همشهری آنلاین- بهاره خسروی : این بانو در طول زندگی پر فرار و نشیبش همواره با اقتدار در جامعه مردسالار قاجاری از فرزندانش حمایت می‌کرد و برای ارتقای فرهنگ جامعه و شکستن تابوهای اجتماعی پیشگام بود. در این گزارش نگاهی داریم به ماجرای ساخت بیمارستان وقفی نجمیه که نامش را مدیون لقب همین خانم یعنی «نجم‌السلطنه» است. او با وجود داشتن دو فرزند پسر بعد از ساخت بیمارستان، مسئولیت اداره آن را به دخترانش سپرد.
مادر نخست‌وزیر تاریخ‌ساز
«ملک تاج خانم ملقب به نجم‌السلطنه»، دختر ارشد، «فیروز میرزا» پسر «عباس میرزا نایب‌السلطنه» سال ۱۲۳۱، شش سال پس از آغاز سلطنت «ناصرالدین شاه قاجار»، پا به این عرصه خاکی گذاشت و به رسم معمول اعیان و اشراف، خواندن و نوشتن را نزد معلم‌های خانوادگی آموخت. این بانو در طول حیاتش ۳ بار ازدواج کرد که حاصل آن ۵ فرزند بود که معروف‌ترین آنها مرحوم دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر جنجالی ایران بود و معروف‌ترین جنجالش هم ملی شدن صنعت نفت بود که حسابی انگلیسی‌ها را نقره‌داغ کرد.
نجم‌السلطنه ۷۴ سال داشت که «رضا خان» بر مسند قدرت نشست و تغییر سلطنت «قاجار» به «پهلوی»، قانون انتخاب «نام» و «نام خانوادگی» اجباری شد و نجم‌السلطنه به ملک تاج فیروز تغییر نام داد. این بانو برای ارتقا و توسعه فرهنگ جامعه و شکستن تابوهای غلط اجتماعی از جمله قبیح شمردن حضور زنان در مسئولیت‌های اجتماعی، گام‌های ارزش‌مندی برداشت. او در طول زندگی پر فراز و نشیبش همیشه جنس دغدغه‌هایش با بقیه اعیان و اشراف فرق داشت. همین تفاوت نگاه بود که در نهایت به ساخت بیمارستان وقفی «نجمیه» در خیابان حافظ منتهی شد.
از باغ دیبا تا نخستین بیمارستان خصوصی تهران
سال ۱۳۰۵ بود که از «میرزا فضل‌الله دیبا» همسر سوم نجم‌السلطنه باغی در حوالی خیابان حافظ امروزی و دروازه یوسف‌آباد قدیم به نجم‌السلطنه ارث رسید. بانو که دغدغه رفاه مردم را داشت تصمیم گرفت نخستین مریضخانه خصوصی پایتخت را در باغ مورثی بسازد. بیمارستانی که بیش از نیمی از تخت‌های آن وقف بیماران مستمند و نیازمند شد. در سال‌هایی که بیمارستان ساخته می‌شد بانو با وجود کهولت سن، خود به امور ساخت‌وساز نظارت داشت و برای کنترل و سرکشی بیشتر، در خانه کوچکی در همان باغ زندگی می‌کرد و مزد کارگران را هر روز غروب سر وقت پرداخت می‌کرد.
این شاهزاده خانم قجری تحت تاثیر فعالیت‌های مشروطه و حضور اجتماعی بانوان در روزهای نخست حکومت پهلوی، در سال ۱۳۰۷، پس از افتتاح رسمی بیمارستان، دست‌به‌کار غیرمعمولی در دوره خودش زد. او با وجود داشتن فرزند پسر، مسئولیت اداره و حق نظارت مریضخانه را به دختر ارشد خود «زرین تاج خانم حاجیه شوکت‌الدوله» و پس از او به «ملوک خانم عشرت‌الدوله» و پس از او به «آمنه دفترالملوک» واگذار کرد. تولیت آن را هم به محمد مصدق و پس از او به «ابوالحسن دیبا» سپرد.
بیمارستان ویژه بانوان
عمر نجم السطنه کفاف نداد تا روزگار اقتدار و نخست‌وزیری پسر را در جدال‌های بین‌المللی به‌ویژه انگلیسی‌ها ببیند. این بانو در سال ۱۳۱۱ چند سال بعد از ساخت بیمارستان درگذشت. یکشنبه ۱۴ اسفند سال ۱۳۴۵ یعنی ۳۴ سال بعد از تاسیس بیمارستان، «محمد مصدق» پسر محبوب بانو هم غریبانه در موقوفات مادری درگذشت.
این بیمارستان تخصصی و فوق‌تخصصی امروز با داشتن بخش‌های مختلفی مانند : زنان و زایمان، نوزادان، داخلی، ICU، جراحی، اتاق عمل، اورژانس، بخش‌های پاراکلینیک، آزمایشگاه، فیزیوتراپی، رادیولوژی، ماموگرافی، تصویربرداری اینترونشن (تحت گاید سونوگرافی) و... به مراجعه‌کنندگان بانو خدمات درمانی ارائه می‌دهد.
نظر شما