هم‌اکنون استفاده از این مراکز موثرترین روش توسعه بازار است که بیشترین سهم سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است. بد نیست بدانید که تعداد برگزاری نمایشگاههای موثر کشورها با تولید ناخالص ملی آنها در سال 2005 رابطه مستقیم داشته است و همین بازدهی باعث شده که توسعه فضاهای نمایشگاهی از سال 1995 تا 2005 در کل دنیا بیش از 2برابر شود.
تاثیر برگزاری مطلوب نمایشگاه را بر اقتصاد می‌توان در برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس در هفته‌های گذشته و فروش خیر‌ه‌کننده و نجومی شرکت ایرباس در این نمایشگاه دید.
اما موضوع این گزارش ارتباطی با این وجه از برگزاری نمایشگاه ندارد، آنچه که در این گزارش آمده است، بیش از اینکه به بازاریابی نمایشگاه توجه کند به گردشگری نمایشگاهی و پذیرش بازدیدکننده‌ها پرداخته است.
اعداد و ارقام می‌گویند آلمان با اجاره 7میلیون مترمربع فضای نمایشگاهی و مشارکت 160هزار غرفه‌دار، میزبان 5/9میلیون نفر بازدیدکننده در سال 2006 بوده است. شهریار آل‌شیخ، معاون طرح و برنامه نمایشگاه بین‌المللی مشهد میگوید: «در سال 2005 حدود 30هزار نمایشگاه با مشارکت 2/3 میلیون غرفه‌دار در سرتاسر جهان برگزار شد و حدود 350میلیون نفر از نمایشگاهها بازدید کردند.»
یکی از نکات مهم آمار و ارقام ارائه شده توسط آل‌شیخ مربوط به قسمت آخر آن است:350 میلیون نفر بازدیدکننده در یک سال.
شهریار آل‌شیخ ادامه می‌دهد: «گسترش تجارت و همچنین میزبانی از بازدیدکنندگان و گردشگران باعث شده است تا کشورهای حاشیه خلیج فارس در یک برنامه‌ریزی سه ساله(تا سال 2009) فضاهای نمایشگاهی خود را تا 77درصد افزایش دهند».
در واقع یکی از دلایل اصلی که باعث گرایش کشورهای خلیج فارس به توسعه صنعت نمایشگاه‌داری شده، میزبانی گردشگران و تجار است.
موضوع میزبانی گردشگران با برگزاری نمایشگاههای مختلف، تنها مختص کشورهای در حال توسعه نیست، بلکه کشورهای توسعه یافته نیز از کوچکترین فرصت‌ها برای میزبانی و پرکردن هتل‌ها و رستوران‌های خود، در کنار بازاریابی تجاری بهره می‌برند.
در سال‌های گذشته در ایران نیز شاهد رشد آمار برگزاری نمایشگاهها بوده‌ایم. علاوه بر تهران، مشهد، تبریز و اصفهان نیز فعالیت‌های زیادی را در برگزاری نمایشگاههای بین‌المللی انجام داده‌اند و در مناطقی چون کیش هر از چندگاهی نمایشگاه‌هایی خاص چون نمایشگاه صنعت هوایی برگزار می‌شود، اما چرا حضور گردشگران نمایشگاهی در ایران چندان چشمگیر نیست؟
حسین حیدری، یکی از شرکت‌کنندگان ایرانی در نمایشگاههای خارجی در این باره میگوید که فاصله کیفیت برگزاری در ایران و خارج از کشور از هر نظر زیاد است.
او که در نمایشگاههای بسیاری به عنوان غرفه‌دار یا بازدیدکننده شرکت کرده است، میگوید: «وقتی در شهری در خارج از ایران نمایشگاهی برپا می‌شود، از هر نظر آماده میزبانی از شرکت‌کنندگان و گردشگران می‌شود؛ هتل‌ها، وسایل حمل و نقل عمومی، رستوران‌ها، مراکز تفریحی و در مجموع مدیریت شهر برای برگزاری و میزبانی هرچه بهتر آماده می‌شوند و هیچ گردشگری دچار مشکل یا سردرگمی نمی‌شود.
