شنبه ۲ آذر ۱۳۸۷ - ۰۹:۳۴
۰ نفر

صدف کوه کن: این روزها همه کار دارند، عجله دارند و حتی برای غذاخوردن هم وقت ندارند چه برسد به غذا‌پختن.

 از طرف دیگر، پیشرفت فناوری‌ سبب شده است که نیاز به پخت‌وپز هم در بسیاری از مواقع برطرف شود چراکه حتی اگر نخواهید هزینه زیادی صرف کنید و به رستوران سفارش غذا بدهید، کافی است به یک سوپرمارکت بروید و غذای آماده یا نیمه آماده طلب کنید، آن وقت است که از مرغ سوخاری و پیتزا گرفته تا خوراک کشک بادمجان و کله‌پاچه و حتی برنج آب‌کش‌شده و زعفران‌دار در مدل‌های مختلف و مارک‌های گوناگون جلوی رویتان ردیف می‌شود و تنها زحمتی که می‌ماند این است که تشخیص دهید هوس خوردن چه چیزی را کرده‌اید!

 البته قضیه به همینجا ختم نمی‌شود چراکه حتی مصرف‌کنندگان و طرفداران دائمی این غذا‌ها نیز چیز زیادی از نحوه درست استفاده یا نگهداری این محصولات نمی‌دانند و معمولا با سؤال‌های زیادی در رابطه با سلامت این غذاها روبه‌رو هستند.

درحقیقت غذاهایی که آماده یا نیمه‌آماده خوانده می‌شوند، غذاهای کامل، میوه‌ها و سبزی‌هایی هستند که یا تمامی مراحل پخت یا نیمی از پروسه طبخ را در کارخانه طی کرده‌اند و برای استفاده از آنها وقت کمتری برای آماده‌سازی‌ صرف می‌شود. قسمتی از این غذاها کاملا منجمد، برخی نیمه‌منجمد و گروهی دیگر سبزی‌ها و غذاهای کنسروی یا بسته‌بندی‌شده با تاریخ مصرف مشخص هستند و همانطور که گفته شد، طیف وسیعی از مواد غذایی از سبزی خوردن و سیب‌زمینی نیمه‌سرخ‌شده گرفته تا سالاد الویه آماده و مرغ سوخاری نیمه‌آماده را شامل می‌شوند.

بخر، بپز، بخور

دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، قسمتی از این غذاها مثل پیتزاها، گوشت‌ها و مرغ‌های آماده سرخ‌شدن و... را غذاهای از سر ناچاری می‌نامد و می‌گوید: غذاهای آماده و نیمه‌آماده شاید در کشور ما جدید و تازه باشند اما در کشورهای اروپایی و آمریکا مدت‌هاست که استفاده می‌شوند و با عنوان TV Dinner یا غذای پای تلویزیون شناخته می‌شوند چرا‌که زود حاضر می‌شوند و افراد را مدت زمان زیادی درگیر آماده‌سازی‌ نمی‌کنند.

دکتر کیمیاگر البته استفاده زیاد و طولانی‌مدت از این غذاها را جایز نمی‌داند و می‌گوید: مرغ‌ها و گوشت‌های آرد‌زده‌شده و ادویه‌دار و همچنین غذاهایی مثل پیتزای آماده که همه مواد لازم مثل سوسیس، کالباس یا پنیر را دارند، باید در شرایط دمایی خاصی نگهداری شوند و زمان مناسب برای نگهداری هم در مورد آنها بسیار مهم است؛ بنابراین دقت به برچسب موجود روی آنها، تاریخ مصرف و شرایط یخچال فروشگاه‌ها برای نگهداری این غذاها بسیار مهم است.

