آزادي بيان هم در شريعت اسلام و هم در قوانين بينالمللي مورد تأكيد قرار گرفته است. دولت عربستان با اعدام شيخ نمر، با چالشهاي جدي داخلي، منطقهاي و بينالمللي روبهرو خواهد شد. در جامعه عربستان، هم شيعيان و هم سنيها، نسبت به رفتارها و سياستهاي خاندان آلسعود و وابستگيهاي اين خانواده به غرب اعتراضهاي جدي دارند.
با اقدام اخير دولت عربستان، گروههاي مختلف معترضان در اين كشور متوجه ميشوند كه براي ادامه حياتشان بايد در حفاظت از كيان خود گام بردارند. از اين منظر، در برابر دولت خشني كه هم نسبت به اتباع خود و هم در مقابل همسايگانش تنها زبان خشونت را ميشناسد، اين گروهها ممكن است در درازمدت به اتخاذ روشهاي ديگري جز اعتراضهاي مسالمتآميز رو بياورند.
اعدام شيخ نمر در ميان كشورهاي منطقه هم بهطور حتم بازتابي منفي خواهد داشت و مردم در كشورهايي مثل ايران، عراق، پاكستان و بحرين دست به اعتراض خواهند زد. بنابراين پس از اين اتفاق، فضاي منفي گسترده تري عليه دولت عربستان سعودي در منطقه خاورميانه شكل خواهد گرفت. در سطح جهاني هم اقدام عربستان بهعنوان يك اقدام ضدبشري و ضدحقوق بشري تلقي ميشود و سازمانهاي بينالمللي ازجمله كميسيون حقوق بشر نسبت به اين اقدام معترض خواهند شد. پيش از اين هم سازمانهاي بينالمللي ازجمله سازمان عفو بينالملل نسبت به دولت عربستان معترض شده بودند.
نبايد از اين حقيقت غافل بود كه دولت عربستان در حال حاضر هم در داخل و هم در خارج، با چالشهاي متعددي روبهروست. يكي از مهمترين چالشهاي داخلي عربستان، رقابتهايي است كه درون خانواده آل سعود وجود دارد و هر جناحي از اين خانواده تلاش ميكند خود را قويتر از جناح ديگري نشان دهد؛ موضوعي كه بهطور حتم طي سالهاي آينده به يكي از بزرگترين چالشهاي وجودي حكومت آل سعود تبديل خواهد شد.
عربستان بهطور مستقيم در يمن و بهطور غيرمستقيم و به اشكال مختلف در كشورهاي سوريه، عراق و بحرين درگير جنگ است. در چنين شرايطي، اقدام عربستان براي اجراي حكم اعدام شيخ نمر بسيار تعجب برانگيز است. سؤالي كه به ذهن ميرسد اين است كه چرا اين تصميم در پي مذاكرات تركيه و اسرائيل براي بهبود روابط و بلافاصله پس از سفر رجب طيب اردوغان به عربستان اتخاذ شده است. بهنظر ميرسد در كشورهاي ديگر تصميماتي گرفته ميشود و دولت عربستان عامل اجراي اين تصميمات است.
- كارشناس مسائل خاورميانه
نظر شما