حیدری برای نمونه به برگزاری نمایشگاه هوانوردی در فروردین امسال در شهر فردریش‌هافن آلمان اشاره می‌کند و میگوید: «این شهر کوچک تنها 58 هزار نفر جمعیت دارد اما وقتی نمایشگاهی مثل هوانوردی برگزار می‌کند، تقریبا همین تعداد بازدید کننده از نمایشگاه بازدید می‌کنند.»
به گفته این تولیدکننده، در این نمایشگاه 553 شرکت از 30 کشور جهان در زمینه ساخت هواپیماهای کوچک، ورزشی، گلایدر و جت‌های شخصی و همچنین قطعات یدکی هواپیما شرکت کردند. اما نکته مهم این بود که شهری به این کوچکی در مدت 4 روز میزبان 50 هزار بازدید کننده بود و نظم حاکم بر آن باعث شده بود تا به هیچ وجه 2 برابر شدن جمعیت آن به نظر نرسد.
حسین حیدری به موضوع دیگری نیز اشاره دارد: «این شهر 169 هتل دارد که همگی از یک ماه قبل از برگزاری نمایشگاه رزرو شده و هتل‌های دیگر، تا فاصله 32 کیلومتری شهر مملو از جمعیت بازدیدکننده شده بود.»
فردریش‌هافن علاوه بر نمایشگاه هوایی، نمایشگاههای دیگری در زمینه ورزش‌های آبی، دوچرخه‌سواری، اتومبیل و... برگزار می‌کند و حیدری معتقد است که برتری این شهر در جذب دهها هزار گردشگر و بازدیدکننده، شرایط آسان حضور و میزبانی بی‌نظیر از بازدیدکنندگان است. تصور می‌کنید برای یک نمایشگاه مشابه در ایران چه شرایطی متصور است؟ چرا کیش با هتل‌های بی‌شمار و مراکز خرید و سیاحتی متنوع خود نتوانست نمایشگاه با شکوهی در صنعت هوایی برگزار کند؟
حسین حیدری در مقایسه نمایشگاه هوایی کیش با نمایشگاههای مشابه میگوید: «تبلیغات داخلی و خارجی نمایشگاه هوایی کیش مناسب نبود و به همین دلیل شرکت‌کنندگان قابل توجهی حضور نداشتند، امکانات نمایشگاه متناسب با یک نمایشگاه صنعت هوایی نبود و بر سر راه مسئله ساده‌ای چون بردن هواپیما هفت‌خوانی گذاشته شده بود که عبور از آن بسیار پیچیده و مشکل بود.»
همه اینها در حالی است که ارقام حکایت از درآمدزایی بیشتر گردشگری نمایشگاهی نسبت به گردشگری معمولی دارد؛ شهریار آل‌شیخ ارقامی ارائه می‌دهد که حیدری نیز آنها را تایید می‌کند: بد نیست بدانید که یک بازدیدکننده نمایشگاه بیش از 2 برابر یک گردشگر معمولی در کشور میزبان هزینه می‌کند و جالب اینکه هزینه یک غرفه‌دار نمایشگاه بیش از 4 برابر یک گردشگر معمولی است.
گردشگری نمایشگاهی تنها مدیریت میزبانی می‌خواهد، ضمن اینکه کشور ما از نظر جاذبه‌های مکمل برای گردشگران نمایشگاهی کشوری غنی محسوب می‌شود.
از این‌رو نتیجه‌گیری چندان مشکل نیست؛ بلافاصله که وارد بحث گردشگری و میزبانی می‌شویم به این نتیجه می‌رسیم که برخلاف روحیه مهمان‌نوازی ایرانیان، مدیریت میزبانی در ایران اصلا مناسب نیست و همین موضوع حضور گردشگران در هر حوزه را کمرنگ می‌کند.
