اسناد میراث فرهنگی با کامیون رفت، با اسکورت برگشت

روزنامه همشهری پیش‌تر در چند گزارش و به نقل از کارکنان مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی از مفقودشدن 47هزار عنوان کتاب و گزارش‌های باستان‌شناسی به همراه نقشه‌های اوزالیدی محوطه‌های تاریخی و باستانی کشور و همچنین پژوهش‌های باستان‌شناسی در ماجرای جابه‌جایی ناگهانی پژوهشگاه و مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی به شیراز در دوره مدیریت بقایی در سازمان میراث فرهنگی خبر داده بود که این گزارش‌ها البته با واکنش‌های متعددی مواجه شد.

الحاق مرکز اسناد به بخش‌های ستادی

گزارش‌های تکمیلی روزنامه همشهری از سرنوشت گنجینه تحقیقات و مطالعات انجام‌شده در سازمان میراث فرهنگی و آسیبی که به سال‌ها پژوهش در سازمان میراث فرهنگی کشور به‌هنگام جابه‌جایی‌ها وارد شده بود موجب شد تا رئیس جدید پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی دستور انتقال باقیمانده اسناد و مدارک و کتاب‌های متعلق به مرکز اسناد و پژوهشگاه باستان‌شناسی کشور را به تهران صادر کند.

جلیل گلشن، رئیس جدید پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کشور در دولت جدید پیش از انتقال اسناد و مدارک و پرونده‌های کاوش‌های باستان‌شناسی کشور در دوران مدیریت حمید بقایی در سازمان میراث فرهنگی به همراه چند نفر از کارشناسان خبره این سازمان از سوی مدیران سابق بازنشسته شده بود و اکنون نیز جلیل گلشن به روابط‌عمومی سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است که چون در دوره جابه‌جایی‌ها در سازمان میراث فرهنگی نبوده اظهارنظر دقیقی درخصوص وضعیت اسناد و مدارک بازگشته از شیراز به تهران نمی‌تواند داشته باشد.

آنطور که روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی در خبر ارسالی به خبرنگار حوزه میراث فرهنگی روزنامه همشهری آورده است، با انتقال آخرین اسناد میراث فرهنگی و باستان‌شناسی از شیراز به تهران، مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور که در دولت قبل به شیراز منتقل شده بود و در جریان انتقال‌ها آسیب جدی دیده بود به‌طور کامل به تهران منتقل شد.

پیش‌تر جلیل گلشن، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور به خبرنگار همشهری گفته بود که دستور انتقال اسناد باقیمانده از انتقال مرکز اسناد و پژوهشگاه در شیراز را به تهران صادر کرده است.

براساس آنچه جلیل گلشن به روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است، انتقال اسناد از 2‌ماه قبل و با کتاب‌های مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی آغاز شد و شبانگاه 22مهر92 با انتقال اسناد تاریخی باستان‌شناسی کشور به ساختمان مرکزی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در خیابان آزادی تهران به پایان رسید.

جلیل گلشن هدف از این اقدام را الحاق مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی به سایر بخش‌های ستادی سازمان میراث فرهنگی در تهران و بهره‌برداری بهتر از آنها اعلام کرده است. به گفته رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، انتقال اسناد از شیراز به تهران در همه مراحل با اسکورت نیروی انتظامی همراه بوده است.

حساسیت به مفقود شدن اسناد

مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در سال1389 و در زمان ریاست حمید بقایی بر این سازمان در قالب آنچه طرح انتقال سازمان‌های دولتی از تهران به شهرستان‌ها خوانده شد از تهران به شیراز و تخت‌جمشید منتقل شد که این اقدام او با اعتراض کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی روبه‌رو شد. براساس آنچه روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی در خبر خود آورده، جامعه باستان‌شناسی کشور بر این باور بود که اسناد در شرایط نامطلوبی نگهداری می‌شوند و آسیب‌های زیادی متوجه آنها شده است.

جلیل گلشن همچنین اعلام کرده است، در بازدیدی که از شیراز و پس از تصدی ریاست پژوهشگاه داشته است متوجه شده بخشی از اسناد و مدارک در یک سوله نگهداری می‌شوند که از نظر شرایط محیطی مانند نور، رطوبت، دما و عوامل تهدید‌کننده مانند باکتری‌ها شرایط مناسبی ندارند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری البته گزارش همشهری از مفقودشدن بخشی از کتاب‌ها و اسناد سازمان میراث فرهنگی در رسانه‌ها را نادرست خوانده و گفته است که همه کتاب‌های موجود در مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی معادل آنچه گفته شده است بوده و نمی‌توان پذیرفت که کتاب‌ها یکجا مفقود شده باشند. با این حال به محض آنکه فضای مناسب برای استقرار مرکز اسناد و مدارک در اختیار قرار بگیرد تحقیق در این‌باره آغاز می‌شود و سازمان حتی نسبت‌به مفقودشدن چند نسخه کتاب یا چند برگ سند نیز حساسیت فراوان دارد.

گلشن درباره ساماندهی کتاب‌ها و اسناد منتقل‌شده به تهران و احیای دوباره مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی افزود: محل استقرار این مرکز که سابقا در ساختمان مرکزی این سازمان قرار داشت کاربری دیگری پیدا کرده و اکنون مهم‌ترین مشکل، یافتن جای مناسب برای نگهداری هزاران نسخه سند و کتاب و خدمات‌رسانی به پژوهشگران است. وی تأکید کرد: همه اسناد و کتاب‌ها پیش از انتقال، طبقه‌بندی شده‌اند و با توجه به موضوعاتی که دارند به‌تدریج تحویل کتابخانه مرکز سازمان میراث فرهنگی، پژوهشکده حفاظت و مرمت و پژوهشکده باستان‌شناسی خواهند شد.

اظهارات جدید جلیل گلشن از وضعیت اسناد پژوهشگاه و مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی بیانگر بررسی وضعیت تمامی آن چیزی است که از گنجینه مکتوب اسناد و پژوهش‌های سازمان میراث فرهنگی کشور به‌جای مانده و به تهران بازگشته است اگرچه همان روزها یکی از کارکنان ارشد مرکز اسناد و کتابخانه سازمان میراث فرهنگی کشور و برخی دیگر از کارکنان این سازمان به روزنامه همشهری اعلام کردند که انتقال اسناد و مدارک به شکل کاملا ضربتی انجام شد و از آنچه به شیراز منتقل شد فهرستی تهیه نشده بود تا مشخص شود آنچه به تهران بازگشته تمامی آن چیزی است که از اسناد، کتاب‌ها یا پژوهش‌های سازمان میراث فرهنگی کشور به‌عنوان گنجینه مکتوب سازمان میراث فرهنگی به شیراز منتقل شده بود یا نه!