به گزارش ايرنا، علی اکبر مرادی روز جمعه با بیان این که، هم اکنون 90 درصد محصولات کشاورزی کشور از اراضی آبی و تنها 10 درصد تولیدات از اراضی دیم تامین می‌شود افزود: اصلاح مصرف بالای آب در بخش اراضی آبی می‌تواند نقش موثری در حفظ این منابع حیاتی داشته باشد.
وی اظهار داشت: در شرایط فعلی به طور متوسط راندمان آبیاری کشاورزی در مزارع کشور حدود 43 درصد است که با بهره‌گیری از روش آبیاری تحت فشار این راندمان باید در مزارع به 75 تا 80 درصد برسد.
مرادی گفت: با وجود بحران شدید آبی در کشور، استفاده از روش‌های آبیاری تحت فشار به سرعت عمل بیشتری در اجرا نیاز دارد تا با مدیریت مصرف بهینه آب در مزارع، ذخیره‌سازی سفره‌های زیرزمینی به شکل مطلوبی صورت گیرد.
وی با بیان این که بکارگیری از روش‌های آبیاری تحت فشار در جهان بیش از 100 سال قدمت دارد، افزود: بهره‌گیری از شبکه‌های آبیاری تحت فشار، ترویج، توسعه و تامین منابع مورد نیاز برای این بخش در ایران حدود 20 سال است که مورد توجه دولت‌ها بوده به طوری که طی سال‌های اخیر 85 درصد کمک‌های بلاعوض به این بخش صورت گرفته است.
به گفته رئیس دفتر توسعه سامانه‌های شبکه‌های آبیاری تحت فشار معاونت آب، خاک و صنایع کشاورزی، از حدود هشت میلیون و 400 هزار هکتار اراضی آبی موجود تنها 4.5 میلیون هکتار آن قابلیت تجهیز و امکان اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار و قطره‌ای را دارد.
در شرایط فعلی، پتانسیل اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار در کشور با تمام امکانات کمتر از 300 هزار هکتار در سال است، اما بالاترین سطح اجرا شده تاکنون برابر با 165 هزار هکتار در سال بوده است.
وی در خصوص دلایل طولانی شدن تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم‌های آبیاری تحت فشار، افزود: البته کمبود منابع مالی عامل اصلی در کندی اجرای این شبکه‌ها نبوده است، بلکه به روز نبودن دانش کشاورزان، نبود تجهیزات کشاورزی و نداشتن شرکت‌های طراح، مجری و پیمانکار قوی نیز در این امر نقش داشته است.
رئیس دفتر توسعه سامانه‌های شبکه‌های آبیاری تحت فشار معاونت آب، خاک و صنایع کشاورزی گفت: کشاورزی سنتی تنها عامل بحران آب در کشور نیست، بلکه تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های پی در پی نیز در بروز این کمبودها نقش اساسی داشته است.
مرادی، با بیان این که 6.5 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در حال حاضر به شکل سنتی اداره می‌شود، افزود: در واقع به دلیل ظرفیت‌های موجود و محدودیت در تجهیز اراضی کشاورزی، نباید انتظار داشته باشیم کل اراضی آبی به سیستم آبیاری تحت فشار تجهیز شود.
وی بر ضرورت تامین امنیت غذایی کشور تاکید و اضافه کرد: هم اکنون هدف و استراتژی وزارت جهاد کشاورزی افزایش راندمان بهره‌وری آب است تا به ازای هر مترمکعب آب مصرفی بتوانیم محصولات غذایی بیشتری را تولید کنیم، این در حالی است که طی سال‌های گذشته پائین‌ترین بهره‌وری مربوط به این بخش بوده است.
مرادی بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری از جمله تحت فشار و قطره‌ای را عاملی موثر در مدیریت منابع آبی و نحوه صحیح مصرف آب در مزارع دانست و گفت: موفقیت در استفاده از این تجهیزات به نوع کشت محصول، توپوگرافی و شیب خاک نیز بستگی دارد.
وی ادامه داد: تاکنون دولت و مجلس شورای اسلامی با برنامه‌ریزی مناسب توانسته‌اند حمایت لازم را در خصوص تغییر روش آبیاری بخش کشاورزی و اصلاح آن فراهم کنند، به طوری که موفق شده‌اند بکارگیری از روش‌های نوین آبیاری را در این بخش ترویج دهند.
به گفته این کارشناس ارشد، دستیابی به افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی مستلزم رعایت مراحل اصولی و استفاده از روش‌های مختلف آبیاری تحت فشار است. به طور مثال آبیاری قطره‌ای می‌تواند راندمان بهره‌وری آب را به 90 درصد برساند البته این مهم زمانی تحقق می‌یابد که کشاورزان طبق برنامه زمان‌بندی عملیات آبیاری را انجام دهند.
مرادی اظهار داشت: نبود نظارت مستمر در بهره‌وری آب کشاورزی، کمبود دانش بهره‌برداران و آموزش و اجرای عملیات یکی دیگر از مشکلات در اجرای طرح آبیاری تحت فشار است که باید تقویت شود.
وی درباره آگاهی پایین فنی و علمی کشاورزان در استفاده از روش‌های آبیاری تحت فشار، گفت: متاسفانه کشاورزان اطلاعات لازم را برای استفاده از شبکه‌های آبیاری تحت فشار بر اساس برنامه زمان‌بندی آبیاری، انتخاب توان پمپ با هدف کاهش مصرف انرژی، چگونگی رفع گرفتگی قطره چکان‌ها را ندارند که این باید مورد توجه مسئولان بخش کشاورزی قرار گیرد.
وی در خصوص هزینه‌های آبیاری تحت فشار نیز افزود: از آنجا که برخی از لوازم و تجهیزات مورد نیاز این بخش وارداتی است و هزینه‌های اجرای آن متناسب با ویژگی‌های اراضی و قیمت تجهیزات که براساس نرخ دلار محاسبه می‌شود، در کشور متفاوت است، به طوری که اجرای هر هکتار شبکه آبیاری تحت فشار به طور میانگین هفت میلیون تومان هزینه دارد که در صورت بهره‌برداری صحیح می‌توان علاوه بر تولید اقتصادی، کاهش مصرف آب را نیز تحقق بخشید.
نظر شما