به گفته مدیرعامل‌های شرکت‌های عقاب خودرو، ایران‌دیزل و شهاب خودرو، واردات مواد اولیه برای تولید اتوبوس‌های جدید متوقف شده، چون انبارها از اتوبوس‌های تولیدی مملو است و وزارت کشور نه تنها از تحویل این اتوبوس‌ها امتناع می‌کند، بلکه هنوز برای سال 87 هیچ‌گونه قراردادی نبسته است.
این در حالی است که از بهمن‌ماه سال گذشته تمام این کارخانه‌ها از مسئولان وزارت کشور خواسته بودند هرچه سریع‌تر برای سال کاری جدید با آنها قراردادهایی بسته شود تا بتوانند پیش از گران شدن مواد اولیه در سال 2008 خریدهای خارجی خود را انجام دهند.
اگر کارخانه‌های خودروساز به این هشدار خود عمل کنند، بدین معنی است که پرونده توسعه ناوگان حملونقل عمومی در سال 87 بسته شده و باید به همان اتوبوس‌هایی که در انبارها مانده بسنده کرد، چرا‌که وزیر کشور یک هفته پیش تکلیف واردات را هم مشخص کرد و گفت که چون واردات را به‌صلاح نمی‌دانند، از واردات اتوبوس‌های خارجی امتناع می‌کنند.
البته گویا مسئولان یک هفته پیش از این نامه هشدارآمیز خبر داشتند، چرا که پورمحمدی در ادامه همان اظهارات گفته بود که چون خودروسازها توان تولید بیش از این را ندارند، تصمیم دارند روند توسعه حملونقل عمومی را کند کنند.
گرچه تاکنون این اظهارات تنها در حد درخواست و پیشنهاد بود، اما مدیرعامل شهاب‌خودرو عنوان می‌کند که از همان زمان تاکنون حتی یک جلسه مشترک گذاشته نشده و خودروسازها در بلاتکلیفی کامل به سر برده و از ادامه یافتن این شرایط خسته شده‌اند. وی حتی به‌صراحت اعلام کرد که آمار اتوبوس‌هایی که در انبارهای شهاب‌خودرو قرار دارد، در حال حاضر 300 اتوبوس است.
مدیرعامل عقاب خودرو هم در گفت‌وگو با همشهری‌عصر اعلام کرد بسته نشدن قراردادها نه‌تنها به خودروسازها ضرر و زیان وارد کرده، بلکه این احتمال وجود دارد که اگر وزارت کشور در نهایت تصمیم گرفت برای سال 87 در کشور اتوبوسی ساخته شود، هزینه تمام شده چند برابر هزینه سال قبل شود؛ «مسئولان دولتی به یاد داشته باشند که ما از سال گذشته هشدار دادیم که افزایش نرخ ارز و بالا رفتن قیمت‌های جهانی، قیمت تمام‌شده کالاها را بالا می‌برد.»
مدیر فروش ایران‌خودرو دیزل هم خبر داد که طبق برآوردی که کرده‌اند، برای ورود قطعات، نرخ‌ها تا 300 واحد افزایش داشته است.
شورای شهر هنوز رایزنی می‌کند
البته آنچه برای شهروندان مهم است اتوبوس‌های وارد‌شده به شهرها است، نه اینکه میان دولت و کارخانه‌های دولتی و خصوصی چه می‌گذرد اما گویا این دغدغه آن قدر از چنین نهادهایی به سطح جامعه تزریق شده که حتی اعضای شورای شهر هم نمی‌توانند در این باره سکوت کنند.
مهدی چمران، رئیس شورای شهر خبر داد که تا کنون چند جلسه برای رفع این مشکل برگزار شده و وی امیدوار است که مشکل تحویل گرفتن اتوبوس‌ها هرچه سریع‌تر رفع شود. البته چمران تاکید دارد که باید این کارخانه‌ها کیفیت محصول را به سطح استانداردهای 2004 برسانند و در این صورت دیگر دلیلی برای امتناع دولت از تحویل اتوبوس‌های تولید داخل وجود ندارد.
البته خسرو دانشجو، سخنگوی شورای شهر تهران همچنان عنوان می‌کند که هنوز از «صحت و سقم» این خبر که اتوبوس خودروسازها در انبارها خاک می‌خورد، خبری ندارد و تا زمانی که این موضوع برایش ثابت نشود، اظهارنظری نمی‌کند. وی حتی انتقاد صریح کرد که بعضی از کارخانه‌های خودروسازی، اتوبوس‌ها را برای بیابان‌ها تولید می‌کنند، اما آنها را به خیابان‌ها می‌فرستند، پس طبیعی است که دولت برایش کیفیت مهم باشد و هر اتوبوسی را با هر کیفیتی نخواهد تحویل بگیرد.
چرا پاسخ نمی‌دهند؟
البته گلایه اصلی خودروسازها در گفت‌وگو با همشهری‌عصر، به بی‌پاسخ ماندن اعتراض‌هایشان مربوط می‌شود. مدیر عامل عقاب‌خودرو این پرسش را مطرح کرد که چرا وزیر کشور، رئیس ستاد تبصره 13 و حتی نماینده‌های مجلس پاسخ نمی‌دهند که چه توجیهی وجود دارد که کارخانه‌های خودروساز همگی یکباره از سوی دولت تحریم شدند.
وی تاکید دارد که خودروهایشان را که بدون هماهنگی نساخته‌اند که حالا برای تحویل دادن آن منت مسئولان را بکشند؛ «در این شرایط در حق صنایع داخلی ظلم شده و هزینه‌ای بیشتر از آنچه نظام باید بپردازد، به سامانه اقتصادی وارد می‌شود.»
اکبری در نهایت پیشنهاد داد: «بهتر است فرافکنی را کنار بگذارند و وزارت کشور به جای ضعیف نشان دادن صنایع داخلی، سیاست یکسانی در ارتباط با تولیدکنندگان اتخاذ کند.»
البته در حاشیه این اعتراض‌ها و انتقادها شنیده شده که تنها یکی از مدیران میانی وزارت کشور در تماس با برخی از کارخانه‌ها عنوان کرده که تا چند ماه دیگر می‌توانند برای دریافت مابقی هزینه‌های ساخت سفارش‌ها به وزارت کشور بروند.
با این حال جای این پرسش باقی است که اگر این اتوبوس‌ها با سفارش قبلی دولت بوده، چرا آنها را تحویل نمی‌گیرند و اگر دلیل منطقی برای این امر وجود دارد، چرا این دلایل به طور واضح گفته نمی‌شود تا به این گونه دغدغه‌های کارخانه‌ها، شهروندان و رسانه‌ها پایان داده شود.
نگرانی از تحویل گرفتن تبلیغاتی
از سوی دیگر کارخانه‌های خودروساز شایعه دیگری را شنیده‌اند که تا دو هفته آینده، تعدادی از اتوبوس‌های انبار‌شده، تحویل گرفته می‌شود. البته مدیرعامل یکی از کارخانه‌ها عنوان می‌کند که به این وعده امیدی ندارند؛ «این یک مانور تبلیغاتی از سوی وزارت کشور است که در یک برنامه رسانه‌ای به تحویل تعداد محدودی اتوبوس می‌پردازند.
معتقدیم چنین تبلیغاتی دفعه قبل هم اتفاق افتاد تا مردم فکر کنند که اتوبوس‌ها از کارخانه‌ها راهی خیابان‌ها شدند، اما در واقع فرایند تحویل گرفتن، یک‌ماه‌و‌نیم بعد انجام شد و از سوی دیگر تنها یک سوم آنچه را که اعلام کردند، تحویل گرفتند.»به همین دلیل بسیاری از کارخانه‌های معترض به این وعده امید نداشته و ترجیح دادند برای آخرین‌بار با دولت اتمام حجت کنند.