در این میان تمامی کارشناسان بهداشتی و متخصصان تغذیه عقیده دارند که فریز‌کردن این پیتزاها یا رولت‌ها و غذاهایی که در مواد اولیه آنها سوسیس و کالباس وجود دارد، به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود چراکه در پروسه فراهم‌آوری این مواد غذایی به آنها نیتریت (به‌عنوان ماده نگهدارنده) اضافه می‌کنند که در ترکیب با آمین‌ها و اسیدهای آمینه که از ترکیبات طبیعی مواد غذایی به شمار می‌آیند، ترکیبات سرطان‌زایی به نام نیتروزآمین‌ها را به‌وجود خواهند آورد. نکته دیگری هم که در این زمینه وجود دارد، این است که سرعت سنتز نیتروزآمین‌ها در 18- درجه سانتیگراد (که همان دمای فریزر است) مثل 50 درجه بوده؛ یعنی بسیار زیاد است!

ایــن در حالی است که بسیــاری از متخصصــــان تغذیه معتقدند که فریز‌کردن، اولویت بعد از تازه‌خواری بوده و اگر اصول مناسب آن رعایت شود، از روش‌های نگهداری نظیر کنسرو‌کردن یا خشک‌کردن، بسیار بهتر است.دکتر کیمیاگر، با اشاره به اینکـه فریزکردن، یکی از بهترین روش‌های نگهداری بعد از تازه‌خواری اســت، می‌گوید: اگر بتوانیم مــاده غذایی را تازه بخوریم، چه بهتر اما اگر نشد، بهتر است آن را منجمد کنیم؛ در غیر این صورت، بهتر است از کنسروکردن و در نهایت، از خشک‌کردن استفاده کنیم که البته در مورد هر یک از این روش‌ها رعایت اصول اولیه الزامی است.

در مورد مواد غذایی فریزشده، اما نکات جالبی وجود دارد که دکتر کیمیاگر به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: سبزی‌های آماده و فریز‌شده در مواردی نسبت به تازه آنها، اولویت مصرف دارند؛ به‌خصوص در برابر سبزی‌هایی که به‌صورت فله‌ای و با آلودگی و گل‌و‌لای زیادی خریداری‌ و به خانه برده می‌شوند؛ ضمن اینکه سبزی‌های آماده و بسته‌بندی‌شده، حجم کمتری دارند و انجام عملیات آنزیم‌بری روی آنها هم مانع از تغییر رنگ سبزی‌ها و تیره‌شدن آنها در پروسه انجماد خواهد شد.

خوشمزه‌های خطرناک

سیب‌زمینی‌های نیمه‌سرخ‌شده و مرغ‌های سوخاری نیمه‌آماده اما داستان دیگری دارند؛ دکتر کیمیاگر، در رابطه با این غذاهای خوشمزه که نیاز به سرخ‌شدن با روغن زیاد دارند، می‌گوید: این غذاها در هر شرایطی جزء غذاهای سالم به شمار نمی‌آیند چرا که چرب و پر نمک هستند و اگر به شکل مدام مصرف شوند، می‌توانند برای مصرف‌کننده مشکلاتی را به‌وجود آورند؛ به‌خصوص زمانی که مصرف کننده، مشکلی زمینه‌ای مثل بیماری‌های قلبی- عروقی، فشار خون بالا یا چربی خون بالا داشته باشد.

البته این متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، معتقد است که اگر بنا را تنها بر مقایسه این سیب‌زمینی‌ها با سیب‌زمینی‌های تازه بگذاریم، چندان فرقی ندارند؛ ضمن اینکه شیوه نگهداری آنها یعنی انجماد بعد از تازه‌خواری، مناسب‌ترین روش نگهداری به شمار می‌آید.

 این در حالی است که تحقیقات دانشمندان نشان داده است زمانی که غذا به شکل آماده و نیمه‌آماده ارائه شود، میزان مصرف افزایش می‌یابد و بنابراین مقدار بیشتری چربی، نمک و کالری به بدن افراد می‌رسد. از سوی دیگر از آنجا که بیشتر مصرف‌کنندگان این غذاها را افرادی که وقت کمی برای آشپزی و کلا پرداختن به مقوله تغذیه سالم دارند، تشکیل می‌دهند، معمولا وقتی هم برای ورزش و تحرک نداشته و مشکلات جانبی مثل چاقی، احتمال ابتلا به پرفشاری  یا افزایش چربی‌های خون در کمین آنهاست.

کد خبر 68991

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار تغذیه و آشپزی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز