این دماغه روی اقیانوس آرام کشیده شده و در اثر برخورد آب اقیانوس با صخرهها به وجود آمده است. شهرت جهانی این دماغه، هر ساله ۸۰۰ هزار بازدیدکننده را از سراسر دنیا به این منطقه زیبا میکشاند.
گلناز صمدیراد ـ دانشجوی ایرانی یکی از دانشگاههای انگلیس ـ پس از سفر به فرانسه، داستان جالبی را از مشارکت مردمی در حفظ طبیعت این دماغه نقل میکند:
بازدیدکنندگان این دماغه برای تماشای طبیعت زیبای منطقه باید مسافتی طولانی را پای پیاده روی صخرهها بپیمایند. این راهپیماییها، معمولا همراه با بیاعتنایی به زیر پا و لگد شدن سبزهزارها است.
در اثر این لگدمال شدن، گیاهان و علفزارهای این منطقه رو به نابودی گذاشته بودند؛ اما دولت با کمک گرفتن از محلیها، دست به ابتکار جالبی زد.
مردم با هماهنگی دولت، داوطلبانه رستورانها و هتلهای دماغه را تخریب کردند و به مکانی عقبتر بردند، سپس در سراسر مسیر پیادهروی، نشانههایی نصب کردند تا مسیر جدید پیادهروی را به بازدیدکنندهها نشان دهند و بدینترتیب، علفزارهای از دست رفته، فرصت دوباره سبز شدن پیدا کردند. این اقدام که با استقبال مردم روبهرو شد، به شهرت این دماغه افزود.
مسئله: وقتی مقصد مشخصی پیش روی ما قرار دارد، رسیدن به آن برایمان اهمیت بیشتری مییابد و به مسیر رسیدن به هدف کمتوجهی میکنیم. این بیتوجهی میتواند در گذر زمان خود هدف را هم دستخوش تغییر کند.
تعریف مسئله: جهانگردهای مشتاق برای رسیدن به دماغه و تماشای مناظر بکر آن، در راهپیماییهای مسیر، سر به هوا و رو به جلو گام برمیداشتند و طبیعی است که زیر پای خود را نبینند. نمیتوان انتظار داشت که آهسته گام بردارند یا مسیر دورتری را انتخاب کنند، چرا که دیرتر رسیدنشان به مقصد با خستگی همراه میشود و به هر حال همین لگدمال کردن در بازگشت اتفاق میافتد.
مسئله این این است که هم باید مسیر طی شود و هم خراب نشود. جستوجوی راهحل خوب میتواند اضافه کردن زیبایی خود مسیر به جذابیتهای بازدید از منطقه باشد. یکی از اصلهای مورد تاکید در دانش نوآوری نظامیافته و TRIZ «معکوس کردن» است.
در این اصل گفته میشود که میتوان اثر مورد انتظار از انجام کاری را با اجرای حالت معکوس آن بهدست آورد؛ مثلا حکاکی با گرم کردن را با سرد شدن هم انجام داد یا به جای رفتن به فروشگاه، فروشگاه به جایی که ما هستیم بیاید و یا به جای بالا رفتن از پله، خود پلهها بالا و پایین برود.
در مورد دماغه هم انگار همین اتفاق افتاده و استراحتگاهها از آن سو به این سو آورده شدهاند تا پیامد آن امکان تغییر مسیر را هم داشته باشد و خود مسیر هم به جزئی از زیباییها تبدیل شود.
یافتن راهحلها: در حوزه حفظ طبیعت و نگهداری سلامت پیادهروها و گذرگاههای طبیعی شهر و دیارمان، راهحلهای بسیاری را به کمک معکوس کردن میتوانیم بیابیم.
نکته اصلی در فکر کردن به منافع عابران و گردشگران است به گونهای که هم خواستهشان تامین شود و هم اینکه حفظ بکر بودن فضا حاصل گردد؛ مثلا اگر شرایط اجرایی برای کاشت یک نهال توسط هر گردشگر فراهم باشد یا فعالیتی کوچک اما ارزشمند از نگاه خودش صورت گیرد، در این حالت خود او و دیگرانی که نامشان در کنار آن درخت ثبت میشود، نه هرگز درختی را زخمی میکنند و نه میگذارند دیگری چنین کند. در کشور ما مکانهای دیدنی کم نیستند.
مکانهایی که طبیعت، خودبهخود به ما هدیه داده و مکانهای دستساز انسان که امروز آثار باستانی و تاریخی به شمار میآیند. همه ما در بازدید از این مکانها افسوس خوردهایم که چرا دولت مراقبت ویژهای از این مکانها نمیکند؛ اما خود ما بهعنوان صاحبان این آثار، برای از بین نرفتن آن چه کردهایم؟
تجربه شما چیست؟
شما هم میتوانید تجربههای خود را به نشانی الکترونیکی: Science@ Hamshahri.org برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان در روزهای دوشنبه چاپ شود.