در پايتخت نيز هزاران محفل حسيني برپاست و دوستداران و دلدادگان اباعبدالله‌الحسين(ع) همنوا با «ياحسين(ع)» ديگر هموطنان خود با سياهپوشي سطح شهر و شركت در محافل عزاداري، لباس عزا بر تن كرده و در غم مصيبت بزرگ دشت نينوا ناله سر مي‌دهند. بسياري از مردم در تهران هم اين روزها به بازار مي‌روند تا در مراسم سنتي عزاداري امام سوم شيعيان شركت‌كنند. نكته جالب توجه آن است كه گاهي ده‌ها گردشگر خارجي خصوصا زنان و مردان جوان اروپايي نيز در خيل جمعيت ديده مي‌شوند؛ جواناني كه آمده‌اند ببينند آيين بزرگي كه ملت ايران هر ساله برپا مي‌كند ريشه در چه تاريخ و فرهنگي دارد.ما هم با يكي از اين گردشگران خارجي در ايستگاه متروي 15خرداد قرار ملاقات مي‌گذاريم تا به تماشاي برنامه «تعزيه و خيمه‌سوزان روز عاشورا» كه هر ساله در چهارراه‌گلوبندك و بازار برپا مي‌شود، بنشينيم. گزارشي كه مي‌خوانيد روايت مواجهه نماينده فرهنگ اروپايي با فرهنگ شيعه و ايراني است.
اسمش «المهدي مخلوف» است اما دوستانش او را «لازار» صدا مي‌زنند. لازار با اينكه تبعه كشور فرانسه است اما در مراكش و از پدري مسلمان و مادري يهودي به دنيا آمده است. 34سال سن دارد، حافظ قرآن است و به چند زبان مسلط. در مسافرت‌هايي كه به ايران داشته زبان فارسي را هم ياد گرفته و گاهي خيلي كوتاه از كلمات فارسي استفاده مي‌كند. با او به درون بازار مي‌رويم؛ جايي كه روضه‌خواني‌ها و سينه‌زني‌هاي سنتي با همان روش‌هاي قديم هنوز پابرجاست. مي‌گويد كه از سال 2008هر سال به ايران مي‌آيد و اين نخستين باري است كه در ايام محرم براي همنوايي با عزاداران امام حسين(ع) به ايران مسافرت كرده. مهرباني و مهمان‌نوازي مردم ايران را دليل سفر هر ساله خود به ايران بيان مي‌كند و عاشقانه درباره مراسم اين روزها سخن مي‌گويد. لازار، امام حسين(ع) امام سوم شيعيان را يك اصل و پايه در دين اسلام مي‌داند و مي‌گويد: مذهب شيعه و سني هيچ تفاوتي ندارد، همه به امام‌حسين(ع)، سالار شهيدان كربلا و افراد واقعه عاشورا ارادت دارند و امام‌حسين(ع) مظهر شجاعت و ايستادگي در راه دفاع از حق براي همه مسلمانان است.
وي كه قبل از آغاز محرم به مشهد مقدس هم رفته بود فضاي آنجا را معنوي توصيف مي‌كند و مي‌گويد: شهر مشهد بسيار آرامش بخش و دلپذير بود براي همين قصد كردم كه حتما در سفرهاي بعدي باز هم به زيارت امام رضا(ع)، امام هشتم بروم.
- همراه با ايستگاه‌هاي صلواتي
ازدحام جمعيت در چهارراه گلوبندك بسيار زياد است. براي همين به سمت ميدان ارگ و سبزه‌ميدان مي‌رويم تا مراسم را بهتر ببيند. در ميدان چند نفري بساط كرده‌اند و پرچم و چفيه و كتاب دعا و نوحه مي‌فروشند. كودكان بسياري هم هستند كه با لباس حضرت علي اصغر(ع) بر دوش پدران خود نشسته‌اند و سوژه عكاسان شده‌اند. لازار و ديگر گردشگران خارجي همراه مردم سياهپوش در برابر ايستگاه‌هاي صلواتي گلويي تازه مي‌كنند. هر از گاهي هم كه دسته‌هاي عزاداري عبور مي‌كنند نگاهشان را مي‌ربايند و با نگاهي جست‌وجوگرانه شكل و شمايل خاص دسته‌هاي عزاداري را كه براي نخستين بار شاهدشان شده‌اند نگاه مي‌كنند.
شلوغي جمعيت و استقبال مردم از دسته‌هاي عزاداري از همه طرف راه‌ها را بسته است و همين موضوع تعجب لازار را هم بيشتر كرده كه اين تعداد انسان براي عزاداري در يك محل جمع شده‌اند. با او در يكي از صف‌هاي طولاني براي گرفتن نذري مي‌ايستيم. غذاهاي نذري تجربه جالبي براي او است. لازار مي‌گويد: الان كه اين غذاها را مي‌خورم مي‌بينم غذاي نذري را بيشتر از ساير غذاها دوست دارم.
او مي‌گويد در كشور فرانسه و شهر پاريس كه خودش هم در آن زندگي مي‌كند، چند مركز براي تجمع مسلمانان ساخته شده است كه مراسم عزاداري ايام محرم در آن برپا مي‌شود و عاشقان اين اسوه شجاعت، گرد هم مي‌آيند و به عزاداري مشغول مي‌شوند و نذري هم جزو لاينفك اين مراسم است.
اين گردشگر فرانسوي، ايران را همخوان با آنچه در ذهن خود تصور مي‌كرد، بيان مي‌كند و مي‌گويد: كشور و مردم ايران با آنچه در رسانه‌هاي غربي به مردم اروپا نشان داده مي‌شود، بسيار متفاوت است. مهمان‌نواز، شجاع، مهربان، مودب و با انگيزه هستند.
نگاه او به رفتار متفاوت مردم در اين روزهاي خاص هم جلب مي‌شود كه كيسه‌هاي زباله را در جاي جاي بازار مرتب كنار هم گذاشته‌اند و مي‌گويد:انگار مردم حواسشان حتي به اين هم هست كه اين روزها كمتر زباله در سطح شهر ريخته شود.
- مي‌خواهم زبان فارسي ياد بگيرم
«سانتياگو اورتيز كاسانواز» كه تبعه كشور اسپانياست هم يكي ديگر از گردشگران خارجي است كه به ما مي‌پيوندد. او از دوستان لازار است و 2ماه است كه به ايران سفر كرده. سانتياگو در مؤسسه دهخدا در حال يادگيري زبان فارسي است تا بتواند در يكي از دانشگاه‌هاي ايران به تحصيل رشته ادبيات فارسي مشغول شود. او به خوبي به زبان ما سخن مي‌گويد و دوست دارد كه اين زبان كهن و ريشه‌دار را بياموزد و در اين رشته به‌صورت آكادميك و دانشگاهي نيز آموزش ببيند، بنابراين هيچ فرصتي را براي حضور در جمع ايرانيان و سخن گفتن با آنها از دست نمي‌دهد. امروز نيز براي حضور در مراسم عاشورا آمده تا با رسم و رسومات ايران زمين آشنا شود و بتواند بهتر با آنها زندگي كند.
او چنان شيفته سخن گفتن با مردم است كه گاهي نمي‌داند كه در مراسم عاشورا نمي‌توان در گوشه‌اي ايستاد و تنها سخن گفت بلكه بايد با مردم همنوا شد و به مراسم عزاداري و تعزيه گوش داد تا با فرهنگ ديني كه جزو جدانشدني ايران زمين است، آشنا شد.
مراسم عزاداري محرم براي او و دوستانش كه همگي تبعه كشورهاي اروپايي هستند، بسيار جالب است تا جايي كه او را به ياد مراسمي در دين مسيحيت در كشور اسپانيا مي‌اندازد كه هر ساله در اين كشور برگزار مي‌شود اما اين رويداد براي او تازگي ديگري دارد. مي‌خواهد بماند و ببيند كه اين مسلمانان عزادار چگونه براي از دست دادن بزرگمرد تاريخ‌شان به سوگ نشسته‌اند.
وي به خوبي درباره امام حسين(ع) و واقعه روز عاشورا جست‌وجو كرده و مي‌داند كه عاشورا، دهمين روز از ماه محرم در گاه‌‌شماري هجري قمري، روز مقدس مسلمانان است و شهرت اين روز نزد شيعيان به‌دليل واقعه عاشوراي سال ۶۱هجري قمري است كه در اين روز حسين بن علي- امام سوم شيعيان - و 72تن از ياران ايشان در رويداد كربلا در رويارويي با لشكر عمرسعد به شهادت رسيدند و حتي در شبكه‌هاي تلويزيوني كشورش اسپانيا، گزارش‌هايي درباره مراسم محرم ديده است.
سانتياگو نيز معتقد است كه مردم ايران بسيار مهربان هستند و به ديگر اديان بسيار احترام مي‌گذارند و برخلاف چيزي كه در رسانه‌هاي كشورش شنيده بود كه مردم ايران بسيار تندرو و راديكال هستند، با حضور در ميان ايرانيان ديگر آنها را راديكال نمي‌داند بلكه ايراني‌ها را انسان‌هاي آزاد‌انديشي مي‌داند كه اعتقادشان ايجاد صلح و آرامش در تمام جهان است.
هر كس با كمي دقت متوجه برخورد خوب ايراني‌ها با گردشگران خارجي مي‌شود به‌گونه‌اي كه نشان‌دهنده اين اعتقاد عميق و ريشه‌دار در ميان ايراني‌هاست كه مهمان حبيب خداست؛ چراكه حتي در روز عاشوراي حسيني و در ميان آن همه ازدحام، راه را باز مي‌كنند تا اين گردشگران و دوستداران ايران زمين بتوانند مراسم تعزيه‌خواني و عزاداري و سينه‌زني و زنجير‌زني را از نزديك تماشا كنند و بتوانند درك كنند كه ايران آنگونه نيست كه آنها از رسانه‌هايشان ديده‌اند.
نظر شما