همشهری آنلاین - سارا جعفرزاده: این روزها برای دانش‌آموزان پژوهشگر مدرسه صنیعی‌فر، روزهای طلایی به حساب می‌آید نه تنها برای امتحانات بلکه برای آمادگی و ارائه پژوهش به جشنواره جوان خوارزمی که اواخر تیرماه برگزار می‌شود. پژوهشگران نوجوان این مدرسه این بار قرار است با مقاله‌های علمی و دستگاه‌های مختلف از مهپاش اتوماتیک، مدادتراش برقی، داروی گیاهی(فابر)، دزدگیر ابتکاری، رطوبت سنج مویی، خاموش کننده خودکار شوفاژ، دستگاه آلارم انتشار گاز مونواکسید کربن به جشنواره خوارزمی بروند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید.
طراحی مهپاش اتوماتیک با ۵۰۰ هزار تومان
در سال ۱۴۰۱ شاید استفاده از نیروی انسانی در آبیاری گلخانه‌ها مرسوم باشد اما دانش‌آموزان این مدرسه یک دستگاه برخوردار از تکنولوژی نوین برای تأمین رطوبت مورد نیاز در فضاهای کشت گلخانه‌ای برای اولین بار در سطح دانش‌آموزی ساخته‌اند. «شادمهر سمیع‌پور» دانش‌آموز ۱۶ ساله رشته ریاضی این مدرسه است و به همراه گروهش توانسته دستگاه مهپاش اتوماتیک بسازد. او می‌گوید: «در گلخانه‌ها با استفاده از مهپاش‌دستی به وسیله نیروی انسانی و تنظیم دستی هر چند ساعت یک بار آبیاری و رطوبت رسانی صورت می‌گیرد که کار بسیار زمانبری است. اما با تهیه مهپاش اتوماتیک وقتی رطوبت گلخانه افزایش و دما کاهش پیدا می‌کند این سیستم مهپاش به صورت اتوماتیک فعال می‌شود و قابلیت این را دارد که طبق دمای دلخواه تنظیم شود. در حال حاضر طرح مینیاتوری این مهپاش با ۵۰۰ هزار تومان هزینه ساخته شده است.»
سنجش رطوبت با چند تار مو
«محمد امین احمدی» دانش‌آموز پایه دهم مدرسه صنیعی‌فر است که یک دستگاه ابتکاری و کم هزینه‌ای را با استفاده از چند تار مو ساخته که رطوبت محیط را به ما نشان می‌دهد. او دستگاهش را اینطور معرفی می‌کند: «دستگاه رطوبت‌سنج با استفاده از آویزان شدن چند تار مو و یک سوزن و عقربه کار می‌کند. با استفاده از آبپاش تار موهای آویزان شده را مرطوب می‌کنیم. وقتی تار مو رطوبتش زیاد می‌شود طولش افزایش پیدا می‌کند. با افزایش طول تار مو عقربه و سوزن حرکت می‌کنند و میزان رطوبت نشان داده می‌شود. مشابه این دستگاه را تا کنون کسی نساخته و ایده بکری پشت این دستگاه بوده و این دستگاه در همه فضاها قابل استفاده است.»
شوفاژها اتوماتیک روشن می‌شوند
«محمد امین خاکی» یکی دیگر از دانش‌آموزان این مدرسه، دستگاهی طراحی کرده که شوفاژ را خودکار روشن می‌کند. او با استفاده از دو فلز مختلف دستگاهی ساخته است که با توجه به اینکه ظرفیت انبساط فلزات متفاوت است و در اثر تغییرات دما دو فلز مختلف واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند و انحراف پیدا می‌کنند. خاکی می‌گوید: «این دستگاه در روشن ماندن شوفاژ به وسلیه آبگرمکن به صورت اتوماتیک عمل می‌کند. به عنوان مثال وقتی هوا سرد می‌شود فلزات به کار رفته در این دستگاه واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند و انحراف پیدا می‌کنند و آبگرمکن روشن می‌شود.»
