادهای اجرایی و سیاستگذار در کهگیلویه و بویراحمد ، به آسانی می‌‌توان صنایع کوچک و متوسط را در استان گسترش داد.
باقری خاطر نشان میکند که زنجیره صنعت نفت از نفت و گاز خام تا تولیدات نهایی، گروه بزرگ و پرارزشی از صنایع وابسته به هم را تشکیل می‌دهد. وی می افزاید: «این زنجیره صنعتی و تولیدی تعداد زیادی صنایع و بنگاه‌های اقتصادی در مقیاس‌های بزرگ، متوسط و کوچک را شامل میشود که ارزش افزوده و اشتغال زایی قابل توجهی را به همراه خواهد داشت و درصورت برنامه‌ریزی صحیح به توسعه پایدار منطقه‌ای می‌انجامد.»
محمد رضوانی، دیگر کارشناس اقتصادی ساکن در کهگیلویه و بویراحمد ، نیز می‌گوید:«برای استخراج نفت باید چاه‌هایی حفر و خط لوله‌هایی به طول چندصد کیلومتر در خشکی ساخته شود. همچنین پالایشگاه‌های تصفیه نفت و گاز و
مجتمع های پتروشیمی این ماده ارزشمند را به فرآورده‌های نهایی تبدیل می‌‌کنند که این مجموعه بزرگ همچنین طرح‌های کناری آن، تقاضاهای بسیاری را برای کالاها و خدمات به‌وجود می‌آورد .»
سالهای انتظار
با این حال از سالها پیش سهم مردم کهگیلویه و بویراحمد از این منابع عظیم نفتی ، تنها قول‌هایی است که برای احداث دو پالایشگاه در گچساران و دهدشت داده شده ، اما تاکنون به آن عمل نشده است.عملیات اجرایی ساخت پتروشیمی گچساران که در سال 81 کلنگ آن بر زمین زده شده بود پس از 9 سال نتوانسته پیشرفت چندانی داشته باشد.
سید قدرت‌الله حسینی، نماینده شهرستان‌‌های گچساران و باشت در مجلس درباره روند اجرایی ساخت این پتروشیمی می‌گوید: «مشکلات کارخانه پتروشیمی گچساران تا حدودی در حال برطرف شدن است.»با این حال وی نیز تأکید می کند که روند اجرایی ساخت این واحد صنعتی مطلوب نیست.
حسینی خاطر نشان میکند برای رفع مشکلات پتروشیمی این شهرستان تاکنون 23جلسه با مسئولان وزارت نفت برگزار شده است.
ساخت پتروشیمی گچساران در آبان ۸۱ آغاز شد اما کلنگ ساخت این طرح برای بار دوم در فروردین ۸۶ با حضور برخی مسئولان وزارت نفت و نمایندگان مجلس، به زمین زده شد. در آن روز مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از بهرهبرداری مجتمع پتروشیمی گچساران تا 4سال آینده خبر داده بود، اما اکنون پس از انقضای مدت وعده داده شده، محمد حسین حیدرپور، رئیس سازمان صنایع و معادن، اظهار امیدواری میکند که این طرح تا سال 93 به بهرهبرداری برسد و اضافه میکند با تلاش‌هایی که در سال گذشته صورت گرفته پیشرفت فیزیکی آن به 30درصد رسیده است.
وضع واحد پتروشیمی دهدشت نیز که وعده راه‌اندازی آن به ساکنان کهگیلویه و بویراحمد داده شده، بدتر از پتروشیمی گچساران است زیرا از سال 86 تاکنون تنها تابلویی در محل ساخت آن مشاهده میشود. این در حالی است که غلامحسین نجابت، معاون وقت وزیر نفت در امور پتروشیمی، در مراسم کلنگ زنی این پروژه با بیان اینکه مجتمع پتروشیمی دهدشت با 400 میلیون دلار اعتبار، در سال 89 به بهرهبرداری می‌رسد، افزوده بود:«برای اجرای این طرح بزرگ ملی 237 میلیون یورو از محل حساب ذخیره ارزی و فاینانس و 797 میلیارد ریال نیز تسهیلات بانکی و اوراق مشارکت هزینه میشود.»
