این دنباله‌دار، هم‌اکنون از زمین دور شده، اما آثار به‌جامانده از دم پهن آن عاملی برای ایجاد بارش شهابی پرساووشی است. دنباله‌دار سویفت‌تاتل آخرین بار در سال 1862 مشاهده شد و مدار آن محاسبه و دوره تناوب آن حدود 120 سال به‌دست آمد.
پیش‌بینی می‌شد که این دنباله دار در سال 1982 باز گردد، اما چنین نشد و به همین دلیل تصور می‌شد که این دنباله دار متلاشی شده‌باشد. این دنباله دار مجدداً در سال 1992، یعنی 10سال بعد از زمان مورد انتظار رصد شد.
با این اوصاف حالا می‌توانید این تاریخ را در تقویم خود علامت بگذارید: یکشنبه 21 مرداد 1386 و کنار آن بنویسید «تمام شب با شهاب‌ها». کاغذ را روی یخچال و یا هر محل مناسبی که در دید شما باشد بچسبانید. توصیه می کنیم بارش شهابی پرساووشی سال 1386 را هرگز از دست ندهید.
دو شهاب در دقیقه
بیل کوک از دفتر محیطی شهابسنگ‌ها متعلق به ناسا در مرکز پروازهای فضایی مارشال می‌گوید: «نمایش بزرگی در پیش داریم. ماه در21 مرداد، نو است؛ یعنی آسمانی تاریک، بدون مهتاب و پر از شهاب خواهیم داشت.» او در مورد تعداد شهاب‌ها حدس می‌زند یک یا دو شهاب در دقیقه در اوج بارش خواهیم داشت.
سرعت این ذرات حدود 210 هزارکیلومتر برساعت و بهترین بارش‌ها وقتی است که زمین با توده بزرگی از این ذرات برخورد می‌کند.
این بارش که به بارش نیم‌کره شمالی شهرت دارد، در نیم‌کره جنوبی هم دیده می‌شود، اما تعداد شهابهای قابل رویت آن کمتر است. برای رصد این بارش کافی است تا قبل از نیمه شب یکشنبه 21مرداد صبر کنید و خوشبختانه ماه نو هم در آسمان حضور ندارد وتا قبل از طلوع خورشید در بامداد دوشنبه 22 مرداد مهلت دارید شهابهای درخشان این بارش را ببینید و بهترین فرصت همین بامداد خواهد بود.
البته هر چند که زمان اوج احتمالی در ساعت 2 بامداد دوشنبه 22 مرداد است، اما ساعت 21 تا 22 یکشنبه 21 مرداد نیز متوقع مشاهده تعدادی شهاب هستیم. این زمانی است که باید به زمین خراش‌های پرساووشی نگاه کرد.
رصد، بدون تلسکوپ
بد نیست بدانید برای این رصد به تلسکوپ و هیچ‌گونه ابزار نجومی نیاز ندارید و کافی است رصد گاهی دور از نور و آلودگی هوای شهر انتخاب کنید. یک زیرانداز مناسب هم امکان خوبی برای خوابیدن شما و چشم دوختن به آسمان به‌ویژه به افق شرقی است و یک لیوان چای یا شاید با وجود فصل گرما یک نوشیدنی خنک را نیز خوب است چاشنی شب بیداری این شب به‌یاد ماندنی کنید!
ZHR این بارش 100 است، یعنی در شرایط ایده‌آل 100 شهاب در ساعت را باید رصد کنید و این در حالی است که کانون بارش در این محاسبه در سمت الراس قرارگرفته باشد. ضرورتاً به کانون بارش توجه نکرده و صورت‌های فلکی اطراف آن را زیر نظر بگیرید. هوای مساعد تابستان و درخشش این شهاب‌ها بر زیبایی این بارش می‌افزاید.
بارش‌های شهابی که برخورد جو زمین با ذرات میلیمتری و میکرومتری است، برای انسان و یا زمین تهدیدی محسوب نمی‌شوند.
لازم به ذکر است برخی از افراد با حذف «پ» فارسی و جایگزینی «ب» که به علت نبود حرف «پ» در زبان عربی معمولاً به‌جای آن قرار می‌گیرد، بدون در نظر گرفتن پاسداشت زبان فارسی و صرفاً بنا بر تلقی عمومی این بارش را «پرساووشی» می‌نامند.
صورت فلکی پرساووش حدود ساعت 23 از افق شمال شرق رصدگاه شما به‌طور کامل طلوع می‌کند. ستاره معروف الغول که یک دوتایی گرفتی است در این صورت فلکی قرار دارد.
گزارش از آذرگوی‌ها
کانون بارش به نقطه‌ای گفته می‌شود که امتداد شهابهای هر بارش در جهت خلاف حرکتشان به آن نقطه که در یک صورت فلکی است می‌رسد.
ثبت گزارش شامل نام افراد گروه رصدی، موقعیت جغرافیایی رصدگاه، بازه زمانی مشاهده، تعداد شهابهای رویت‌شده، رنگ شهاب‌ها، صورت فلکی که در آن دیده می‌شوند، میزان جابه‌جایی هر شهاب در کره آسمان بر اساس درجه کمان، تعداد آذرگوی‌های (Fireball) مشاهده شده در بارش و... می‌تواند در گزارش شما منعکس و حتی برای انجمن نجوم آماتوری ارسال تا در سایت اختصاصی منجمان آماتور کشور به آدرس www.iaas.ir از آن با نام خودتان استفاده شود.
پر واضح است در این میان دوربین‌های دیجیتالی هم حرفی برای گفتن دارند و با برخی از آنها که قابلیت نوردهی طولانی به‌ویژه با توان حذف نویز را دارند می‌توانید عکس‌های زیبایی از این بارش تهیه کنید.
در طول رصد حتماً از چراغ قوه‌های با نور قرمز استفاده نموده و حتی‌المقدور آنها را به هر طرف نچرخانید چرا که شاید دهانه دوربینی برای شکار شهاب‌ها باز بوده و نور شما مشکل‌آفرین باشد.
انجمن نجوم آماتوری ایران برای آشنایی عملی علاقمندان با اینگونه رویدادها همچون گذشته گشت رصدی ویژه‌ای را در روز یکشنبه 21 مرداد امسال با حضور اعضا و سایر علاقمندان در کنار سمبل کشور یعنی قله رفیع دماوند در منطقه پلور به اجرا در می آورد.
*رئیس انجمن نجوم آماتوری ایران