ساخت دزدگیر با ضایعات
«علیرضا پارسه» دانش‌آموز پایه یازدهم رشته تجربی این مدرسه هم دزدگیر دورکاره‌ای را با ضایعات ام دی اف ساخته است. او می‌گوید: «این دزدگیر بالای درمنازل جانمایی و سیم آن به دستگیره در وصل می‌شود و سکه تعیبه شده در مدار آن ناگهان بیرون می‌پرد و باعث پخش شدن صدای آژیر می‌شود. این دستگاه به وسیله یک مدار ساده و باطری و بوق دوچرخه ساخته شده است.»
نه به مرگ خاموش!
«محمد شفیعی» دانش‌آموز پایه دهم رشته ریاضی است و دستگاهی را ساخته که از مسمومیت با گاز مونواکسید کربن جلوگیری می‌کند. او می‌گوید: «در سال ۱۳۹۲ در تهران در یک روز به وسیله گاز کربن مونواکسید ۷۰ نفر جان سپردند. از همین رو ما وسیله‌ای ساختیم که حلقه فلزی به دور لوله بخاری وصل و دو سیم از آن خارج و به یک آژیر متصل می‌شود. در واقع لوله بخاری وقتی خارج می‌شود به این حلقه فلزی برخورد می‌کند و آژیر پخش و افراد خانه از انتشار گاز مطلع می‌شوند و از مرگ خاموش نجات پیدا می‌کنند. از طرفی سنسور مجاورتی برای تشخیص دما به لوله بخاری نصب می‌شود که در صورت کاهش دمای لوله بخاری باز هم آژیر به صدا در می‌آید.»
رفع بیماری‌های تنفسی با «فابر»
در شرایطی که تهران یکی از کلانشهرهای آلوده کشور است استفاده از داروی گیاهی و بی‌ضرر می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های تنفسی پیشگیری کند. «مجتبی باقری» به همراه گروهش دارویی به نام «فابر» را برای بیماری‌های تنفسی ساده ناشی از آلودگی هوا ساخته‌اند که این دارو به صورت بخور استفاده و ترکیباتی به آن اضافه شده که باعث طراوت و شادابی پوست هم می‌شود. این دارو تائیدیه چند پزشک را دارد و تمام مراحل آن تائید شده است.»
نکته مهم در ساخت این دارو میزان ترکیب چند گیاه و اثرات مختلف و متفاوت آنها بوده که کار را برای باقری گروهش سخت کرده بود اما خوشبختانه به نتایج مطلوبی رسیده‌اند.
مداد تراش برقی
«دانیال نیکبخت» مدادتراش دستی را به مداد تراش برقی تبدیل کرده است. در تراش دستی با چرخش دسته موتور داخلی مداد تراش باعث چرخش مداد می‌شود. او می‌گوید: «در این طرح به جای دسته مداد تراش، یک موتور تعبیه شده است که وقتی مداد تیز می‌شود کلا جریان برق قطع شده و دیگر شاهد شکستن مداد نیستیم.»
طراحی سیستم مالی بلاک‌چین
«مهدی خادمی» با ایجاد یک سیستم مالی جدید با تکنولوژی نوین «بلاک‌چین» که تقریبا از ۱۰ سال پیش در دنیا رایج شده است، به جشنواره خوارزمی می‌رود. او می‌گوید: «این سیستم مالی به ما این قدرت را می‌دهد که از ارزهای رایج مانند دلار و یورو استفاده نکنیم و ما می‌توانیم میان دو نهاد، دو کشور یا دو ارگان که قصد دارند با هم مبادله‌ای انجام بدهند ارزی را با کارمزد مشخص تعریف کنیم. در واقع این ارزهای مشخص، ما را از تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار و یورو در امان نگه می‌دارد.»
تحول در یادگیری زبان
«محمدرضا واسطی» با طراحی قائده LSRW شیوه نوینی را در تدرسی زبان انگلیسی برای دانش آموزان طراحی کرده است که نام این شیوه بر گرفته از مهارت‌های چهارگانه زبان انگلیسی است. در این قائده بر یادگیری زبان براساس مهارت شنیداری بسیار تمرکز شده است که کارشناسان معتقدند با اجرای این قائده در مدارس تحول در یادگیری زبان ایجاد می‌شود. او می‌گوید: «قصد دارم یافته‌های خود را از طریق جشنواره جوان خوارزمی در کشور منتشر کنم.»
