نیازهای امروز صنعت گردشگری چیست؟ آیا واقعا اولویت اصلی صنعت گردشگری ایران ساخت هتل است؟
این‌ها سؤالاتی است که صبح دیروز پاسخ به آنها در نخستین نشست کمیته مشورتی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی با حضور اساتید دانشگاه‌ها و فعالان صنعت گردشگری ممکن شد.
مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری کشور صبح دیروز فعالان صنعت گردشگری کشور و اساتید مطرح دانشگاه در حوزه گردشگری را به یک صبحانه کاری در دفتر خود دعوت کرد تا در هم‌اندیشی با آنها سیاست‌های بخش گردشگری کشور را تنظیم کند. موضوعات زیادی از سوی اساتید دانشگاه‌ها و فعالان بخش خصوصی صنعت گردشگری در این نشست عنوان شد که بیانگر کاستی‌های صنعت گردشگری کشور بود.
یک تأسف، یک تأکید
دکتر سیدحسن مطیعی لنگرودی استاد دانشگاه تهران در این نشست، انتقاداتی به نبود تخصص مرتبط با گردشگری در شرکت‌های خدمات مسافرتی مطرح کرد. به‌گفته مطیعی لنگرودی، به‌نظر می‌رسد مدیریت کلان کشور نیز اعتقادی به اقتصاد و بازاریابی در گردشگری ندارد و برای مدیران ارشد کشور، درآمد ناشی از دلارهای نفتی برای پرداخت حقوق تمامی کارکنان بخش‌های دولتی اکتفا می‌کند.
آنطور که این استاد دانشگاه در نشست دانشگاهیان و فعالان بخش خصوصی اعلام کرده است، مشکل جدی فعالان بخش خصوصی این است که نمی‌توانند نشستی با مدیران کلان کشور داشته باشند تا برای آنها توضیح بدهند اقتصاد گردشگری چیست؟ و چگونه می‌توان اقتصاد مثبت گردشگری را جایگزین درآمدهای نفتی کرد؟ دکتر احمد روستا، استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز در نشست کمیته مشورتی گردشگری گلایه‌هایی از بخش گردشگری کشور مطرح کرد.
دکتر روستا با تأکید بر اینکه سال‌هاست مدیریت غلط بر گفته‌های درست اعمال می‌شود، از اینکه سازمان میراث فرهنگی به جایی رسیده که مدیریت تعطیلات در کشور را محور اصلی فعالیت‌های خود اعلام کند ابراز تأسف کرد.
دکتر هوشنگ ضیایی رئیس گروه گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی نیز در نشست صبح دیروز با معاون گردشگری، پیشنهاد غربالگری طرح‌های مطالعاتی و برنامه‌های عملیاتی ارائه شده به معاونت گردشگری را مطرح کرد. ضیایی به مناطق نمونه گردشگری اشاره کرد و گفت: مناطق نمونه گردشگری کشور قرار بود 20منطقه باشد درحالی‌که اکنون بیش از 1200منطقه نمونه گردشگری اعلام شده و باید در بازبینی این مناطق مشخص شود که چه میزان از آنها مناسب معرفی به‌عنوان منطقه نمونه گردشگری نیستند.
نقدهای صریح
محمدحسن کرمانی رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران البته اندکی صریح‌تر از اساتید دانشگاه با معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی سخن گفت. رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران که قدیمی‌ترین تشکل صنفی فعالان صنعت گردشگری در ایران است با تأکید بر اینکه صنعت گردشگری نیاز به برنامه‌ریزی دارد گفت: متأسفانه سازمان میراث فرهنگی تا به امروز نتوانسته بازارهای هدف گردشگری را به‌درستی تعریف کند.
محمدحسن کرمانی با انتقاد از آمارهای ارائه شده از ورود گردشگر به کشور گفت: یک میلیارد مسلمان در جهان وجود دارد که حتی عرضه جذب یک میلیون گردشگر از این تعداد را نداریم. او گفت: عراقی‌هایی که به‌صورت فله‌ای به ایران می‌آیند در ردیف گردشگر واقعی قرار نمی‌گیرند.
محمدحسن کرمانی گفت: مدام می‌گویند جاده‌ها شلوغ است. می‌دانید چرا؟ چون کسی با تور سفر نمی‌کند، زیرا برای تورها مشکل ایجاد می‌کنند. پس مسافران داخلی هم ترجیح می‌دهند با خودروهای شخصی در جاده‌ها سفر کنند.
محمدحسن کرمانی تأکید کرد: نتیجه اقدامات نادرست در برخورد با تورهای گردشگری سرریز شدن گردشگران ایرانی به بازار کشورهای همسایه است. او به ضعف‌های سازمان میراث فرهنگی در تبلیغات بین‌المللی گردشگری در ایران نیز اشاره کرد و خواستار جدی گرفتن تبلیغات سفر به ایران در رسانه‌های بزرگ جهان شد.
کرمانی گفت: باید به شبکه‌های بزرگ جهانی توجه شود نه آنکه در یک شبکه آفریقایی یا یک روزنامه مخالف در ترکیه که مردم و رسانه‌های آن کشور با آن روزنامه مشکل دارند، تبلیغ سفر به ایران داد. کرمانی البته از هتل‌سازی‌‌های بی‌ضابطه در ایران نیز انتقاد کرد و خواستار تنظیم نظام جامع گردشگری براساس موازین بین‌المللی در کشور شد.
4 کارگروه جدید برای بررسی مشکلات گردشگری
مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی پس از شنیدن سخنان مشورتی فعالان صنعت گردشگری و اساتید دانشگاه‌ها اعتراف کرد که ایران در سال‌های اخیر از تحولات صنعت گردشگری جهان به‌شدت عقب افتاده و جهش‌های گردشگری که در کشورهای همسایه مانند ترکمنستان، قزاقستان و حتی برخی کشورهای عربی رخ داده است متولیان صنعت گردشگری در ایران را غافلگیر کرده است. رحمانی موحد با ابراز تأسف از برخی اقدامات دستگاه‌های غیرمسئول در صنعت گردشگری ایران گفت: نیازمند چتری هستیم که همه از آن حرف شنوی داشته باشند. همین جمعه گذشته در مسیر گیلان اتوبوس گردشگران را متوقف کرده و راهنمای تور را 2روز زندانی کرده‌اند. معاون گردشگری کشور تأکید کرد: حوزه گردشگری حوزه تسویه‌حساب‌ها نیست و صنعت گردشگری ترکیه به‌دلیل نبود همین مشکلات توسعه یافته است. وی همچنین از تشکیل 4کارگروه تخصصی تعیین مقاصد جدید گردشگری، نیازسنجی آموزشی صنعت گردشگری، نیازسنجی واحدهای اقامتی و کارگروه تنقیح قوانین گردشگری در پایان نشست با فعالان بخش خصوصی خبر داد.