علم و عمل را در هم آمیخته‌ایم
«علیرضا نژادهندی» مدیر دبیرستان نمونه دولتی «صنیعی‌فر» است. او از ۱۶ سال پیش که سکان مدیریت این مدرسه را به عهده دارد و ۱۰ سال است که به صورت ویژه روی موضوع‌های پژوهشی تمرکز کرده و تاکید دارد دانش‌آموزان باید در کنار دروس تئوری وارد مباحث عملی شوند. او می‌گوید: «دانش آموزان عموما مباحث نظری را از استادان فرا می‌گیرند و دقیقا مشکل از همین جا آغاز می‌شود. درواقع مباحث تئوری باید به مرحله اجرا برسد. حدود ۱۰ سال پیش به این نتیجه رسیدم که دانش آموزان درحالیکه وارد دانشگاه می‌شوند در حوزه مشخصی توانمندی و مهارت و البته منبع درآمدی ندارند. در نهایت به فکر مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان در سه رشته تجربی، انسانی و ریاضی افتادم. برای آنها جلسه‌های آموزش برنامه‌نویسی، فتوشاپ، بازار و سرمایه و بورس را تدارک دیدم که بسیار در ارائه ایده‌های بکر به آنها کمک کرد. در واقع می‌خواستم دانش آموزان وارد کار میدانی شوند.»
او می‌افزاید: «در چند سال اخیر هم با کمک‌های مربی و نیروی زبده در حوزه پژوهش دانش‌آموزان مدرسه ما بسیار در این حوزه فعال ظاهر شده‌اند که خوشبختانه امروز نتایج پژوهش دانش‌آموزان این مدرسه به ما نشان می‌دهد که مسیر را درست انتخاب کرده‌ایم. در حال حاضر این مدرسه جز یکی از مدارس نمونه دولتی برتر منطقه ۱۵ است و دانش‌آموزان هر سال در حوزه پژوهش خوش درخشیده‌اند. در این سال‌ها دانش‌آموزان بسیاری از این مدرسه وارد دانشگاه‌های معتبر شده و در رشته‌های مختلف پزشکی و مهندسی تحصیل می‌کنند. در واقع ما علم و عمل را در هم آمیخته‌ایم و تا کنون از نتایج آن راضی هستیم.»
۳۰۰ موضوع پژوهشی برای دانش‌آموزان
«پژوهش در مدرسه صنیعی‌فر مراحل مختلفی دارد.» این جمله را «علی اکبر کیانی‌پناه» پژوهشگر نمونه کشوری و دبیر پژوهش این دبیرستان تأکید دارد و ادامه می‌دهد: «فرآیند پژوهش شامل تهیه برنامه عملیاتی سالانه و شرح مفاد آن در کمیته پژوهشی و اخذ تائیدیه مربوطه است و در این مدرسه کارهای مختلفی از جمله درخواست از دبیران مبنی بر طرح ۵ موضوع پژوهشی از هر ماده درسی، بررسی موضوعات پژوهشی و انجام اصلاحات و افزودن موضوعات متنوع غیردرسی با سرفصل‌های مختلف، درخواست از کارکنان مدرسه برای طرح موضوعات متنوع پژوهشی، تهیه فهرست نهایی سالانه با بیش از ۳۰۰ موضوع پژوهشی و توزیع آن در میان دانش‌آموزان پایه دهم و یازدهم انجام می‌شود.»
او می‌افزاید: «همچنین طرح موضوع آزاد پژوهشی در صورت نپذیرفتن یکی از ۳۰۰ موضوع انتخابی، توزیع جزوه ماهیت پژوهش در میان دانش آموزان، توجیه اولیای محترم برای همکاری با دانش‌آموزان پژوهشگر در زمینه تهیه وسایل خلاقانه در منزل، ارائه رهنمودهای لازم به دانش‌آموزان، بررسی مکرر هر طرح در طول سال، برگزاری جشنوارک‌ها با هدف تقویت روحیه ابداع و ابتکار از جمله جشنوارک رویا و نقد و نظر، بارگذاری طرح‌های موفق در سامانه سمپاد و همگام که تمام این مراحل تا رسیدن پژوهشگر به نتیجه مطلوب از دیگر فعالیت‌های این مجموعه آموزشی است.»
نظر شما